Pizza - historia, rodzaje i przydatne infromacje o pizzy

   Pizza, choć to danie kuchni włoskiej, na stale zagościła na stołach mieszkańców całego Zachodu, w tym też i Polski. O popularności, jaką cieszy się w naszym kraju, świadczą chociażby wciąż otwierające się nowe pizzerie czy niezwykle szeroka gama mrożonych, gotowych do odgrzania i podania pizz dostępnych w większości sklepów, również tych małych.

   Za pizzą przepadają wszyscy - dzieci, nastolatki (dla których wypad do pizzerii z przyjaciółmi to często nieodłączny element weekendowej odskoczni od szkolnych obowiązków), a nawet dorośli. Różnorodność dodatków wykorzystywanych do przygotowywania pizzy sprawia, że każdy znajdzie kompozycję, która idealnie odpowiada jego preferencjom. Skoro więc pizza jest daniem tak uwielbianym, warto przyjrzeć się jej historii oraz rodzajom, a także dowiedzieć się, jak przygotować pizzę w domu - również w wersji dietetycznej czy takiej odpowiedniej dla osób o specyficznych wymaganiach żywieniowych.

Czym jest pizza?

   Pizza, zgodnie z oryginalną recepturą, to posmarowany sosem pomidorowym oraz posypany serem i ziołami placek z makaronowego ciasta, wypiekany w piecu. Z czasem ciasto to zaczęto zastępować ciastem drożdżowym, z którego pizzę wypieka się dziś najczęściej.

   Pierwszą pizzę podano podobno królowej Włoch Małgorzacie Sabaudzkiej podczas jej wizyty w Nepalu w roku 1889. Została przygotowana przez piekarza Raffaele Esposito. Była to, jak powiedzielibyśmy dzisiaj, margherita, czyli najprostsza wersja współczesnej pizzy. Esposito nałożył bowiem na placek pomidory, bazylię oraz mozzarellę, których kolory reprezentowały narodowe barwy słonecznej Italii. Margherita jest jednym z rodzajów pizzy neapolitańskiej.



Rodzaje pizzy

   Wyróżnia się następujące rodzaje pizzy:

- pizzę neapolitańską
- pizzę sycylijską
- pizzę Lazio
- pizzę białą.

   Pizza neapolitańska występuje pod postacią margherity oraz marinary. Na tej pierwszej znajduje się mozzarella (koniecznie z mleka bawolego), a na tej drugiej nie ma mozzarelli. Pizza neapolitańska jest daniem klasycznym i bardzo prostym. Ma cienkie (3 mm) i chrupiące ciasto, które wyrabia się i formuje ręcznie. Zgodnie z oryginalnym przepisem neapolitańska pizza powinna być wypiekana w piecu opalanym drewnem dębowym. Danie to otrzymało w roku 2009 certyfikat TSG, a więc jego nazwa jest zastrzeżona dla produktów przygotowywanych wyłącznie według pierwotnej receptury.

   Pizza sycylijska ma prostokątny kształt, grube ciasto oraz liczne dodatki, które wybiera sam zamawiający/przygotowujący pizzę. Odrobinę cieńszy placek ma natomiast pizza Lazio, która to jest najczęściej sprzedawana jako pizza na wynos.

   Interesującym rodzajem pizzy jest pizza biała, gdyż nie zawiera ona dodatku sosu pomidorowego. Jest on zastępowany pesto lub sosem na bazie mleka.

   Jedzenie pizzy stało się tak powszechne, że przepis na to oryginalnie włoskie danie jest bezustannie modyfikowany i dostosowywany do upodobań mieszkańców danych regionów. I tak np. dziś zamówić można pizze z takimi dodatkami jak np. ryby, owoce morze, ananas, kukurydza, brokuły itd. Powstają również współczesne wersje pizzy. Jedną z nich jest np. pochodząca z Chicago Chicago-style pizza, czyli pizza na bardzo grubym spodzie z dużą ilością różnorodnych dodatków. Restauracje na całym świecie podają dziś różne wariacje na temat pizzy. Mnogość kompozycji, form i dodatków jest naprawdę zadziwiająca.



Domowa pizza

   Choć pizzę powinno wypiekać się w specjalnych piecach, z powodzeniem możemy również przygotowywać to pyszne danie w domu. Oczywiście nie będzie ono w pełni zgodne z tradycyjną recepturą, niemniej na pewno stanowić będzie smaczny i sycący obiad. Odtworzenie smaków, jakie znamy z wizyt w pizzeriach wcale nie jest takie trudne. W internecie oraz poświęconych pizzy książkach kucharskich odnaleźć można bardzo wiele przepisów kulinarnych na ciasta do pizzy - cienkie, grube, drożdżowe itd. To pewne, że każdy odnajdzie recepturę, która przypadnie mu do gustu. W przepisach znajdują się najczęściej mąka pszenna, woda, drożdże, sól, mleko oraz oliwa z oliwek. Do wypieczenia domowej pizzy wystarczy typowy piekarnik. W sklepach odnaleźć można również gotowe placki do pizzy, na których jedynie układa się wybrane dodatki - najpierw sos pomidorowy, sery, a następnie szynkę, salami, cebulę, paprykę itd. - kolejność w zależności od preferencji i fantazji.

   Pizzę warto piec w domu nie tylko dlatego, iż jest to wspaniała zabawa oraz rozwiązanie dużo bardziej ekonomiczne, ale również dlatego, iż mamy wówczas pełną kontrolę nad jakością i ilością układanych na placku składników. Sami również decydujemy o jego składzie, dzięki czemu na pizzę pozwalać mogą sobie osoby o specjalnych wymaganiach dietetycznych.



Pizza a dieta bezglutenowa

   Tradycyjną pizzę wyrabia się z mąki pszennej. Pizze dostępne w pizzeriach oraz sklepach również przygotowywane są na jej bazie. Dlatego właśnie osoby cierpiące na celiakię lub będące na diecie bezglutenowej zmuszone są wypiekać dostosowaną do swych potrzeb pizzę w domu. Jest to bardzo proste. Wystarczy jedynie zamienić występującą w przepisie mąkę pszenną na mąki bezglutenowe - kukurydzianą lub gryczaną czy dowolnie, w zależności od upodobań, łączyć ze sobą bezglutenowe mąki (gryczaną, ryżową, kukurydzianą, orzechową, jaglaną itd.). Na rynku dostępne są również bezglutenowe mieszanki do wypieku pizzy.



Pizza a dieta wegetariańska i wegańska

   Również wegetarianie i weganie mogą rozkoszować się smakiem i strukturą pizzy. Ci pierwsi mają najmniejszy problem - wystarczy, że zrezygnują z mięsnych dodatków. Weganie pizzę przygotowują raczej sami w domu, gdyż standardowy przepis zawiera mleko (w serze), którego ci nie spożywają. Zastępują je więc mlekiem roślinnym, a sery - serami wegańskimi. Pizze w wersji wege obfitują, koniec końców, głównie w warzywa.



Pizza a dieta odchudzająca

   Pizza jest daniem bardzo kalorycznym. Co więcej, jako że wytwarzana jest z białej mąki pszennej, ma wysoki indeks glikemiczny. Pizza jest więc bogatym źródłem węglowodanów prostych, ale i tłuszczu (dodaje się do niej sery). Tym samym jest daniem niezbyt dietetycznym i wiele osób będących na diecie lub, po prostu, dbających o tzw. linię pizzy nie jada. Warto jednak wiedzieć, iż ta przygotowana w domu wcale nie musi być tak kaloryczna i tak niezdrowa jak ta zamawiana w pizzerii czy kupowana w markecie. Wystarczy jedynie stosować się do kilku trików.

   Po pierwsze; białą mąkę zastąpić należy mąką pełnoziarnistą (graham lub razową). Ciasto będzie wówczas trochę twardsze, ale pizza będzie mieć za to niższy indeks glikemiczny i stanie się źródłem witamin z grupy B oraz błonnika.

   Domową pizzę możemy również przygotowywać z wykorzystaniem lżejszych, mniej kalorycznych dodatków, jak np. mozzarella czy parmezan, szynki, odtłuszczonego mleka. Warto również nakładać na placek jak najwięcej warzyw. Dostarczają małej ilości kalorii, ale gwarantują uczucie sytości i obniżają nie tylko indeks glikemiczny pizzy, ale i jej kaloryczność.