Nazwa łacińska: Calendula officinalis
Nazwa angielska: Marigold
Nazwa hiszpańska: Caléndula, Flamenquilla
Nazwa francuska: Souci officinal
Nazwa niemiecka: Ringelblume
Wiadomości ogólne i ciekawostki
Nagietek jest rośliną roczną, w stanie dzikim występuje w Basenie Morza Śródziemnego i w Iranie. jest uprawiany w całej Europie i w Ameryce Północnej. Roślina ta wykorzystywana jest w celach medycznych, ozdobnych i w przemyśle spożywczym. Kwiat nagietka ma ciekawą zdolność do przewidywania pogody. Jest swoistym barometrem. Jeśli rano przed godziną 9 płatki nagietka są rozchylone i ułożone równolegle do ziemi, oznacza to, że w tym dniu nie będzie padał deszcz. Inne nazwy: nogietek lekarski, nagietek ogrodowy, paznogietka, paznogietek, pazurki, miesięcznica, stulik.
|
|
Pierwsze wzmianki o tej roślinie pochodzą z XII wieku. O jego właściwościach pisała św. Hildegarda z Bringen. Stosowany był jako roślina lecząca problemy żołądkowe. Co ciekawe liście tego ozdobnego zioła używane były w domach w dawnych czasach tak jak warzywa - do zup czy sosów. W medycynie ludowej wierzono natomiast, iż zioło to posiada właściwości magiczne. Jego wysuszone płatki rozsypane pod łóżkiem czy włożone pod poduszkę w płóciennym woreczku przynosić miały piękne sny, a odpędzać koszmary. Noszone zaś w dzień w pomarańczowym woreczku na wysokości splotu słonecznego, korzystnie wpływały na odwagę noszącego, odganiały lęki i zwidy.
Surowce lecznicze
W celach leczniczych wykorzystuje się kwiaty nagietka z odmian pomarańczowych.
Substancje lecznicze
- Saponiny trójterpenowe
- Alkohole trójterpenowe
- Karotenoidy
- Olejek eteryczny
- Związki żywicowe
- Związki śluzowe
- Flawonoidy
- Kwasy organiczne
- Sole mineralne - duże ilości związków manganu
Działanie
- Przeciwzapalne
- Wzmacniające
- Rozkurczowe
- Gojące rany
- Przeciwbakteryjne
- Uspokajające
Kwiaty nagietka pobudzają czynności wydzielnicze, zwiększając tym samym ilość soku żołądkowego i żółci. Mogą być polecane w niedokwaśności żołądka, nieżytach jelit oraz w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
Związki czynne zawarte w nagietku dają ulgę w skurczach przewodu pokarmowego. Ponadto nagietek ma właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, unieczynnia również toksyny powstające w przypadku rozwijającej się choroby nowotworowej. Nagietek zwiększa odporność organizmu, przyspiesza gojenie się ran i owrzodzeń oraz oparzeń na tle termicznym, słonecznym i popromiennym. Roślina ta niszczy paciorkowce i gronkowce, co z dobrym skutkiem może być wykorzystane do leczenia chorób gardła i jamy ustnej, a także zapaleń spojówek oczu. Równie dobrze napary z nagietka sprawdzają się w przypadku zakażeń narządów rodnych - działanie przeciwrzęsistkowe. Dobre wyniki roślina ta osiąga w leczeniu zaburzeń miesiączkowych połączonych z bólem, ogólnym osłabieniem, zawrotami głowy, a także w dolegliwościach okresu przekwitania (klimakterium). Ponadto zioło to ma łagodne działanie uspokajające, obniżające ciśnienie krwi i zwalniające tętno.
Zastosowanie
- Napar z płatków - 1 łyżka suszonych kwiatów na 1 szklankę wrzątku. Zostawić w naczyniu pod przykryciem na 10-15 minut. Po przecedzeniu pić w 2-3 porcjach w ciągu dnia. Może być stosowany również do płukania jamy ustnej, do zakraplania nosa.
- Nalewka - 100g suszonych płatków zalać 0,5 litrem spirytusu, odstawić na tydzień. Używać do przemywania ran, owrzodzeń, oparzeń, a rozcieńczoną wodą do płukania ust i gardła.
- Odwar - pół łyżki kwiatów zalać szklanką wody i gotować przez 3 minuty. Po przecedzeniu pić w 3 porcjach. Odwar ten może być również stosowany do okładów, irygacji, płukania gardła.
- Składnik kremów, płynów do higieny intymnej, szamponów, mleczek i kropli do oczu.
- Nagietek wchodzi również w skład owocowo-ziołowych mieszanek herbacianych, dzięki któremu uzyskują one dodatkowe walory lecznicze, smakowe i wizualne.
- Nagietek może być stosowany również jako dekoracja ciast lub składnik sałatek.
- Herbata z nagietka: 1 łyżeczkę kwiatów z nagietka i pół łyżeczki herbaty zalać szklanką wrzątku. Całość parzyć pod przykryciem przez ok. 15 minut. Posłodzić odrobiną miodu.
Przeciwwskazania
Brak