Czarna jagoda (łacińska nazwa systematyczna Vaccinium myrtillus) jest gatunkiem należącym do rodziny wrzosowatych. Inne powszechnie stosowane nazwy tego samego owocu to: czarna borówka i czernica. Występuje w stanie dzikim w lasach północnej i środkowej Europy, Azji i Ameryki Północnej na obszarach o klimacie umiarkowanym i arktycznym.
Dojrzałe jagody pokryte są niebieskawym woskowym nalotem i charakteryzują się słodko - kwaśnym smakiem. Walory smakowe i wysoka wartość odżywcza jagód kwalifikują je zarówno do spożywania na surowo w postaci naturalnej, jak do sporządzania z nich potraw i wyrobu przetworów. W stanie surowym występują powszechnie w sprzedaży zwykle od czerwca do sierpnia. Poza tym terminem dostępne są również w formie mrożonek i owoców suszonych. Zbierając w lesie jagody, trzeba zwracać uwagę na miejsce, w którym rosną. Zdrowe owoce, wolne od metali ciężkich, rosną tylko z dala od szosy. Należy również zwrócić uwagę, aby nie kupować i nie zrywać nieświeżych owoców, które charakteryzują się tym, że są miękkie i zwiotczałe.
|
|
W dawnych czasach jagody była stosowany w terapii szkorbutu, infekcjach moczowych i cukrzycy. W ostatnich dekadach ubiegłego wieku, kilka składników tego owocu zyskało duże zainteresowanie ze względu na ich wpływ na naczynia krwionośne i znaczenie w okulistyce. Nowe zainteresowania aktywnością biologiczną owoców jagody pochodzą z doświadczeń angielskich pilotów podczas II wojny światowej. Lotnicy, którzy konsumowali w ramach przydziałowego prowiantu dżem z czarnych jagód cieszyli się lepszym wzrokiem o zmroku niż ich wrogowie. Owoce zawierają garbniki katechinowe, pektyny, antocyjany (w tym myrtyllinę), kwasy organiczne (cytrynowy, bursztynowy, jabłkowy). Jagody są bogatym źródłem witamin: C, B1, B2, PP, E, karotenoidów (witamina A), inozytolu oraz soli mineralnych takich jak: wapń i potas. Owoce mają działanie przeciwbiegunkowe (suszone) i regulujące trawienie (świeże), przeciwbakteryjne, przeciwpasożytnicze (na owsiki, słabiej na glisty ludzkie), odtruwające (w przypadku zatruć metalami ciężkimi). Czarne jagody dzięki zawartym w nich antocyjanom leczą oczy, poprawiają widzenie, obniżają poziom cukru we krwi. Należy również zwrócić uwagę na właściwości liści, które działają silnie przeciwbiegunkowo, przeciwcukrzycowo, przeciwzapalnie (drogi moczowe, przewód pokarmowy).
Jagodami nadziewa się pierogi, gofry, naleśniki, racuszki, ciasta drożdżowe. Z jagód sporządza się soki, kompoty, konfitury i dżemy. Dżemy, konfitury i galaretki jagodowe można długo przechowywać, ponieważ zawierają naturalny kwas benzoesowy i cytrynowy zapobiegające rozwojowi bakterii. Sok z jagód bywa używany do barwienia win. Można nimi także ozdabiać desery, a także używać ich jako składnik sałatek oraz musów owocowych. Jogurty jagodowe są jednymi z najpopularniejszych jogurtów owocowych.
Kalorie i wartości odżywcze czarnych jagód
Składnik | Zawartość w 100 [g] |
---|---|
Kalorie (wartość energetyczna) | 51 kcal / 214 kJ |
Białko | 0,8 g |
Tłuszcz ogółem | 0,6 g |
Kwasy tłuszczowe nasycone | 0,02 g |
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone | 0,07 g |
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone | 0,39 g |
Kwasy tłuszczowe omega-3 | ~ |
Kwasy tłuszczowe omega-6 | ~ |
Węglowodany | 12,2 g |
Błonnik pokarmowy | 3,2 g |
Witamina A | 20 I.U. |
Witamina D | 0 I.U. |
Witamina E | 1,88 mg |
Witamina K1 | ~ |
Witamina C | 14,7 mg |
Witamina B1 | 0,018 mg |
Witamina B2 | 0,018 mg |
Witamina B3 (PP) | 0,280 mg |
Witamina B6 | 0,060 mg |
Witamina B9 (kwas foliowy) | 6,0 µg |
Witamina B12 | 0 µg |
Witamina B5 (kwas pantotenowy) | ~ |
Wapń | 15 mg |
Żelazo | 0,7 mg |
Magnez | 2 mg |
Fosfor | 14 mg |
Potas | 62 mg |
Sód | 1 mg |
Cynk | ~ |
Miedź | ~ |
Mangan | ~ |
Selen | ~ |
Fluor | ~ |
Cholesterol | 0 mg |
Fitosterole | ~ |