Kuchnia czarnogórska

   Kuchnia Czarnogóry jest typową kuchnią bałkańską, w której rządzą dania popularne również w Bośni, Serbii i Chorwacji. Kuchnia ta potrafi zaskoczyć bogactwem i uniwersalnością smaków. W okolicach nadmorskich rządzą owoce morza i ryby, a im głębiej w kraj, tym więcej potraw z serem i mięsem. Usytuowanie nad Morzem Adriatyckim i równocześnie górzystość znacznej części państwa sprawia, że każdy znajdzie tam coś dla siebie. Czym charakteryzuje się kuchnia czarnogórska?

   Kuchnia czarnogórska to część kuchni bałkańskiej. Jest dość spójna, a więc można doszukać się wielu pokrewieństw między tradycyjnymi daniami krajów bałkańskich. Jednak mimo powinowactwa, są widoczne też pewne różnice, które dotyczą indywidualnej historii państwa. Czarnogóra przez setki lat zmieniała się pod wpływem wielu mieszanych kultur, co objęło zasięgiem także kulinaria. Rejony obecnej Czarnogóry zasiedlali bowiem Turcy, Grecy, Francuzi, Rzymianie, a nawet Słowianie. Wspomniane ludy również mają swój wkład w zawiązywanie się tradycji nie tylko kulturalnych, ale i kulinarnych Czarnogóry. Tamtejsza kuchnia składa się przede wszystkim z potraw prostych w przygotowaniu, które dobrze zaspokoją głód. Z łatwością można natknąć się na dania z mąki, kaszy i mięsa, zwłaszcza grillowanego. Ponieważ kuchnia czarnogórska przynależy do warstwy bałkańskich tradycji kulinarnych, w lokalach gastronomicznych w Czarnogórze można natrafić na potrawy specyficzne nie tylko dla tego rejonu, ale także dla Chorwacji, Bułgarii czy Serbii. Z drugiej strony w innych państwach bałkańskich można znaleźć tradycyjne specjały czarnogórskie. Posiłki w większości krajów południowej Europy (także w Czarnogórze), to nie tylko możliwość zaspokojenia głodu - jest to doskonały pretekst do spotkań i rozmów z rodziną czy znajomymi. Dlatego też degustacja posiłku może trwać czasami naprawdę długo. Wśród dań tradycyjnych można odnaleźć zarówno te przyrządzane na bazie ryb i owoców morza, jak i na innych rodzajach mięsa. W kuchni tej często używa się też warzyw, serów i owoców.

Tradycyjne dania mięsne kuchni czarnogórskiej

   W kuchni czarnogórskiej rządzi baranina. Trochę mniej popularne jest mięso wieprzowe czy wołowe. Z reguły są one ze sobą połączone w różnych daniach. O potrawę tylko z wieprzowiną lub wołowiną jest już nieco trudniej. Najpopularniejszymi daniami mięsnymi kuchni czarnogórskiej są:

- Dzigerica - grillowana wątróbka połączona z jagnięciną.
- Pljeskavica - przyrządza się ją z mieszanki wołowiny i wieprzowiny. Z mięsa tworzy się burgera, który potem trafia na ruszt. Pljeskavica to potrawa pikantna w smaku, w odsłonie klasycznej serwuje się ją z chlebem pita i serem owczym. Obecnie często jada się ją z dodatkiem frytek.
- Raznijci - to substytut szaszłyków. Potrawy nie grilluje się, tylko przyrządza na rożnie.
- Njeguski prsut - szynka wieprzowa, która powstaje poprzez suszenie i wędzenie. Wyrób ten może przypominać włoską szynkę parmeńską. Cały proces produkcji njeguski prsut trwa bardzo długo. Samo suszenie szynki może trwać nawet 8 miesięcy.
- Cevapcici - rodzaj kotletów mielonych wykonanych z mieszanki mięsa wołowego oraz wieprzowego. Aczkolwiek specjał ten nie ma formy kulek jak w Polsce, a wydłużonych paluszków. Potrawę tę przygotowuje się na grillu i podaje z dodatkiem chlebków pita i sosów.
- Popeci na podgoricki nacin - mięsna rolada z farszem z sera i szynki.
- Punjene paprike - danie podobne do polskich gołąbków. Farsz składa się z ryżu i mięsa mielonego, ale rolę kapusty pełni papryka. Do tego przysmaku podaje się sos pomidorowy.

Warzywa i dania z warzyw w kuchni czarnogórskiej

   Czarnogóra to kraj słynący nie tylko z pysznych potraw mięsnych. Także zwolennicy dań warzywnych znajdą tu coś dla siebie. W tamtejszej kuchni często wykorzystuje się pomidory, oliwki, paprykę, cebulę, szparagi i cykorię.

Tradycyjne dania bazujące na warzywach:

- Kacamak - sycąca potrawa przygotowana z mąki kukurydzianej. Może przypominać owsiankę, ale podaje się ją z kajmakiem, serem lub ziemniakami. Wegetarianie bez problemu znajdą adekwatną dla siebie potrawę, choć wybór nie jest tak obszerny, jak ma to miejsce w przypadku dań mięsnych. Niełatwe zadanie mają jednak weganie, bo w prawie każdym daniu można znaleźć produkt pochodzenia zwierzęcego.
- Sałatka sopska (bałkańska, szopska) - sałatka przyrządzana z pomidorów, sera, ogórków i czosnku. Jest swoista nie tylko dla kuchni czarnogórskiej, ale także kuchni bułgarskiej.
- Prebranac - danie z papryki, cebuli i fasoli, piecze się je w glinianym naczyniu i w nim serwuje.

Owoce morza i ryby w Czarnogórze

   Czarnogóra to kraj usytuowany blisko morza, stąd na stołach mieszkańców często goszczą owoce morza i dania rybne. Często jada się dorsza, ośmiornice czy kalmary, które przeważnie grilluje się i podaje z sosem na bazie czosnku i soku z cytryny. Natomiast spośród ryb słodkowodnych renomą cieszy się okoń i karp.

Popularne desery w kuchni czarnogórskiej

   Jednym z najbardziej rozpoznawalnych deserów jest baklava. To wypiek przyrządzany z ciasta filo, które przekłada się syropem cukrowym lub miodem i dodaje dowolne rodzaje orzechów. Baklave serwuje się także w Bułgarii czy Turcji. Kolejnym popularnym słodkim specjałem jest palacinka, czyli naleśnik na słodko. Zwykle podaje się go z dżemem i miodem. Czarnogóra słynie także ze smażonego, a potem marynowanego w specjalnym syropie ciasta (tulumba). W kraju tym uznaniem cieszy się też wypiek z kasztanów jadalnych (keten torta). Ma on kremową konsystencję i waniliowy smak.

   Mieszkańcy często przyrządzają desery z dodatkiem kajmaku. Jednak nie jest to słodka krówkowa masa, jaką spotykamy w Polsce. Kajmak w Czarnogórze to typ sera o teksturze masła. Występuje w wersji słodkiej, jak i słonej, ma mnóstwo zastosowań.

Tradycyjne alkohole w Czarnogórze

   W Czarnogórze nie brakuje wysokiej jakości miejscowych trunków. Najpopularniejszymi napojami wysokoprocentowymi są:

- Niksicko pivo - 5% piwo produkowane z chmielu, jęczmienia oraz górskiej wody,
- Krstac - białe wytrawne wino,
- Orahowica - wódka z orzechów, najczęściej włoskich,
- Vranac - czerwone wytrawne wino,
- Kajsovica - wódka z moreli,
- Loza - rodzaj wódki, którą uzyskuje się z winogron,
- Medenica - wódka z dodatkiem miodu,
- Slivovica - wódka ze śliwek,
- Rakija - wytwarzana jest z wielu owoców, np. fig, moreli, jabłek czy śliwek, istnieje wiele rodzajów tego napoju, a oczywista nazwa zależy jest od surowca, z jakiego ją wyprodukowano,
- Kruna - wódka, która powstaje w specjalnych kotłach opalanych drewnem z winorośli,
- Visnijvica - wódka z wiśni.