Owoce morza - charakterystyka i wartości odżywcze

   Owoce morza czyli po włosku "frutti di mare", czy też po angielsku "seafood" w ostatnim czasie zyskują coraz większe uznanie w oczach Polaków. Do niedawna z owocami morza kojarzyły nam się wyłącznie ryby, jednak świat mórz i oceanów ma dla nas zdecydowanie większą ofertę kulinarną. Owoce morza to pojęcie obejmujące zwierzęta morskie, jak skorupiaki i mięczaki, w tym małże, głowonogi i szkarłupnie.

   Tradycyjnie spożywane są powszechnie w krajach śródziemnomorskich oraz na antypodach, gdzie od wieków należą do tradycyjnego pożywienia mieszkającej tam ludności. Do owoców morza zalicza się też często wszelkie inne jadalne dary morza, które z powodzeniem można wykorzystać w kuchni, jak np. wodorosty morskie, algi, czy też glony.

Dlaczego warto spożywać owoce morza?

   Owoce morza są cennym źródłem łatwo przyswajalnego i pełnowartościowego białka. Owoce morza są również dobrym źródłem witamin z grupy B (B6, B5, PP i B12), witamin rozpuszczalnych w tłuszczach - witaminy D, A i E, składników mineralnych - jodu, fosforu, miedzi, selenu oraz fluoru. Podobnie jak ryby morskie zawierają kwasy tłuszczowe omega-3 - nie są to jednak jak w przypadku zwłaszcza tłustych ryb ilości imponujące. Ponadto zawierają umiarkowane ilości żelaza, cynku i magnezu. Ilość zawartego w nich żelaza stanowi około 30-50% ilości żelaza znajdującego się w mięsie czerwonym. Skorupiaki i mięczaki są też dobrym źródłem wapnia, a ostrygi - najbogatszym w diecie źródłem cynku. Owoce morza oprócz zalet mają też wady, często bywają przyczyną uczuleń. Ponadto cierpiący na dnę moczanową nie powinni jeść skorupiaków i mięczaków w dużych ilościach, ponieważ zawierają one puryny, które wpływają na podwyższenie poziomu kwasu moczowego we krwi. Osoby z nadciśnieniem lub na diecie niskosodowej również powinny ograniczyć spożywanie ich, ponieważ zazwyczaj gotuje się je w osolonej wodzie. Dodatkową zaletą owoców morza jest krótki czas gotowania, co umożliwia szybkie przygotowanie posiłku, jak również można je wykorzystywać w kuchni na wiele różnych sposobów. Doskonale sprawdzają się jako przystawki i drobne przekąski, jako składniki sałatek, wykwintnych zup oraz dań głównych. Niektóre jada się na surowo (ostrygi), ale można je również zapiekać, dusić, gotować, smażyć czy faszerować.



Charakterystyka najbardziej popularnych owoców morza

- Kalmary - mają lekko gumową konsystencję. Można je kupować świeże lub w proszkach. Najczęściej podaje się je z masłem i z czosnkiem, włożone ponownie do skorupek lub jako składnik innych potraw,

- Langusty - występują w całym świecie w wodach przybrzeżnych. Langusty nie mają kleszczy. Ważą od 1,3 do 8 kg. Większość mięsa znajduje się w organach wewnętrznych. Langusty można kupować świeże lub mrożone, można je gotować w wodzie lub na parze. W przeciwieństwie do innych skorupiaków, langusty nie stają się jasnoczerwone po ugotowaniu.

- Homary - skorupiaki żyjące w Atlantyku i w Morzu Śródziemnym; istnieje ich kilka odmian. Sprzedawane są świeże lub mrożone, żywe lub ugotowane w skorupie. Żywy homar ma kolor ciemnoniebieski, po ugotowaniu staje się jasnoczerwony. Homara można gotować, gotować na parze, piec na grillu lub na ruszcie. Samica może mieć na spodniej części odwłoka jaja, w postaci czerwonej ikry.

- Homarzec, czyli langustynka - skorupiak występujący w Morzu Śródziemnym. Jego różowożółty pancerz nie zmienia barwy podczas gotowania. Do jedzenia nadaje się tylko mięso z ogona. Po ugotowaniu widoczne są na nim różowe prążki. Można go gotować, smażyć albo piec. Podaje się go w całości lub obranego, z sałatkami albo potrawami z ryżu.

- Krewetki - małe skorupiaki, osiągające najwyżej do 10 cm długości. Istnieje ich kilka odmian. Kiedy są surowe, mają kolor bladoróżowy. Można je kupować świeże, mrożone lub w puszkach

- Małże - istnieją odmiany o twardych i miękkich skorupach. Na amerykańskim wybrzeżu Atlantyku obficie występują małże z brązowymi skorupami. Są one również hodowane w niektórych wodach tropikalnych. Większe małże twardo skorupowe, o bardziej wyrazistym smaku, są używane do zup. Mniejsze je się na surowo, większe można gotować otwarte i podawać z roztopionym masłem.

- Ostrygi - to mięczaki, występujące w Morzu Śródziemnym, w oceanach Atlantyckim i Spokojnym. Mają wiele odmian, różniących się wielkością i odcieniem brązu. Smakosze jedzą je prosto ze skorupki, skropione sokiem z cytryny. Olbrzymia amerykańska ostryga z Pacyfiku może osiągnąć rozmiary dwa razy większe niż odmiany europejskie.

- Ośmiornice - ten ośmioramienny głowonóg występuje w klimacie umiarkowanym. Przyrządza się go w taki sam sposób, jak kalmary. Mięso ośmiornicy powinno być zbite tłuczkiem aż utraci sprężystość. Należy również przed przyrządzeniem odciąć ssawki i końce ramion. Głowę, dłuższą niż 20 cm, zazwyczaj się odrzuca, choć można ją po oczyszczeniu nadziać poćwiartowanymi ramionami i udusić. Mniejsze okazy smaży się w całości w cieście.

- Kraby - występują w Morzu Śródziemnym i w Atlantyku. Sprzedaje się je żywe w skorupie lub bez niej. Można je piec, gotować w wodzie lub na parze. W handlu występują jako mrożone i w puszkach. Podczas gotowania kraby stają się czerwone.



Jak kupować i przechowywać owoce morza?

   Wprowadzając owoce morza do swojej diety warto mieć na uwadze ich pochodzenie i termin przydatności do spożycia. Najlepsze i najwartościowsze są w dniu połowu, ale nie każdy może sobie na taki rarytas pozwolić, chociażby z racji miejsca zamieszkania. Kupujemy więc owoce morza mrożone lub w zalewach konserwowych. Jeśli uda nam się dostać żywe, należy je przechowywać nie dłużej niż 2 dni, w temperaturze 0-5 stopni C. Zamrażane przechowujemy nie dłużej niż 8 miesięcy.