Podbiał pospolity

Nazwa łacińska: Tussilago farfara

Nazwa angielska: Coltsfoot

Nazwa hiszpańska: Tusilago

Nazwa francuska: Tussilage, Pas-d'âne

Nazwa niemiecka: Huflattich

Wiadomości ogólne i ciekawostki

Podbiał występuje w strefie klimatu umiarkowanego w Azji, Europie, Ameryce oraz w Afryce Północnej. Należy do roślin, które tęsknią za wiosną. Jako jedne z pierwszych zaczynają kwitnąć, gdy na dworze leżą jeszcze placki roztopionego śniegu. Kwitną od marca do maja. Po przekwitnięciu na łodydze pędu pozostaje szarawa puchowa kulka nasion, upodabniając go tym do mniszka lekarskiego. Liście pojawiają się gdy opadną już kwiaty.

Zwyczajowa nazwa podbiału pospolitego pochodzi od słowa "biały", jako że liście tego zioła są pod spodem pokryte białym meszkiem. Łacińska nazwa "tussis" oznacza kaszel. Świadczy to o tym, iż zioło to już w starożytności było znanym środkiem wykrztuśnym stosowanym na uporczywe kaszle. Podbiał stał się tematem obszernych rozprawek o ziołach także i w późniejszych czasach. Pięknie o tym drobnym kwiatku pisała przed wojną A. Potocka: "Ledwo słońce zacznie przygrzewać, a śnieg jeszcze miesiącami leży, już ukazują się jak złote gwiazdki wśród szarzyzny swego otoczenia kwiaty podbiału. Nie bez słuszności śpieszy się ten poczciwy kwiatek; ileż to bowiem staruszków dychawicznych, ile dzieci kaszlących, osłabionych zimową niewolą oczekuje go z upragnieniem". Inne nazwy: podbiał, podbiał zwyczajny, podbel, podbielina, końskie kopyto, ośla stopa, koński kwiat, kobilacz, lepieżnik, grzybień, kaczeniec, korzeniec, kłobuk, kwiat boże liczko, białodrzew.

Surowce lecznicze

W leczeniu wykorzystuje się liście i kwiaty podbiału lekarskiego.

Substancje lecznicze

Liście

• Olejki eteryczne
• Garbniki
• Goryczki
• Flawonoidy
• Kwasy polifenolowe
• Związki śluzowe
• Sole mineralne - dużo związków cynku

Kwiaty

• Olejki eteryczne - więcej niż liście
• Flawonoidy - więcej niż liście
• Związki śluzowe - mniej niż liście
• Goryczki - mniej niż liście

Działanie

• Wykrztuśne
• Rozkurczowe

Liście podbiału lekarskiego są znanym i cenionym lekiem przy przeziębieniach, zapaleniach błon śluzowych, anginach, zapaleniach krtani. Związki czynne zawarte w liściach działają osłaniająco na błony śluzowe, zmniejszając tym samym ich podrażnienie podczas przeziębień. Wpływają więc na zmniejszenie uporczywego kaszlu. Dzięki swoim właściwościom pobudzającym wydzielanie śluzu w drogach oddechowych, zwiększają ruchy rzęsek nabłonka oddechowego, przez co przyspiesza się oczyszczanie i dezynfekcja dróg oddechowych. Liście i kwiaty podbiału działają również rozkurczowo na mięśnie gładkie oskrzeli, ułatwiając tym samym przepływ powietrza w drogach oddechowych. Przetwory z podbiału skutecznie powlekają i działają przeciwzapalnie na błony śluzowe jamy ustnej, gardła i przełyku. Dlatego też wyciągi z podbiału często są stosowane w popularnych tabletkach do ssania stosowanych na ból gardła.

Zastosowanie

• Napar z liści - 1 łyżka suszonych liści na 1 szklankę wrzątku. Zostawić w naczyniu pod przykryciem na 10-15 minut. Po przecedzeniu pić w 2-3 porcjach w ciągu dnia. Może być stosowany do płukania jamy ustnej w przypadku zapaleń oraz w anginach.
• Nalewka - Liście lub kwiaty przepuścić przez sokowirówkę, zalać 0,5 litrem spirytusu, odstawić na tydzień. Pić po 10-20 kropli na kieliszek wody 3 razy dziennie po jedzeniu w nieżytach górnych dróg oddechowych, chrypkach i anginach.
• Odwar - 1 łyżka suszonych liści na szklankę wody, gotować przez 3 minuty. Odstawić na 10-15 minut. Po przecedzeniu pić 2-3 razy dziennie między posiłkami.

Przeciwwskazania

Brak