Przegląd rosyjskich deserów

   Rosja to pod względem powierzchni największy kraj na świecie. Kuchnia rosyjska czerpie zatem różnorodność z całej swojej wielokulturowości. Także rosyjskie desery odzwierciedlają wpływy wielu kultur i obyczajów. Słynny kogel-mogel, faworki, kisiel, czy ciasto miodowe znane są także w Polsce i innych krajach słowiańskich.

   Desery to nieodłączny element każdej kuchni. Są słodkim urozmaiceniem śniadań, obiadów i kolacji oraz świąt i innych ważnych uroczystości. Co więc zatem można znaleźć na rosyjskich stołach oraz jakie słodkie przysmaki są typowe dla kuchni rosyjskiej?

Gogol mogol (kogel mogel)

   Kogel mogel to znany deser w całej  Centralnej i Wschodniej Europie. Jest wytwarzany z surowych żółtek jaj, cukru i dodatków, takich jak miód, rum, wanilia, czy kakao. Składniki są ucierane lub miksowane aż do otrzymania kremowej, puszystej masy o jaśniejszej niż żółtko jaja barwie. W klasycznej formie podaje się go schłodzony lub w temperaturze pokojowej. Na ciepło uznawany jest za lekarstwo na ból gardła.

   Kogel mogel stał się znany pod tą nazwą przez XVII-wieczne społeczności żydowskie w Europie Środkowej. Deser stał się szczególnie popularny podczas niedoborów żywności (w tym cukru) w czasach panowania komunizmu.



Khvorost (anielskie skrzydła, faworki)

   Faworki to znane w Europie Wschodniej kruche ciasto uformowane w skręcone wstążki i smażone w głębokim tłuszczu, a następnie posypane słodkim cukrem pudrem. Składniki stosowane do przygotowania faworków to mąka, woda, żółtka jaj, cukier cukierniczy, spirytus rektyfikowany, wanilia i sól. Deser ten najczęściej spożywany jest przed rozpoczęciem okresu Wielkiego Postu oraz podczas karnawału.



Owsianka Guriewska

   Owsianka to jedno z najpopularniejszych dań spożywanych na słodko. Są płatki owsiane (często też innych zbóż - żytnie, jaglane, jęczmienne, gryczane, ryżowe) gotowane w mleku. Dodatek stanowią masło, cukier, owoce świeże, konfitury i dżemy, syropy oraz orzechy. Jest spożywana najczęściej na śniadanie.



Kisiel

   To lekki owocowy deser, który przygotowywany jest ze słodkich soków owocowych zagęszczonych skrobią kukurydzianą lub ziemniaczaną. W Rosji najpopularniejsze smaki kisieli to żurawinowy, wiśniowy i z czerwonej porzeczki.

   O kisielu po raz pierwszy wspomniano w starej kronice Wschodniosłowiańskiej, w której opowiadano o tym, jak uratował on X-wieczne rosyjskie miasto Bełgorod Kijowski, oblegany przez koczowniczych Pieczyngów w 997 roku. Gdy w mieście zaczęło brakować żywności, mieszkańcy przygotowali z resztek ziarna i słodkiego napoju z miodu dwa drewniane pojemniki i umieścili je w otworach ziemi, tworząc prowizoryczne studnie. Kiedy do miasta przybyli ambasadorzy Pieczyńczyków, zobaczyli, jak mieszkańcy zabierają jedzenie ze studni. Pieczyngom pozwolono skosztować kisielu i miodu pitnego. Po degustacji najeźdźcy postanowili znieść oblężenie i odejść, stwierdzając, że Rusini w tajemniczy sposób karmią się z samej ziemi.



Medovik (miodownik, ciasto miodowe)

   Medovik  to słowiańskie ciasto popularne w krajach byłego Związku Radzieckiego. Składnikami tego deseru są miód i śmietana lub mleko skondensowane.

   Jest to deser znany z długiego czasu przygotowywania. Składa się bowiem z wielu warstw ciasta biszkoptowego z kremowym nadzieniem. Często jest przykryty orzechami lub okruchami wykonanymi z resztek ciasta. Istnieje wiele przepisów i odmian tego deseru, ale zawsze głównym składnikiem jest miód, nadający mu charakterystyczny smak i aromat.

   Miodownik został stworzony w wieku XIX wieku w carskiej Rosji przez młodego kucharza, który starał się zaimponować cesarzowej Elżbiecie Alexeievnej, żonie Aleksandra I. Legenda głosi, że cesarzowa nie lubiła miodu, jednak nowe ciasto przygotowane przez owego cukiernika przypadło cesarzowej do gustu. Miodownik zyskał również ogromną popularność w czasach sowieckich i do dziś jest cenionym deserem kuchni rosyjskiej, ukraińskiej i polskiej.



Śliwki w czekoladzie

   Śliwki w czekoladzie to rodzaj słodkich cukierków, które przygotowywane są przez oblanie bezpestkowych suszonych śliwek czekoladą. Znane są również w Polsce.



Kulich

   Kulich to słowiański prawosławny chleb wielkanocny, którego korzenie sięgają do czasów Rusi Kijowskiej. Tradycja chleba rozpowszechniła się w kulturach związanych z Cesarstwem Bizantyjskim.

   Tradycyjnie po nabożeństwie wielkanocnym kapłan błogosławi chleb, który został umieszczony w koszu i ozdobiony kolorowymi kwiatami, Święcony kulich jest spożywany codziennie przed śniadaniem.

   Kulich piecze się w wysokich, cylindrycznych puszkach. Po schłodzeniu ozdabiany jest białym lukrem i kolorowymi kwiatami. Przepis na ciasto kulich jest podobny do włoskiego deseru panettone.



Paskha (pascha)

   Jest to słowiański świąteczny wielkanocny deser. Wykonany jest z twarogu i uformowany w formę ściętej piramidy. Zwykle służy jako dodatek do chleba wielkanocnego kulich.



Pastyła

   Pastyła jest tradycyjnym deserem znanym od XIV wieku. Jest to miąższ z owoców, najczęściej z jagód, ugotowany z miodem i cukrem. Zagęszczany jest po ugotowaniu i rozlewany warstwami. Najczęstsze smaki to jagodowy, jabłkowy, gruszkowy, wiśniowy oraz malinowy.

   Pastyła znana już była najprawdopodobniej od XIV wieku. Według legendy po raz pierwszy przygotowana była przez mieszkańców Kołomny, gdzie dziś znajduje się muzeum poświęcone temu deserowi. W czasach ZSRR rozpoczęto masową produkcję pastyły.



Kutia

   Kutia to tradycyjne danie bożonarodzeniowe spożywane w Rosji, Polsce, Ukrainie i innych państwach Europy Wschodniej. Przygotowywana jest z pszenicy, maku, bakalii i miodu oraz orzechów i rodzynek, oraz suszonych owoców. Niekiedy dodaje się również kandyzowane owoce tropikalne i migdały.



Zefir

   Zefir to małe ciasteczka wytwarzane przez ubijanie przecieru owocowego z cukrem i białkami jaja. Następnie dodaje się pektyny, żelatynę bądź agar. Konsystencja zefiru przypomina pianki, a forma tradycyjną bezę.



Sushki

   To tradycyjne wschodnioeuropejskie małe, chrupiące krążki chleba. Podawane są zwykle z kawą lub herbatą. Wytwarzane są z mąki, jaj, wody i soli. Ciasto jest cięte w paski i formowane w małe pierścienie. Następnie gotowane jest w wodzie z cukrem i pieczone w piekarniku. Często posypywane są makiem.



Watruszki (Piróg)

   To ciasto w kształcie pierścienia z twarogiem w środku. Czasem spotykane jest z rodzynkami, bądź kawałkami owoców. Przygotowane jest z ciasta drożdżowego.