Dąb szypułkowy

Nazwa łacińska: Quercus robur

Nazwa angielska: English oak, Pedunculate oak, French oak

Nazwa hiszpańska: Roble común, Roble carvallo, Roble fresnal

Nazwa francuska: Chêne pédonculé

Nazwa niemiecka: Stieleiche, Sommereiche, Deutsche eiche

Wiadomości ogólne i ciekawostki

To majestatyczne drzewo występuje w całej Europie, aż po Ural i Kaukaz na wschodzie. Inne nazwy tego drzewa to: dąb pospolity. W dawnych czasach uważane było za drzewo święte. W starożytności było symbolem Boga wszystkich Bogów - Zeusa, a w czasach wczesnosłowiańskich ta mocarna roślina symbolizowała Boga Ognia. Przez swoją długowieczność i imponujące rozmiary często najstarszy dąb był miejscem obrad, składania ofiar i narad wojennych. Był także drzewem otoczonym szacunkiem ze względu na swoje domniemane magiczne właściwości. Liście dębu umiejętnie włożone w strzechę, miały chronić domostwo od wszelkiego zła.

W średniowieczu dąb był symbolem siły, hartu ducha i męstwa. Sylwety liści i żołędzi wykuwano więc chętnie na herbach rycerskich. Obecnie drzewo to, także cieszy się dużym szacunkiem ludzi. W myśl tradycyjnego powiedzenia, iż prawdziwy mężczyzna musi zbudować dom, spłodzić syna i posadzić drzewo, to właśnie dęby jako symbol dostojeństwa i siły doskonale pasują do tego męskiego wzorca postępowania. Często drzewa te sadzone są by uczcić ważną osobistość lub wydarzenie. Dobrym przykładem jest dąb posadzony by nieść pamięć o Janie Pawle II, wielkim Papieżu Polaku. Świadcząc tym samym, iż troska tego wielkiego człowieka o zachowanie również dla przyszłych pokoleń naszej pięknej, ojczystej przyrody nie pozostała bez odpowiedzi. Najstarszy w Polsce "Dąb Bartek" od 1952 roku uznany jest za pomnik przyrody. Według legendy w swoich milczących, starych korzeniach ukrywa skarby schowane przez Jana III Sobieskiego i Marysieńkę.

Surowce lecznicze

W leczeniu wykorzystuje się korę, czasem liście i owoce oraz narośla na liściach - galasy (dębianki)

Substancje lecznicze

Kora

• Bogata w garbniki
• Kwasy fenolowe
• Flawonoidy
• Terpeny
• Związki żywicowe

Galasy

• Garbniki
• Kwas galusowy
• Kwas elagowy
• Tanina

Działanie

• Przeciwbiegunkowe
• Dezynfekujące
• Przeciwkrwotoczne

Garbniki zawarte w korze dębu u chorych na biegunkę przywracają prawidłową czynność jelit. Wyciągi z kory tego mocarnego drzewa mają właściwości bakteriobójcze. Niszczą drobnoustroje zasiedlające jamę ustną i przewód pokarmowy, m.in. pałeczki okrężnicy, duru, czerwonki, a nawet prątki gruźlicy. Kora może być używana w nieżytach żołądka i jelit, w chorobach układu moczowego i krwawieniach z dróg rodnych. Stosowana jako dodatek do kąpieli pomaga w leczeniu czyraków, ropiejących ran. wywary z kory znoszą tez uciążliwą nadmierną potliwość stóp.

Wyciągi z galasów mają właściwości ściągające, przeciwbakteryjne i przeciwkrwotoczne. Okłady z galasów przy oparzeniach uśmierzają ból oraz mogą być skuteczną odtrutką
w przypadkach zatruć metalami ciężkimi i alkaloidami.

Mielone żołędzie w medycynie ludowej stosowane były jako zamiennik kawy oraz jako środek przeciw wzdęciom i biegunkom.

Zastosowanie

• Odwar z kory - 1 łyżka suszonej kory na 1 szklankę wody gotować 5 minut. Odstawić na 10, po przecedzeniu pić 2-3 porcjach oraz używać do płukań, nasiadówek i okładów.
• Kąpiele - Odwar - 5 łyżek kory dębowej zalewamy 1 litrem wody. gotujemy przez 10 minut. Po przecedzeniu wlewamy do wanny wody. Czas kąpieli 5-10 minut.
• Nalewka na galasach - 100g galasów 0,5 l spirytusu 70 procentowego. Po dwóch tygodniach przygotowujemy roztwór: 1-2 łyżki nalewki na szklankę wody.
  Służy do płukania lub nasiadówek. Do okładów roztwór należy rozcieńczyć dwukrotnie.
• Odwar z galasów - 1 łyżka rozdrobnionych galasów na 1 szklankę wody, gotujemy 5 minut. Może być stosowany w odmrożeniach i oparzeniach I i II stopnia, oraz w lewatywach.
• Kawa żołędziowa - oryginalny przepis przedwojenny z 1936 r. wg J. H. Głoga "W jesieni, kiedy dojrzałe żołędzie opadają z dębów, zbiera się je, oczyszcza z szypułek i mierzy litrem. Na każdy litr świeżych żołędzi nalewamy podwójną ilość miękkiej źródlanej wody, pozostawiamy tak na przeciąg 24 godzin. Po upływie doby wodę się zlewa i daje taką ilość świeżej, w której żołędzie muszą się krótko zagotować, a potem zupełnie ostygnąć. Zimne, odcedza się z wody, przesusza i obiera z łupin. Wyłuskane środki pali się jak zwykłą kawę prawdziwą i przechowuje w szczelnym zamknięciu". Żołędzie możemy upalić np. na patelni lub w piekarniku. Kawę żołędziową parzymy tak samo jak naturalną i możemy pić ją jako codzienny aromatyczny napój śniadaniowy na ogólne wzmocnienie organizmu.

Przeciwwskazania

Brak