Oliwa polifenolowa. Czym różni się od "zwykłej" oliwy?

   Oliwa polifenolowa jest produktem, który zawiera bardzo dużą dawkę polifenoli. Uzyskanie wysokiej zawartości tych organicznych związków chemicznych w oliwie staje się możliwe dzięki właściwemu przeprowadzeniu zbiorów i przechowywaniu oliwek, a następnie - za sprawą prawidłowych metod produkcji.

   Polifenole charakteryzują się silnymi właściwościami przeciwutleniającymi, które pełnią ważną rolę w zapobieganiu chorobom serca i układu krążenia oraz schorzeniom neurodegeneracyjnym. Do grupy tych związków organicznych należą min. kwasy fenolowe, flawonoidy, taniny. Flawonoidy wywierają pozytywny wpływ na układ odpornościowy zmniejszając ryzyko infekcji wirusowych. Dodatkowo chronią one komórki przed utlenianiem. Kwasy fenolowe należące do grupy polifenoli charakteryzują się silnym działaniem przeciwzapalnym i przeciwutleniającym.

Oliwa z oliwek - cenne źródło polifenoli

   Oliwa z oliwek posiada walory smakowe i właściwości lecznicze, co zostało zaakceptowane przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i Agencję Żywności i Leków. Oliwa z oliwek dostępna w tradycyjnej formie jest cennym produktem, podobnie jak oliwa dodawana do suplementów. Na właściwości oliwy wpływają jednak rodzaj surowca oraz metody produkcji. Produkt dobrej jakości, z wysoką zawartością polifenoli posiada dane o adresie producenta i miejscu pochodzenia. Dodatkową wskazówką dla konsumentów jest certyfikat PDO i PGI. Oliwa z oliwek dobre jakości nie powinna zawierać pestycydów (certyfikat bio, certyfikat Demeter). Oliwa polifenolowa to oliwa z oliwek tłoczona na zimno. Zawartość kwasu oleinowego nie może przekraczać 0,8%. Im niższa jest zawartość tego składnika, tym klasa oliwy jest wyższa. Oliwa polifenolowa to również źródło cennego skwalenu.



Opakowanie ma znaczenie

   W celach marketingowych producenci wykorzystują różne triki, które mają sprawić, że oliwa z oliwek będzie wyglądać na "zdrowszą". Oliwa jest dostępna w dwóch rodzajach opakowań - w aluminiowych puszkach i w szklanych butelkach. Za najlepsze opakowanie uchodzą butelki z ciemnego szkła z filtrem UV. Po upływie około 18 miesięcy od rozlania, oliwa wchodzi w reakcję z aluminium. Laminat pokrywający wewnętrzną stronę puszki na niewiele się wtedy zdaje. Potwierdziły to badania naukowe.



Oleokantal i oleaceina - związki fenolowe zawarte w oliwie

   Oleokantal jest związkiem fenolowym nadającym oliwkom charakterystyczny, cierpki smak.  Kiedy owoce dojrzeją, cierpki smak znika, a wraz z nim ten cenny polifenol. Badania naukowe dowiodły, że oleokantal wykazuje silne właściwości przeciwzapalne podobne do ibuprofenu. Naukowcy poszli o krok dalej - zbadali, jak regularne spożywanie oliwy z oliwek zawierającej dużą dawkę oleokantalu wpływa na zdrowie. Wyniki badań sugerują, że oleokantal zmniejsza ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, w tym choroby Alzheimera, choroby Parkinsona oraz stwardnienia rozsianego, a dodatkowo wywiera korzystny wpływ na układ krążenia, łagodzi objawy reumatoidalnego zapalenia stawów i obniża ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe. Silne właściwości przeciwzapalne posiada także oleaceina, która pomaga chronić przed chorobami serca i układu krążenia.



Czynniki determinujące zawartość polifenoli w oliwie

   Zawartość polifenoli w oliwie, w tym oleokantalu i oleaceiny, jest zależna od wielu czynników, w tym zwłaszcza od:

- terminu zbioru oliwek
- sposobie zbioru oliwek
- rodzaju skrzynek i worków stosowanych przy zbiorach
- okres transportu między młynem a gajem oliwnym (maksymalnie 6-8 godzin)
- temperatury tłoczenia
- rodzaju młyna
- sposobu przechowywania oliwek

   Wymogi, które muszą zostać spełnione przez producentów oliwy z oliwek, żeby mogła być określana jako oliwa polifenolowa, bądź też jako oliwa z wysoką zawartością polifenoli, zostały określone w Rozporządzeniu Komisji (UE) 432/2012. O tym, czy oliwa zawiera dużą dawkę polifenoli, informuje oznaczenie Health Claim.

   Zgodnie ze wskazanymi wyżej przepisami oznaczeniem Health Claim mogą posługiwać się wyłącznie producenci oliwy, która w 20 g zawiera co najmniej 5 mg hydroksytyrozolu oraz jego pochodnych związków (np. oleaceiny, oleokantalu). Tylko wówczas wspiera on ochronę przed agregacją cholesterolu LDL we krwi oraz zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwór. Obecnie na rynku są dostępne produkty, które zawierają więcej hydroksytyrozolu i jego pochodnych, niż przewiduje wskazana powyżej norma. Żeby skorzystać z dobroczynnych właściwości oliwy polifenolowej wystarczy spożywać 2 łyżki oliwy dziennie.



   Oliwa polifenolowa ma powszechne zastosowanie w kulinariach - można używać jej do sałatek i pieczywa. Oliwa polifenolowa poprawia smak i aromat wykwintnych dań. Co ciekawe, oliwa z posmakiem cytrusowym może być używana do deserów. Oliwy polifenolowe nie powinny być stosowane do smażenia. Można stosować je na zimno, albo dodać do posiłku, który został już przygotowany na ciepło (np. do zupy). Oliwa z oliwek jest bogatym źródłem witaminy E rozpuszczalnej w tłuszczach, a ponadto jest źródłem polifenolowych przeciwutleniaczy. W łyżce oliwy znajduje się 14 gramów tłuszczu, w tym 1,9 g nasyconych tłuszczów i 10,3 g jednonienasyconych. W 14 gramach tłuszczu znajduje się także 1,2 g wielonienasyconego tłuszczu.