Kuchnia egipska

   Wybierając się na wakacje do Egiptu, warto poznać tamtejsze zwyczaje kulinarne oraz specyfikę lokalnej kuchni. Opiera się ona na produktach, jak owoce, warzywa i ryż, które uprawia się w pobliżu Nilu. Regionalne dania, które wyglądają bardzo zachęcająco, są inspirowane potrawami arabskimi, greckimi i tureckimi. Warto odkryć sztukę kulinarną Egipcjan, bo jest to jedna z najstarszych kuchni świata.

   Kuchnia egipska to całokształt tradycji kulinarnych Egiptu. Kształtowała się przez tysiące lat i przez tak długi okres podlegała licznym udoskonaleniom. Kuchnia egipska to mieszanka tradycji państw śródziemnomorskich i Bliskiego Wschodu. Dania stanowią połączenie warzyw z różnymi gatunkami mięs. Podaje się je na ogół z sosami i doprawia aromatycznymi ziołami np. kolendrą, kminkiem, miętą i kurkumą. Nubijczycy, którzy zajmują południowy obszar kraju, zazwyczaj jedzą ostre potrawy, natomiast obywatele północy wolą raczej unikać pikantnych smaków. Tymczasem wszyscy Egipcjanie, niezależnie od umiejscowienia, lubią zasiadać razem do stołu, spożywać posiłki i rozmawiać o jedzeniu. W porze lunchu na talerzach Egipcjan często gości mahszi i molohija. Mahszi to danie podobne do naszych rodzimych gołąbków. Należycie przygotowane nasiona ryżu z dodatkiem wołowiny zawinięte w liście winogron lub kapusty są umieszczane w pozbawionym miąższu bakłażanie, pomidorze lub cukinii, a następnie duszone na małej mocy ognia. Natomiast molohija to juta kolorowa, za którą mieszkańcy wprost przepadają. Podana jest w formie zielonej zupy. Podstawowy posiłek jedzą przeważnie po popołudniu, między godziną 14 a 17. Obiad rozpoczynają od przekąsek, np. marynowanych warzyw z dodatkiem sosów. Przygotowane na rozmaite sposoby mięso, najczęściej baranie, wołowe lub kurczaka, podawane jest jako danie główne. Podaje się do nich chleb oraz warzywa. W kuchni Egipcjan często gości fasola (ful) i bób. Ludzie przyrządzają je na wiele sposobów i spożywają nawet na śniadanie - nasiona gotują, a następnie miksują z dodatkiem pomidorów, cebuli i przypraw, do potrawy podają jajko. Na ulicy często można spotkać sprzedawców, którzy oferują taką pastę. Może być ona dodatkiem do smażonych kulek (falafel/ta’amija) albo smacznym wypełnieniem kanapek. Wprost z wozów sprzedaje się duszone ziarna fasoli. Nieodłącznym dodatkiem do większości dań jest aysz, czyli cienki chlebek, który przypomina placek lub podpłomyk. Jego wnętrze jest puste, co sprawia, że nierzadko służy do nabierania pokarmu. Najczęściej wypełnia się go warzywami, fasolą oraz sosem sezamowym. Nadziany mięsem zamienia się w bardzo sycącą kanapkę.

Typowe potrawy i produkty

Mahszi - faszerowane warzywa
Shoarma - chlebek podobny do pity faszerowany sałatą i kawałkami marynowanej jagnięciny, skropiony sosem sezamowym
Fisich - suszone ryby
Kuszari - potrawa z ryżu, makaronu oraz soczewicy
Kufta - odpowiednio doprawione kulki z mielonej baraniny pieczone na ruszcie
Kibda iskandaranijja - potrawa z wątróbki drobiowej
Tahini - sos sezamowy
Molochija - lekko kleista zupa, którą przyrządza się z liści juty
Torli - duszone warzywa, najczęściej podawane z wołowiną lub jagnięciną
Baba ghanug - sałatka
Kofta iskandaranijja - potrawa z mielonego mięsa
Shorba ads - zupa z soczewicy, z dodatkiem cytryny oraz kminku)
Ta’amija/falafel - kulki usmażone ze zmiksowanej fasoli/ciecierzycy lub bobu.



Potrawy egipskie

Foul i ta’amija

   Foul to długo gotowany bób z dodatkiem marchewki, cebuli i przypraw. Ta’amija (lub falafel) może przypominać polskie kotlety mielone, lecz nie robi się ich z mięsa, tylko z obranego i namoczonego egipskiego bobu albo ze zmiksowanej fasoli lub ciecierzycy. Potem całość miksuje się wraz z kolendrą, porem, natką pietruszki i szczypiorem. Z masy formuje się kotlety i smaży na rozgrzanym oleju. Egipcjanie zazwyczaj nadziewają takimi kotletami połówki chleba egipskiego, robiąc tym samym kanapki.


Tahina i babaganough

   Kolejny przysmak to tahina i babaganough. Tahina jest to sos sezamowy zmieszany z sokiem z limonki, wodą i octem. Doprawia się go pieprzem, solą i czosnkiem. Aby otrzymać babaganough, gotową tahinę łączy się z pieczonym, a potem zmielonym bakłażanem. Taką mieszankę często wzbogaca się natką pietruszki. Obydwie pasty jada się z chlebem.



Przystawki

   Wśród najpopularniejszych przystawek należy wymienić bitengan mehalal. Przygotowuje się je z ugotowanych do miękkości niewielkich bakłażanów. Warzywa po wystygnięciu są lekko nakrajane, a potem wypełnia się je sałatką z pokrojonego czosnku, pietruszki, rozdrobnionych pomidorów, a także zielonej papryczki chili. Całość skrapia się octem, solą, pieprzem, oliwą z oliwek i sokiem z limonki.



Zupy

   Mieszkańcy Egiptu nie wyobrażają sobie kuchni bez zup. Gotują zarówno buliony warzywne (chudar) jak też mięsne (lahma) oraz rybne (samak). Najbardziej znaną i lubianą zupą jest lisana asfur. Przyrządza się ją na mięsie wołowym, a dodany do niej drobny makaron kształtem przypomina ptasie języczki. Co ciekawe, sama nazwa zupy - lisan asfur, oznacza,"ptasie języczki". Drugą popularną zupą jest fasolowa (atz). Wczasowicze chwalą wszystkie oprócz zupy z liści molochija - warzywa przypominającego szpinak.



Mięsa

   Różne gatunki mięs Egipcjanie często jedzą na obiad. Zazwyczaj delektują się cielęciną, jagnięciną, kurczakiem, baraniną, wołowiną, a czasami też mięsem gołębi (hamem). Gołębie są przeważnie pieczone lub grillowane i wypełniane kaszą. Do najbardziej popularnych dań mięsnych należy kebab - grillowane szaszłyki, zwykle z kofla i jagnięciny. W świeże ryby najlepiej zaopatrzyć się w Asuanu albo pozostałych nadmorskich miejscowościach. W renomowanych restauracjach ewentualną potrawę można samemu wyłowić z ogromnego akwarium.



Owoce

   Będąc w Egipcie warto spróbować owoców. Są one słodkie, soczyste i dostępne tam przez cały rok. Zimą najlepiej smakują pomarańcze, banany, granaty i daktyle. Natomiast lato to najlepsza pora na brzoskwinie, winogrona, melony i śliwki. Warto skosztować guawy, fig, kaki i karamboli.



Napoje

   Najczęściej w Egipcie pije się herbatę (shay). Herbaciane liście są gotowane w czajniczku, a potem obficie słodzone. Napój podaje się z odrobiną mleka albo bez żadnych dodatków. Gdy na zewnątrz panuje upał, mieszkańcy sięgają po herbatę miętową (shay bi na’na’). Natomiast kawa (qahwa) powinna być mocna i dobrze posłodzona. Napar ze sporą ilością cukru parzy się w tygielku, a potem rozlewa do malutkich filiżanek.



Soki (asir)

   Orzeźwiające soki są wytwarzane ze świeżych owoców. Najczęściej pije się sok z truskawek, mango, pomarańczy, bananów, granatów, a nawet z trzciny cukrowej. Popularnością cieszą się również soki warzywne: marchewkowy (gazar), ogórkowy (khiyar), pomarańczowo-marchewkowy (nuss wa nuss) i pomidorowy (tamaatin). Poza tym mieszkańcy często piją napar z liści hibiskusa.



Desery

   Wśród egipskich słodkości na szczególną uwagę zasługuje baklawa. Jest to strudel wypełniony miodem i orzechami, popularny w kuchni greckiej i tureckiej. Najpopularniejsze desery to:

- umm ali: ciasto z dodatkiem rodzynek i orzechów, maczane w ciepłym mleku
- basbusa: deser przyrządzany z kaszy manny, do którego dodaje się rodzynki, orzechy i słodki syrop
- mahallabija: pudding na bazie ryżu, z dodatkiem pistacji.