Istnieje wiele odmian ryżu - szacuje się, że na świecie jest od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu tysięcy różnych ryżów. Te liczby nie powinny nikogo dziwić, w końcu ryż dla milionów ludzi na świecie stanowi podstawę pożywienia. Warto poznać choć kilkanaście typów ryżu, by wiedzieć, jakie rodzaje wybierać do konkretnych dań.
Ryż jest produktem bezglutenowym i lekko strawnym. Jest zalecany w diecie alergików, małych dzieci, osób starszych, osób cierpiących na celiakię i dolegliwości przewodu pokarmowego (np. w leczeniu biegunek). Do najbardziej popularnych typów należą: ryż biały, ryż jaśminowy, ryż brązowy, ryż paraboliczny (parboiled), ryż arborio, ryż dziki, ryż basmati i ryż czarny. Poznaj ich zastosowania.
|
|
Długość ryżu
Zanim przejdziemy do rodzajów ryżu, przyjrzyjmy się podziałowi ryżu ze względu na długość, gdzie wyróżnia się trzy podstawowe typy:
- ryż krótkoziarnisty (o długości 5-5,2 mm)
- ryż średnioziarnisty (o długości 5,2-6 mm)
- ryż długoziarnisty (o długości ponad 6 mm)
Ryż biały (długoziarnisty)
Aby otrzymać ryż biały (czasem nazywany także polerowanym), usuwa się zewnętrzne warstwy ziarna ryżu i pozostawia samo bielmo. Usunięcie zewnętrznych warstw pozbawia ryż wielu cennych składników odżywczych, ale zarazem umożliwia szybsze ugotowanie ziarenek (biały ryż gotuje się przez około 12-15 minut). Ten typ jest dość neutralny w smaku, dlatego sprawdza się w wielu daniach. Dobrze komponuje się z sosem do obiadu; ryż biały świetnie sprawdzi się w potrawce z kwaskowym, cytrynowym sosem, gotowanym kurczakiem i zasmażaną marchewką z groszkiem. Ryż biały można wykorzystać również do zupy pomidorowej.
Ryż jaśminowy
Ryż jaśminowy uprawia się w Tajlandii, z tego względu też można spotkać się z nazwą: "ryż tajlandzki". Z kolei "jaśminowy" odnosi się do charakterystycznego aromatu wytwarzającego się w trakcie gotowania ryżu - przypomina on właśnie zapach jaśminu. Ryż jaśminowy dobrze się sprawdza w daniach kuchni azjatyckiej, ale poza tym świetnie komponuje się z różnym deserami i daniami słodkimi; pasuje również do owoców i bakalii.
Ryż brązowy
Ryż brązowy powstaje na skutek ściągnięcia tylko jednej zewnętrznej warstwy. Pozostałe warstwy zostają, a więc ryż brązowy jest zarazem ryżem pełnoziarnistym, posiadającym więcej wartości odżywczych niż ryż biały. Ryż brązowy posiada też więcej błonnika pokarmowego i ma niższy indeks glikemiczny. Ryż brązowy ma dość charakterystyczny, lekko orzechowy posmak, dlatego pasuje do dań mięsnych, ale sprawdzi się też w sałatkach. Czas gotowania wynosi około 30-35 minut.
Ryż paraboliczny (parboiled)
Ryż parboiled to biały ryż; od tradycyjnego, białego ryżu różni go jednak sposób przygotowania. To ryż preparowany termicznie, a więc poddawany działaniu wysokiego ciśnienia, dzięki czemu zachowuje swoje wartości odżywcze. Co ciekawe, ryż parboiled nigdy się nie skleja. Z tego względu sprawdzi się w sałatkach i zupach. Ryż ten gotuje się około 15 minut.
Ryż arborio
Ryż arborio pochodzi z Włoch; to właśnie arborio stanowi podstawę słynnego, włoskiego risotto. Arborio jest dosyć kleisty - dzięki zawartej w nim skrobi można uzyskać gęsty sos do risotto. Ryż arborio można łatwo poznać po charakterystycznych, okrągłych ziarenkach.
Ryż dziki
Ryż dziki pochodzi z Ameryki Północnej, niegdyś był bardzo popularny w kuchni Indian. Dziki ryż właściwie nie jest ryżem sensu stricte. Jest to roślina pochodząca z Ameryki Północnej, która szczególnie upodobała sobie tereny bagniste - można go spotkać nad wodą. Inna nazwa to zizania wodna lub owies wodny. Ta odmiana zawiera dużo wartości odżywczych, a zarazem ma niski indeks glikemiczny. Ryż dziki ma też mniej węglowodanów niż ryż biały, sprawdzi więc w diecie redukcyjnej. To jeden z najdroższych typów ryżu; dobrze komponuje się z rybami i owocami morza.
Ryż basmati
Ryż basmati pochodzi z Indii. Najczęściej wykorzystuje się go w daniach indyjskich oraz tajskich. Ryż basmati jest bardzo aromatyczny. Jego ziarenka po ugotowaniu są wręcz śnieżnobiałe, ale też sypkie, dlatego basmati dobrze sprawdzi się w sałatkach, pasuje również do mięs i ryb.
Ryż czerwony
Ryż czerwony to ryż średnioziarnisty, niepolerowany. Jego ojczyzną są Indie. W Europie uprawia się go głównie we Francji, w rejonie Camrauge. Charakteryzuje się słodkim smakiem i orzechowym aromatem. Dobrze komponuje się z warzywami, drobiem oraz w sałatkach.
Czarny ryż
W Chinach nazywano go "zakazanym ryżem", ponieważ mógł go spożywać wyłącznie cesarz. Czarny ryż uprawia się głównie w Azji, między innymi w Tajlandii i Indonezji. Czarny ryż zawiera sporo witaminy E, a więc wykazuje działanie antyoksydacyjne. Również jego kolor wskazuje na to, że czarna odmiana jest bogata w przeciwutleniacze (czerń świadczy o obecności antocyjanów, czyli pigmentów, które występują chociażby w owocach leśnych). Ryż czarny pasuje do owoców morza i mięsa, szczególnie do kaczki. Co ciekawe, ta odmiana barwi - jeśli w trakcie gotowania ryżu wrzucimy do garnka też inne składniki, załapią one ciemny, purpurowy kolor. Ryż czarny gotuje się około 35-40 minut.