Kuchnia japońska

   Kuchnia Japonii większości ludziom kojarzy się z sushi i sashimi. Wałeczki z zakwaszanego ryżu obłożone owocami morza lub roladki z ryżu, ryb, warzyw i aromatycznych glonów nori cieszą się na świecie coraz większą popularnością. Bary i restauracje sushi powstają jak przysłowiowe grzyby po deszczu. Jednak kultura Japonii to nie tylko sushi i sashimi - czyli surowa ryba. Czekając na zamówione sushi, zazwyczaj w elegancko i stonowanie udekorowanym wnętrzu, możemy odpocząć, porozmawiać przy akompaniamencie nie męczącej i relaksującej muzyki. Ludzie niecierpliwy i hałaśliwi zwyczajnie nie mają tu czego szukać.


   Japończycy nie jedzą, lecz celebrują posiłek. Jedzenie to uczta dla wszystkich zmysłów. Na równi ze smakiem czy zapachem liczy się wygląd potrawy,

efektowne jej podanie oraz nastrój i serwowane dodatki. Bardzo relaksujące jest przyglądanie się jak wprawny kucharz formuje rożki i roladki z ryżu, ryby i glonów. Nawet najbardziej napiętych i zestresowanych gości potrafi odprężyć leniwie płynąca "rzeczka ze stateczkami" wiozącymi na "pokładzie" nigiri, maki, chirashi czy sashimi.


   Sushi znane jest od bardzo dawna. Ciekawostką natomiast jest fakt, iż zostało wymyślone przypadkiem. W VI wieku ryby przekładano warstwami ryżu i obciążano kamieniami. Był to znakomity sposób konserwowania żywności. Zauważono jednak, iż fermentujące ryby i owoce morza poprawiają smak ryżu, poprzez jego zakwaszenie. W ten sposób powstało nama-nare, czyli pierwsze sushi świata. W XVII wieku zaczęto mieszać ryż z octem ryżowym by przyśpieszyć cały proces. Tym sposobem powstawały nowe rodzaje sushi i kucharze prześcigali się w wymyślnych sposobach podawania dań i łączenia składników. Do sushi dodaje się świeże, najwyższej jakości ryby morskie, ale i nie tylko bo również używany jest sandacz czy węgorz. Do tych drobnych, efektownych porcji ryżu używa się również owoców morza, warzyw i kawioru. Japończycy zazwyczaj przygotowują na posiłek kilka rodzajów sushi, a do tego marynowany imbir, który zajadany między ich poszczególnymi rodzajami, neutralizuje smak każdej porcji. Dzięki temu wydobyć można z apetycznego wałeczka ryżu prawdziwy, głęboki smak. Pożądanym dodatkiem do sushi i sashimi jest sos sojowy oraz ostry zielony chrzan wasabi.


   Pozostałe elementy kuchni japońskiej są mało znane w świecie. Japońska kuchnia to jednak coś więcej niż sushi. Do przygotowywania potraw Japończycy używają świeżych produktów, często spożywanych na surowo. Oszczędni są również w stosowaniu przypraw, gdyż tam dużą wagę przykłada się do naturalnego smaku potraw. Do posiłków podają ryż gohan, brązowy makaron gryczany soba lub makaron pszenny udon. Sushi i sashimi jest tylko dodatkiem do ryżu. Najbardziej typowym Japońskim obiadem jest ichiju-sansai, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza ryż, jedna zupa i trzy dodatkowe dania. Każda z tych potraw jest przyrządzana i podawana inaczej. Jedno jest surowe - np. sashimi, jedno gotowane i jedno grillowane. Tak podany posiłek zazwyczaj kończy się aromatyczną filiżanką zielonej herbaty ? parzonej po raz drugi. Gdyż Japończycy pierwsze parzenie herbacianych listków wylewają, a delektują się dopiero następnym.


   Opisy potraw kuchni japońskiej przez jej znawców i miłośników dzielone są według określonych kryteriów. Jednym z nich jest wyróżnienie na podstawie pochodzenia, innym zaś sposób przygotowania i podania dań. Pierwsza grupa to potrawy rdzenne nazywane po japońsku: washoku, nihon-ryori, nihon-shoku. Są to dania, stanowią integralną część Japonii. Drugą grupą są dania nowoczesne yoshoku, jest to swoisty ukłon w stronę Zachodu. Do tej kategorii zaliczyć można na przykład kluski ramen lub kotlet tonkatsu, przyrządzany ze świeżej, apetycznej wieprzowiny.


   Według sposobu przyrządzania, potrawy podzielić można na te podawane na surowo - namasumono, lub potrawy gotowane - nikomono. Dania grillowane przygotowywane są często na specjalnej, tradycyjnej płycie teppan lub nowoczesnym podgrzewanym stole, a nazywają się teppanyaki. Dania agemono, do których zaliczana jest tempura, są to przysmaki smażone w głębokim tłuszczu. Istnieją również yakimono - potrawy z ryb, mięs, drobiu i owoców morza skrupulatnie przygotowywane na rusztach. Do niezwykle efektownych i bardzo mało znanych należą japońskie przetwory, rodzaj pikli - tsukemono oraz sunomono - lekkie i aromatyczne japońskie sałatki na bazie ryb, owoców morza i warzyw. Na zakończenie tego kulinarnego przeglądu nie można zapomnieć o gohanmono - potraw z ryżu oraz wspomnianym wcześniej sushi.


   Jako słodkie zwieńczenie posiłku Japończycy podają oryginalne lody z zielonej herbaty, herbaciany mus lub słodkie i aromatyczne owoce liczi. To wszystko przy udziale orzeźwiającego, alkoholowego napoju sake, przyrządzanego z ryżu.


   Kuchnię Japonii uznaje się za jedną z najzdrowszych na świecie. Potrawy składają się bowiem z produktów pochodzenia naturalnego, które łączy się w niezwykle harmonijne kompozycje. Stąd dbałość o odpowiednie skomponowanie posiłku zarówno pod względem żywieniowym jak i kolorystycznym. Kuchnia ta polecana jest osobom dbającym o linie, gdyż korzystny wpływ na zdrowie ma niska zawartość kalorii, cholesterolu oraz tłuszczów, a za to wysoka żelaza i białka.