Co wpływa na polepszenie pamięci i koncentracji?

   Przy wadze zaledwie 1400 gram - co równa się 2% całkowitej wagi ciała - mózg pochłania 20% dostarczanych naszemu organizmowi składników energetycznych oraz 20% wdychanego przez nas tlenu. Nasz mózg ma nienasyconą potrzebę otrzymywania witamin, minerałów, aminokwasów, glukozy i tlenu. Niestety większość ludzi, pamiętając jedynie o potrzebach ciała i żołądka, nie dostarcza swojemu mózgowi odpowiednich składników potrzebnych do jego rozwoju.

   Wielu niesłusznie uważa, że inteligencja, pamięć oraz ogólna sprawność umysłowa jest uwarunkowana wyłącznie genetycznie. Nie próbują więc rozwijać możliwości swojego mózgu. Badania zaprzeczają tej teorii. Chociaż ilość neuronów mózgu jest ustalona przy urodzeniu, możliwości rozwoju przez całe życie wydają się być nieograniczone. Niezbędny jest jedynie odpowiedni trening intelektualny, oraz stworzenie warunków dla tego rozwoju - czyli odpowiednie odżywianie.

Jak zmobilizować mózg do optymalnej wydajności intelektualnej?

   W kontroli nad pracą mózgu współzawodniczą dwa aminokwasy. Jednym z nich jest L-tyrozyna, której mózgu używa do syntezy neuroprzekaźników, noradrenaliny i dopaminy, koniecznych dla uzyskania jasności i szybkości myślenia, długotrwałej pamięci oraz poczucia równowagi i przytomności umysłu. Drugi to L-tryptofan, który mózg wykorzystuje do wytwarzania innego neuroprzekaźnika, serotoniny, odpowiedzialnego za spowolnienie reakcji, uczucie sytości po posiłku i wywołującej sen. Dlatego bardzo ważna jest kolejność spożywania tych aminokwasów. Jeśli czeka nas wysiłek intelektualny, posiłek powinniśmy zacząć od produktów, zawierających L-tyrozynę, czyli od mięsa, ryb, drobiu, fasoli. L-tryptofan znajduje się m. in. w przetworach mlecznych i bananach. Ryby (zwłaszcza morskie), olej lniany tłoczony na zimno, siemię lniane, oliwę z oliwek należy spożywać również dlatego, że zawierają kwasy tłuszczowe omega-3, które hamują powstawanie substancji, przyczyniających się do uszkadzania mózgu. Jeśli o poranku L-tyrozyna dotrze do mózgu przed L-tryptofanem spowoduje, że będzie on optymalnie funkcjonował przez cały dzień. Jeśli jednak L-tryptofan dotrze do mózgu pierwszy, będzie stymulował wytwarzanie serotoniny, co spowoduje obniżenie wydolności umysłowej a mózg zacznie się zamykać nawet w środku dnia. Jeśli więc chcemy stymulować umysł przez L-tyrozynę, powinniśmy na śniadanie spożyć żywność bogatą w białko, zanim weźmiemy do ust kęs żywności bogatej w węglowodany - czyli cukry. W białku zwierzęcym i roślinnym znajduje się mnóstwo L-tyrozyny, natomiast niewielkie ilości L-tryptofanu. Ponadto L-tryptofan potrzebuje węglowodanów aby dostać się do mózgu. Tak więc rano spożywamy białko natomiast wieczorem, przed snem węglowodany, które pobudzą syntezę serotoniny. Jeśli na przykład powstrzymamy się od jedzenia makaronu i tym podobnych produktów aż do wieczornego produktu, osiągniemy najwyższą energię umysłową podczas dnia, a ponadto L-tyrozyna zminimalizuje skutki stresu. Dobroczynne, relaksujące skutki L-tryptofanu odczujemy wieczorem, kiedy nadejdzie czas odpoczynku i snu. Węglowodany są również potrzebne do uzyskania optymalnej wydajności umysłowej, aczkolwiek po spożyciu produktów bogatych w białko. Główny pokarm mózgu stanowi glukoza. Nasz mózg stale potrzebuje glukozy, która dostarcza mu energii potrzebnej do wszystkich jego funkcji: myślenia, zapamiętywania, rozwiązywania problemów. Węglowodany proste, takie jak rafinowany cukier i mąka dają organizmowi szybki zastrzyk glukozy, po którym następuje ostry niedobór. Ogólnie biorąc, lepsze są węglowodany złożone, ponieważ rozkładają się wolniej. Zasadniczą sprawą jest wybranie odpowiedniej pory dnia na spożycie węglowodanów. Dzień powinien się rozpoczynać od zjedzenia produktów bogatych w białko, zaś podczas przekąsek powinniśmy uzupełniać menu żywnością bogatą w węglowodany złożone, aby utrzymać poziom glukozy we krwi. Na pracę mózgu mają wpływ różnorodne zioła, a wśród nich miłorząb, który przede wszystkim zwiększa dopływ tlenu do mózgu, co wpływa głównie na polepszenie pamięci krótkotrwałej, a także wzmocnienie koncentracji. Bardzo przydatny jest również żeń-szeń, wpływający pozytywnie na pamięć i wydajność umysłu. Ponadto dodaje on energii, pobudza krążenie krwi w mózgu, poprawia trawienie, a także zmniejsza podatność na stres i jego skutki.

   Zwolennicy ajurwedy polecają ziele o nazwie gotu kola, które zwiększa inteligencję, odtruwa organizm, zwalcza stres i odmładza cały organizm. Korzeń tataraku natomiast regeneruje mózg i układ nerwowy, wpływa na wzrost wrażliwości mózgu, ułatwia przepływ impulsów nerwowych. Gałka muszkatołowa koi nerwy i umysł, a zażywana z mlekiem leczy bezsenność, co również ma niebagatelne znaczenie dla naszych możliwości intelektualnych i gotowości do rozwiązywania zadań natury umysłowej. Jeśli chodzi o inne produkty, to według ajurwedystów najlepsze są: owies, lukrecja, bazylia, szałwia, szparagi, mleko kozie, jabłka, pomarańcze, pigwy i woda różana. Co ciekawe, ajurweda ceni wartość złota jako czynnika oddziaływującego pozytywnie na mózg, a nawet serce. Żeby wykorzystać moc złota, należy do pół litra wody włożyć złoty przedmiot i gotować tak długo, aż połowa płynu odparuje, przyjmować po łyżeczce dziennie. Medycyna chińska natomiast preferuje spożywanie produktów, które wzmacniają energię jin (żeńską), czyli m. in. pełnych ziaren, nasion mandarynki, rumianku, mleka koziego, cytryn i morw oraz ogórków, jabłek, kapusty, kiełków oraz alg. Wszystkie one wpływają uspokajająco na umysł człowieka i wzmacniają go.

   Komórki przewodu pokarmowego reprodukują się co dwa lub trzy dni, czerwone krwinki wymieniają się co trzy, cztery miesiące, nawet komórki tkanki kostnej mają zdolność reprodukcji w odstępie od dwóch do pięciu lat. Mózg natomiast nie odnawia neuronów. Z biegiem czasu neurony mózgu akumulują produktu przemiany materii, co jest spowodowane działalnością destrukcyjnych atomów i cząsteczek zwanych powszechnie wolnymi rodnikami. Te cząsteczki niszczą ściany komórek oraz DNA, powodując przedwczesne starzenie się mózgu, a także złe funkcjonowanie komórek, utratę pamięci, zmiany osobowości, zmiany związane ze starzeniem się ustroju, udar mózgu i raka. Koniecznie więc trzeba się nauczyć jak prawidłowo odżywiać i chronić stałą liczbę neuronów mózgu, ponieważ one nigdy się nam nie odnowią. Około 15% wydychanego przez nas tlenu łączy się z tłuszczami i innymi substancjami w mózgu, tworząc destrukcyjne wolne rodniki. Na szczęście mamy do dyspozycji cały arsenał antyutleniaczy w postaci składników odżywczych takich jak witaminy z grupy B - czyli witaminę B1, witaminę B5, witaminę B6, witamina C, witamina E, beta-karoten, składniki mineralne - cynk i selen, koenzym Q10, aminokwas L-cysteina, trójpeptyd L-glutation. Te wszystkie składniki odżywcze mają zdolność neutralizowania wolnych rodników. Pośrednio ważną rolę w funkcjonowaniu mózgu odgrywają minerały: potas i magnez. Potas warunkuje prawidłową pracę serca, reguluje gospodarkę wodną i równowagę kwasowo - zasadową ustroju, jest też odpowiedzialny za dostarczanie tlenu do mózgu, co za tym idzie ułatwia jasne myślenie. Magnez jest potrzebny do produkcji enzymów wspomagających działanie witamin B1 i B6. We współpracy z wapniem ułatwia przewodzenie impulsów nerwowo-mięśniowych. Wydaje nam się, że witamina C jest nam potrzebna jedynie do obrony przed przeziębieniem. Nieprawdopodobne może się więc wydawać, że regularne zażywanie odpowiednich ilości witaminy C może się przyczynić do zwiększenia ilorazu inteligencji. Odtruwanie organizmu, walka z wolnymi rodnikami, pomnażanie ilości witaminy E, niwelowanie bezsenności - oto zadania tego składnika odżywczego. Warto więc sięgnąć po produkty bogate w witaminę C. Ludzkie "centrum dowodzenia" bardzo lubi cholinę i lecytynę, które razem tworzą acetylocholinę. Dzięki tej substancji neurony łatwo i szybko komunikują się ze sobą. Lecytynę znajdziemy głównie w oleju sojowym, soi, orzechach włoskich, żółtku jaj, a cholinę w orzechach laskowych, jajkach, pstrągach, kiełkach pszenicy oraz orzeszkach ziemnych. Wystarczy włączyć do swojego jadłospisu chociaż niewielką część wyżej wymienionych produktów, by zauważyć pozytywne skutki działania składników odżywczych na nasz umysł.