Skórka pomarańczowa, cytrynowa i z limonki - właściwości i zastosowanie. Przepisy na domową skórkę z cytrusów

   Skórka pomarańczowa, cytrynowa i z limonki to zdaniem wielu osób idealny dodatek do świątecznych wypieków. Skórki mają olejki eteryczne, które nadają potrawom wyjątkowego i odświeżającego aromatu. Polepszają ich smak i mają też zbawienny wpływ na zdrowie. Badania wskazują, że mogą nawet chronić przed nowotworami. Jakie właściwości mają skórki z owoców cytrusowych? Z jakimi potrawami łączą się najlepiej i jak własnoręcznie zrobić skórkę z cytrusów?

   Skórka: cytrynowa, pomarańczowa i limonkowa, składa się z podwójnej warstwy. Ta znajdująca się pod spodem - albedo, to biała błona i posiada ją większość owoców cytrusowych. Nieraz jej unikamy, ponieważ ma trochę gorzki smak, ale to błąd, gdyż albedo ma dużo błonnika. Żółta zewnętrzna warstwa, czyli flawedo, zawiera wiele substancji czynnych. Świeża skórka z cytryny swój intensywny zapach zawdzięcza olejkom eterycznym, wśród których jest limonen, Niektórzy traktują skórkę pomarańczową jako część zbyteczną. Okazuje się, że skórka może być doskonałym źródłem nawet 60 różnych flawonoidów, które korzystnie oddziałują na ludzki organizm. Flawonoidy - silne antyoksydanty, redukują negatywny wpływ wolnych rodników. Są naturalnym środkiem leczniczym przy problemach zdrowotnych związanych z podwyższonym poziomem cholesterolu LDL. Przeciwutleniacze oczyszczają krew i chronią przed powstawaniem płytki miażdżycowej, która może być przyczyną zatorów.

  
   Owoce cytrusowe, które są dostępne w markecie lub w innych sklepach pochodzą najczęściej z masowych konwencjonalnych upraw, które dopuszczają opcję stosowania pestycydów. Gdy owoce zostaną zebrane na plantacjach, wówczas wyruszają w daleką podróż. Aby ją przetrwać najczęściej spryskuje się je konserwantami - fungicydami (np. imazalilem i/lub tiabendazolem) i środkami grzybobójczymi (np. orto-fenylofenolanem sodu). Jakby tego było mało, owoce są również woskowane (np. E904 - szelakiem i/lub E914 - woskiem polietylenowym). W efekcie cytrusy nabierają blasku i wyglądają jeszcze bardziej apetycznie. W rzeczywistości ich powierzchnia jest siedliskiem kilku rodzajów związków chemicznych, które mają niekorzystny wpływ na zdrowie. Jednak to nie oznacza, że należy zaprzestać ich spożywania. Aby zdrowo wykorzystać skórki cytrusów zdecydowanie najlepiej kupować cytrusy oznaczone znaczkiem "euroliścia" - są to owoce bio (ekologiczne, organiczne), w których nie zastosowano szkodliwych związków chemicznych. Można również zminimalizować ilość zanieczyszczeń chemicznych używając domowych sposobów (zwykłe mycie jest niewystarczające). Właściwości zdrowotne skórki z cytrusów, jej zastosowanie i przepis na domową skórkę cytrusową przedstawiono poniżej.



Właściwości skórki cytrynowej

   Skórka z cytryny jest niskokaloryczna i pełna błonnika. Zawiera sporo witaminy C - 1 łyżka może pokryć zapotrzebowanie na witaminę w około 13% dla osoby dorosłej. W badaniach, specjaliści koncentrują się głównie na dodatnim wpływie związków eterycznych i przeciwutleniaczy obecnych w skórce cytryny. Ekstrakt ze skórki ma silne działanie przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne wobec takich mikroorganizmów jak pałeczka okrężnicy, gronkowiec złocisty i drożdżaki z rodzaju Candida albicans. Zawarte w skórce cytrynowej dwa związki - limonen i salvestrol Q40, mają właściwości antynowotworowe i chronią przed rozwojem guzów. Z kolei flawonoidy działają odmładzająco oraz przeciwzapalnie. Polifenole regulują stężenie cholesterolu we krwi. Ogólnie, skórkę z cytryny zaleca się osobom odchudzającym się, a także tym, którzy trudzą się z częstymi krwotokami. Kolejna substancja obecna w cytrusie - neohesperydyna, pobudza krążenie i regeneruje tkanki, a rutyna zwalcza wolne rodniki, zmniejsza stany zapalne, uszczelnia żyły i tętnice oraz uczestniczy w wytwarzaniu kolagenu. Dodatkowo w skórce wykryto dużą ilość steroli, saponin i alkaloidów, które wpływają na procesy fizjologiczne w organizmie.



Wartości odżywcze skórki pomarańczowej

   Skórka z pomarańczy podobnie jak skórka cytrynowa ma sporo błonnika i niewiele kalorii. Zawarte w niej przeciwutleniacze mogą ograniczyć szerzenie się bakterii i wirusów w organizmie. Mają też dzianie wzmacniające system sercowo-naczyniowy. Co ciekawe, skórka może mieć blisko 10 razy więcej witaminy C niż sok pomarańczowy. Z tego powodu jej jedzenie to dobry sposób na wzmocnienie odporności. Skórka pomarańczowa posiada fitozwiązki, minerały i witaminy, a także błonnik pokarmowy, który reguluje procesy metaboliczne. Wystarczy żuć kawałek skórki, aby poprawić stan uzębienia, odświeżyć oddech, ograniczyć rozwój bakterii w jamie ustnej i chronić przed rozwojem próchnicy. Wszystko dzięki zawartości olejków i ekstraktów, zapewniających pewnego rodzaju barierę ochronną. Ta na pozór nieprzydatna część pomarańczy wpływa na pracę układu trawiennego. Skórka jedzona regularnie poprawia perystaltykę jelit i usuwa toksyczne związki z jelita grubego. Działa oczyszczająco. To też świetne antidotum na biegunkę, stany zapalne i zespół jelita drażliwego. Mało tego, skórka dodatnio wpływa na mikroflorą bakteryjną zasiedlającą przewód pokarmowy. Pomaga zrzucić dodatkowe kilogramy i utrzymać odpowiednią masę ciała. Substancje w niej zawarte obniżają ilość kwasu żołądkowego, więc utrzymują właściwy odczyn pH w organizmie i pomagają też w przypadku zgagi.



Właściwości skórki z limonki

   Skórka z limonki ma odrobinę gorzki smak. W limonce występuje pektyna, która korzystnie wpływa na stężenie cholesterolu. Limonka posiada potas, który zdaniem American Heart Association może zmniejszać ciśnienie krwi i dodatnio wpływać na ściany żył i tętnic. D-limonen obecny w owocach cytrusowych ma wiele walorów zdrowotnych. W limonce znajduje się też flawonoid naringenina, która według badań ma silne właściwości antynowotworowe. Kwas cytrynowy zawarty w limonce, pomarańczy i cytrynie może chronić przed tworzeniem się kamieni nerkowych. Specjaliści podkreślają, że osoby, które mają niski poziom cytrynianu w moczu powinny spożywać produkty ze sporą ilością kwasu cytrynowego (np. sok z limonki). Limonka to też owoc dobry dla cery. Zawiera witaminę C, którą bardzo cenią dermatolodzy, ponieważ zbawiennie wpływa na wytwarzanie kolagenu, czyli białka zapobiegającego tworzeniu się zmarszczek.



Zastosowanie w kuchni skórek z cytrusów

   Skórka cytrusowa (np. z limonki, pomarańczy) nadaje potrawom orzeźwiającego akcentu i doskonałego aromatu. Skórka nadaje się do ciast, deserów i ciasteczek. Można zdobić nią wypieki (np. pączki) albo bezpośrednio dodać do ciasta lub słodkiego kremu. Skórkę można dodawać do sosów vinegret i innych sosów. Nadaje się do zup, a nawet ryb i mięs (jako wysuszona przyprawa). Aby kostki lodu miały niesamowity wygląd i smak do foremki na lody można włożyć trochę skórki cytrusowej i wypełnić ją odrobiną świeżej wody, a następnie zamrozić. Skórka pomarańczowa cieszy się uznaniem ze względu na egzotyczny smak i zapach. Oprócz tego, ma zastosowanie nie tylko w kuchni, lecz także w medycynie niekonwencjonalnej i kosmetyce.



Jak przygotować domową skórkę cytrusową?

   Należy starannie umyć owoc cytrusowy (najlepiej oczywiście jeśli jest to owoc bio) i łagodnie oczyścić ją szczoteczką. Wziąć tarkę i zetrzeć skórkę (na małych bądź średnich oczkach). Domowa skórka cytrusowa jest gotowa. Przechowywać w lodówce, w małym, szczelnym słoiku.

   Innym mniej zdrowym sposobem (ale smaczniejszym) jest przygotowanie skórki kandyzowanej. W przepisie wykorzystujemy 2 owoce cytrusowe, szklankę wody i szklankę cukru. Cytrusy należy sparzyć wrzątkiem, następnie obrać ze skórki, pociąć na ćwiartki lub paski. Ze skórki należy usunąć większość wewnętrznej białej części (albedo). Pokrojone skórki zalać wodą i gotować przez ok. 10 minut. Po gotowaniu wodę wylać. Skórki zalać po szklanką wody i dodać szklankę cukru. Mieszankę gotować na małym ogniu (około 45 minut), mieszając od czasu do czasu, aż większość wody wyparuje i powstanie dość gęsty syrop, a skórka będzie miękka. Następnie na kilka godzin rozłożyć pojedynczo skórki do przeschnięcia. Skórki można pokroić na kostkę. Przechowywać w lodówce, w małym, szczelnym słoiku.