Przegląd serów polskich

    Czy ktoś z nas nie zna rewelacyjnych w smaku: greckiej fety, włoskiego parmezanu, francuskiego roquefort, czy szwajcarskiego ementalera? Kiedyś zagraniczne sery skosztować było można zwłaszcza podczas podróży, dziś dostępne są niemal w każdym sklepie. Kojarzone są z wykwintnymi daniami, przekąskami oraz dodatkami do win. Dlatego też pytając kogoś z jakim krajem kojarzą mu się sery, z pewnością odpowie, że z Francją lub Szwajcarią. Jednak jak wykazały badania archeologiczne pierwsze dowody (pochodzące sprzed 7500 lat) na wytwarzanie sera znaleziono? w Polsce.

   Polskie sery zazwyczaj kojarzone są szeroko dostępnym, możliwym do samodzielnego wyprodukowania w domu serem twarogowym. Hasło "tradycyjny polski ser" zazwyczaj nasuwa na myśl podhalańskie oscypki. Jednak czy to wszystkie polskie wyroby? Jakimi jeszcze serami możemy z pewnością pochwalić się na europejskim i światowym rynku? Poniżej przegląd polskich serów.

Oscypek

   To najpopularniejszy polski ser produkowany na południowych terenach Polski. Podhalański oscypek wytwarzany jest z mleka owczego w postaci niedużych, wrzecionowatych bloków. Charakteryzuje się zdobionymi brzegami, od których najprawdopodobniej pochodzi jego nazwa. Jest bardzo twardy, o zbitej konsystencji, a w smaku słony.

   W pierwszym etapie produkcji oscypków mleko owcze trafia do drewnianego naczynia, a następnie jest cedzone przez lniane płótno. Następnie do mleka dodawana jest podpuszczka, dzięki której powstaje masa serowa. Jest ona odcedzana i formowana, a następnie moczona w solance przez jedną dobę. Następnie ser leżakuje i jest poddawany procesowi wędzenia.

   Oscypek jest chroniony przez unijne prawo Chronionej Nazwy Pochodzenia (PDO). Tradycyjny osypek może być wytwarzany od maja do września, a jego masa musi wynosić od 60 do 80 gramów, a długość od 17 do 23 cm.

   Turyści odwiedzający polskie góry mogą rozkoszować się smakiem oscypków niemal na każdym kroku. Na każdej ulicy spotkać można sprzedawców tego przysmaku, którzy oferują go w różnych formach i z różnorodnymi dodatkami np. żurawiną, czy powidłami. Oscypek może stanowić doskonały dodatek do zapiekanek i sałatek. Często też jest pieczony lub smażony i podawany ze słodkimi powidłami.



Redykołka

   Nazwa oscypek często błędnie używana jest do nazywania sera redykołka, który wytwarzany jest z resztek pozostałych z wyrobu oscypków. Redykołka spotykana jest często w formach wrzeciona, parzenic czy zwierząt.

   Ser ten od 2009 roku jest chroniony certyfikatem chronionych nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych.



Bundz (bunc)

   Kolejnym serem pochodzącym z Podhala jest bundz (bunc). Wytwarzany jest z mleka owczego, a proces jego produkcji wygląda podobnie do produkcji oscypka. Masę serową odcedza się i formuje duże bryły. Bundz ma łagodny, delikatny smak i biały kolor.

   Może być spożywany bezpośrednio lub jako dodatek do owoców, warzyw, chleba czy sałatek.



Bryndza podhalańska

   Bryndza podhalańska to kolejny ser pochodzący z rejonu polskich gór, produkowany z mleka owczego. Często nazywana jest owczym twarogiem. Ma słony, intensywny smak oraz biały kolor. Jego konsystencja jest miękka i przypomina pastę.

   Mleko do produkcji bryndzy zaprawia się podpuszczką, a następnie masę serową oddziela od serwatki i rozbija się na mniejsze bryłki. Ser odciska się ręcznie a następnie pozostawia dojrzewaniu od 4 do 12 dni. Następnie ser wyrabia się z solą na jednolitą masę.

   Bryndza od 2007 roku jest chroniona certyfikatem Chronionej Nazwy Pochodzenia.



Liliput wielkopolski

   To ser pochodzący z terenów Wielkopolski, wytwarzany z mleka krowiego ser dojrzewający. Ma jednolity, elastyczny, miękki miąższ oraz małe, nieliczne oczka. Ma owalny kształt płaskiego cylindra o wypukłych bokach. Produkowany jest w blokach o średnicy 10 cm i wysokości 4 cm. Ma delikatny, łagodny i aromatyczny smak.



Ser bałtycki

   To pełnotłusty ser podpuszczkowy, wytwarzany z mleka krowiego w rejonach województwa zachodniopomorskiego. Produkowany jest w blokach o masie 2,5-3 kg. Ma miękki, elastyczny miąższ, w którym widoczne są liczne drobne oczka. Ma łagodny, lekko kwaśny smak. Ser bałtycki produkowany jest od lat 70 XX wieku.



Ser mazurski

   To rodzaj sera dojrzewającego, podpuszczkowego, produkowanego z mleka krowiego na terenach mazurskich jezior. Ma kremowy, miękki i elastyczny, miąższ. W smaku jest pikantny i lekko kwaśny. Produkowany jest w blokach o kształcie prostopadłościanów.



Ser zgorzelicki

   Jest to ser produkowany na terenach Dolnego Śląska z mleka koziego, krowiego lub owczego. Wytwarzany jest w formie lekko spłaszczonej kuli o średnicy ok. 20 cm i masie 2 kg. Jest biały i gładki w przekroju z lekko żółtawym odcieniem na zewnątrz. W smaku jest łagodny, lekko słony, co zawdzięcza przechowywaniu w solance w kamiennym naczyniach.