Grejpfruty zostały sprowadzone i zadomowione pod koniec XVIII wieku na karaibskiej wyspie Barbados. W stanie dzikim nie występuje, powszechnie sądzi się, że grejpfrut to naturalna krzyżówka owocu pomelo (który wyglądem bardzo przypomina grejpfruta) oraz słodkiej pomarańczy.
Na początku XIX wieku po raz pierwszy owoce te zasadzono na amerykańskiej Florydzie. Obecnie grejpfrut to jeden z najpopularniejszych owoców cytrusowych. Dziś uprawia się go w wielu krajach strefy podzwrotnikowej, między innymi w Stanach Zjednoczonych, Chinach, Meksyku, Izraelu, Indiach, Argentynie, Turcji i krajach Afryki Południowej. Nazwa grejpfrut pochodzi od angielskich słów "grape" czyli grono oraz "fruit" czyli owoc - ma to związek z faktem, że owoce te rosną na gałązkach rozmieszczonych w gronach.
|
|
Wiecznie zielone drzewa grejpfrutowe osiągają wysokość od 6 do 15 metrów, charakteryzują się skórzastymi liśćmi i białymi kwiatami, dają kuliste owoce osiągające średnicę około 15 centymetrów. Owoce charakteryzują się słodko - kwaśno - lekko gorzkim smakiem. Miąższ spożywany jest na surowo lub w postaci soków. Dodajemy je także do ciast, ciasteczek, deserów na ciepło i zimno oraz jako dekorację do mięs i ryb. Świeże grejpfruty mają jędrną, sprężystą, nieprzebarwioną i dość twardą skórkę. Należy je przechowywać w niskich temperaturach.
Wartości odżywcze i właściwości lecznicze grejpfrutów
- grejpfrut jest niskokaloryczny, zawiera około 42 kalorii (kcal) na 100 g, jest ulubionym owocem osób będących na dietach odchudzających również dlatego ponieważ powoduje obniżenie poziomu insuliny,
- szczególnie czerwone odmiany grejpfrutów są bogate w likopen. Badania wykazały, że likopen chroni przed uszkodzeniem skóry pod wpływem promieniowania UV oraz zapewnia ochronę przed rakiem prostaty. Generalnie czerwone grejpfruty są zdrowsze niż np. żółte, gdyż mają więcej zdrowych antyoksydantów, m.in. antocyjanów i flawonoidów,
- picie wyciskanego soku z grejpfruta zmniejsza ryzyko powstawania kamieni nerkowych,
- jedzenie grejpfrutów oczyszcza wątrobę, zwiększa wydzielania żółci, pozwala lepiej filtrować krew i wychwytywać z niej toksyny. Składnik grejpfrutów - naringenina może też pomóc w leczeniu zakażeń wątroby wirusem HCV. Blokuje ona uwalnianie się wirusów z zakażonych hepatocytów, co jest niezbędne do zakażenia kolejnych jej komórek i utrzymania się przewlekłej infekcji,
- wpływa na wygląd i kondycję naszej skóry. Jego zbawienną mocą zainteresowała się też kosmetologia. Grejpfrut nawilża i oczyszcza skórę dzięki zawartym w nim kwasom. Normalizuje też przepuszczalność skóry, zaś dzięki dużej zawartości witaminy C odpręża ją i tonizuje, a także wzmacnia naczynia krwionośne,
- chroni przed rakiem płuc i jelita grubego. U osób regularnie pijących wyciskany sok grejpfrutowy wykazano zmniejszenie aktywności enzymu, mającego wpływ na aktywację substancji rakotwórczych występujących w dymie papierosowym. W badaniach laboratoryjnych związki biologicznie czynne występujące w grejpfrucie nie tylko powodowały obumieranie komórek nowotworowych, ale również powodowały zwiększenie produkcji zdrowych komórek nabłonka okrężnicy,
- grejpfrut zawiera składniki czynnie obniżające poziom cholesterolu we krwi i mogące powodować neutralizację już istniejących złogów w naczyniach. Prawdopodobnie jednym ze składników czynnych mających taki wpływ jest polisacharyd typowy dla grejpfruta, który znajduje się w pektynach,
- grejpfruty to dobre źródło witamin: C, A, z grupy B, bioflawonoidów i minerałów: potasu, żelaza, magnezu, fosforu i miedzi.
Inne właściwości grejpfrutów
- ekstrakt z pestek grejpfruta działa niszcząco na wiele bakterii i grzybów, może pomagać również w leczeniu wrzodów żołądka. Chroni nas przed skutkami działania wolnych rodników - cząsteczek uszkadzających komórki organizmu,
- firmy kosmetyczne wykorzystują go w wielu recepturach: do produkcji pomadek, żeli i płynów do kąpieli, kremów do pielęgnacji ciała i maseczek do twarzy oraz do wielu innych preparatów,
- aby zwalczać cellulit, należy wcierać i wmasowywać w skórę olejek albo sok grejpfrutowy,
- okłady z soku i miąższu owocu ujędrniają skórę, a płukanki wzmacniają włosy,
- olejek grejpfrutowy wykorzystywany jest w aromaterapii.
Odmiany grejpfrutów
Najpopularniejsze odmiany grejpfrutów to: Ruby Red, Pink, Thompson, Marsh and Duncan.
Ze względu na kolor miąższu najpopularniejsze odmiany grejpfrutów to: czerwone, białe i różowe.
Ciekawostki o grejpfrutach
→ nie wolno popijać leków sokiem z grejpfruta (również z pomelo), ponieważ w tych owocach znajduje się furanokumaryny. Substancje te mają wpływ na wydzielanie enzymów wątroby, które biorą z kolei udział w rozkładaniu wielu leków, czyli zaburzają ich wchłanianie. W celu uniknięcia interakcji najlepiej robić nawet kilkugodzinną przerwę pomiędzy zażyciem leku a spożyciem grejpfruta lub soku grejpfrutowego,
→ w XVIII i XIX wieku grejpfruty nazywane były shaddockami. Nazwa ta pochodziła od nazwiska kapitana Jamesa Shaddocka, który sprowadził i zadomowił grejpfruty na wyspie Barbados,
→ wyciąg z grejpfruta był stosowany przez rolników do ochrony drewnianych narzędzi przed pleśnią. W ten sposób wykorzystywano przeciwgrzybicze właściwości ekstraktu z grejpfruta,
→ przez skrzyżowanie z mandarynką otrzymano owoc tangelo, natomiast poprzez skrzyżowanie z pomarańczą olbrzymią otrzymano owoc sweetie,
→ naryngina, związek który odpowiada za gorzki smak owocu, ma działanie lekko przeczyszczające i wspomaga przemianę materii.
Kalorie i wartości odżywcze - grejpfruty
Składnik | Zawartość w 100 [g] |
---|---|
Kalorie (wartość energetyczna) | 42 kcal / 176 kJ |
Białko | 0,77 g |
Tłuszcz ogółem | 0,14 g |
Kwasy tłuszczowe nasycone | 0,021 g |
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone | 0,020 g |
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone | 0,036 g |
Kwasy tłuszczowe omega-3 | 0,008 g |
Kwasy tłuszczowe omega-6 | 0,028 g |
Węglowodany | 10,66 g |
Błonnik pokarmowy | 1,6 g |
Witamina A | 1150 I.U. |
Witamina D | 0 I.U. |
Witamina E | 0,13 mg |
Witamina K1 | 0 µg |
Witamina C | 31,2 mg |
Witamina B1 | 0,043 mg |
Witamina B2 | 0,031 mg |
Witamina B3 (PP) | 0,204 mg |
Witamina B6 | 0,053 mg |
Witamina B9 (kwas foliowy) | 13 µg |
Witamina B12 | 0 µg |
Witamina B5 (kwas pantotenowy) | 0,262 mg |
Wapń | 22 mg |
Żelazo | 0,08 mg |
Magnez | 9 mg |
Fosfor | 18 mg |
Potas | 135 mg |
Sód | 0 mg |
Cynk | 0,07 mg |
Miedź | 0,03 mg |
Mangan | 0,02 mg |
Selen | 0,1 µg |
Fluor | ~ |
Cholesterol | 0 mg |
Fitosterole | ~ |