Nazwa łacińska: Flos caryophylli
Nazwa angielska: Clove
Nazwa hiszpańska: Clavo
Nazwa francuska: Giroflier
Nazwa niemiecka: Gewürznelke
Wiadomości ogólne i ciekawostki
Goździki są to oczyszczone, wykształcone, lecz jeszcze nie rozkwitnięte pączki kwiatowe wiecznie zielonego drzewa goździkowego - goździkowca wonnego - (Caryophyllus aromaticus). Domem rodzinnym tego cenionego drzewa są Moluki, grupa wysp leżących między Nową Gwineą, a Celebesem. Uprawiane są na dużą skalę w różnych krajach klimatu zwrotnikowego, jak w Brazylii, Indiach, Sumatrze, Jawie czy Cejlonie. Tam ręcznie zbiera się nierozwinięte pąki, które mają czerwoną barwę kielicha. Zerwane części kwiatów układa się luźno na sitach lub matach i suszy w cieniu, aby otrzymać produkt najwyższej jakości o właściwym kolorze. Już kilka godzin po zerwaniu na skutek przebiegających procesów fermentacyjnych przyprawa przybiera znaną ciemnobrązową barwę i wydziela przyjemny, korzenny zapach. Dobry produkt powinien przy łamaniu trzaskać. Pąki przedwcześnie zerwane, dające goździki o szarym zabarwieniu oraz te już rozkwitłe, zerwane w pełnej dojrzałości są mniej cenione. Uważane są za niepożądane zanieczyszczenia i służą jedynie jako surowiec do produkcji olejku goździkowego. Jakość goździków ocenia się na podstawie koloru - brązowy lub brązowo brunatny trzonek z jaśniejszym pączkiem.
|
|
Surowce lecznicze i przyprawowe
Surowcem zielarskim są pączki kwiatowe
Substancje lecznicze
- Związki garbnikowe
- Substancje gorzkie
- Kwasy organiczne
- Olejek goździkowy - mieszanina pochodnych fenoli (eugenol - 70-90%), acetylu (octan eugenolu - 10-15%), terpenu (kariofylen) i ketonów.
Działanie
- Przeciwbakteryjne
- Przeciwbólowe
- Poprawiające trawienie
Goździki mają właściwości poprawiające apetyt. Cieszą się zasłużoną opinią jako dobry środek przeciwbakteryjny i przeciwgrzybiczy oraz miejscowo znieczulający. Stanowi cenny składnik mieszanek do inhalacji przy przeziębieniach i maści rozgrzewających, do odświeżania oddechu. Olejek goździkowy polecany jest także jako środek do smarowania na ból zęba.
Zastosowanie
- Jako korzenna, piekąca, niezwykle aromatyczna przyprawa do kompotów, marynat w occie, konfitur, dżemów, grzanego wina, pierników.
- Goździki dobrze komponują się z marynatami rybnymi.
- Amerykanie aromatyzują goździkami pieczoną szynkę.
- Niemcy używają tej przyprawy do wypieku korzennego chleba.
- Zmielone goździki wchodzą w skład curry i innych mieszanek przyprawowych jak "garam masala".
- W przemyśle mają zastosowanie do produkcji likierów, do produkcji olejku goździkowego, do celów perfumeryjnych (woda kolońska), przemyśle tytoniowym i w lecznictwie.
Przeciwwskazania
Brak