Siemię lniane - kalorie, wartości odżywcze i ciekawostki

   Len zwyczajny to gatunek rośliny jednorocznej pochodzącej z Bliskiego Wschodu, która jest uważana za jedną z najstarszych roślin uprawnych. Uprawa lnu sięga starożytnych czasów. Zarówno nasiona jak również odzież wykonaną z lnu znaleziono w starożytnych egipskich grobowcach.

   Roślina wyrasta do wysokości od 30 cm do 70 cm, ma drobne, lancetowate i zaostrzone liście. Len kwitnie na jasno-niebiesko, ma pięciopłatkowe kwiaty, a jego owocem jest torebka nasienna, która dzieli się na 10 komór nasiennych. W środku każdej komory nasiennej można znaleźć od 6 do 8 płaskich nasion. Nasiona osiągają wielkość od 2 mm do 3 mm. Nasiona lnu zwane są siemieniem lnianym. To właśnie siemię lniane jest prawdziwym bogactwem składników odżywczych.

Siemię lniane - właściwości odżywcze i lecznicze

   Siemię lniane zawiera związki śluzowe, wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 (kwas alfa linolenowy (ALA)) i omega-6 (kwas linolowy (LA)), białka, fitoskładniki (lignany), flawonoidy, błonnik pokarmowy, enzymy (linamaraza), składniki mineralne (magnez, wapń, cynk, żelazo, potas, miedź, mangan), witaminy (B1, B6, PP, B9 -> kwas foliowy, B5 -> kwas pantotenowy, cholina). Związki chemiczne wyodrębnione w siemieniu lnianym uważane są za jedne z najlepszych środków zmiękczających, łagodzących i w pewnym stopniu - przeciwzapalnych. Wykazują działanie przeciwbakteryjne, osłaniające, przeczyszczające, zmniejszają również krzepliwość krwi, wzmacniają, regenerują, przyspieszają gojenie się ran, chronią przed zawałem czy też chorobą wieńcową. Siemię stosowane jest przy zatwardzeniach oraz biegunkach. Można go stosować zapobiegawczo dla zapewnienia prawidłowej pracy jelit. Siemię lniane znane jest przede wszystkim z dobroczynnego działania w chorobie wrzodowej (1 łyżkę siemienia lnianego zalewamy szklanką letniej wody i powoli gotujemy pod przykryciem przez 15 minut. Po przestygnięciu odwar należy przecedzić i pić pół szklanki dwa razy dziennie). W kuchni siemię lniane dodawane jest do pieczywa, bułek, chleba, paluszków, ciasteczek, muesli.

   Podobnie jak wiele innych produktów naturalnych, siemię lniane stanowi źródło związków cyjanowych (nitrylozydów), które są aktywne jeśli spożywa się siemię bez podgrzewania (np. po zmieleniu nasion w młynku do kawy), a siemię jest suszone, a nie prażone. Organizm ludzki jednak posiada zdolność neutralizacji pewnych dawek związków cyjanowych - 2 łyżki siemienia lnianego dziennie dla osoby dorosłej są bezpieczne a równocześnie stanowią dawkę efektywną jeśli chodzi o korzystne działanie na zdrowie. Siemię ma największą zawartość lignanów wśród żywności - fitoestrogenów. Związki te pozytywnie oddziaływują w dwóch ważnych aspektach zdrowotnych. Po pierwsze badania wskazują na ich bardzo pozytywne działanie w gospodarce lipidowej i skuteczne obniżanie złych frakcji cholesterolu (VLDL i LDL) i trójglicerydów. Po drugie regulują gospodarkę hormonalną, co ma duże znaczenie zwłaszcza dla kobiet w okresie menopauzy. Gdy w organizmie jest niedobór naturalnych estrogenów lignany pochodzące z roślin w łagodny sposób uzupełniają ich działanie, a gdy jest ich nadmiar obniżają ich aktywność, gdyż mają o wiele słabsze działanie hormonalne. Ponadto lignany mają silne właściwości antyoksydacyjne oraz antynowotworowe. Badania wykazały, że spożycie 30 g siemienia (po zmieleniu) dziennie spowodowało po miesiącu spadek o połowę tempa podziałów komórek nowotworowych raka prostaty. Na działanie antynowotworowe może mieć wpływ duża ilość nitrylozydów. Siemię lniane jest podstawą diety doktor Budwig, w której zmielone siemię lniane zjada się albo po uprzednim zmieszaniu z naturalnymi niepasteryzowanymi sokami owocowymi, albo w towarzystwie chudego nabiału, miodu i owoców.

   Zewnętrznie, zmiażdżone nasiona lnu stosuje się jako pożyteczny i skuteczny okład w leczeniu takich problemów układu oddechowego, jak: chroniczny kaszel, zapalenie oskrzeli. Już w starożytności doceniane były wartości kosmetyczne siemienia i oleju lnianego, z którego po zmieszaniu z olejem sezamowym, oliwą i wyciągami z roślin aromatycznych otrzymywano łagodzący i odmładzający balsam do skóry i włosów. Tak przyrządzone mikstury osłaniają płaszcz lipidowy skóry, zapobiegając jej nadmiernemu wysuszeniu. Chronią ją przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Odżywiają, nawilżają, uelastyczniają, wygładzają i rozświetlają cerę, zapobiegają łuszczeniu się naskórka, leczą podrażnienia i wypryski. Znacznie poprawiają stan i wygląd włosów, zwłaszcza przesuszonych, cienkich, łamliwych, zniszczonych farbowaniem.



Uwagi

   Przy podejrzeniu niedrożności jelit należy zachować ostrożność, ponieważ gęsty śluz zawarty w nasionach może blokować wchłanianie leków. Może również wchodzić w interakcje z lekami zakrzepowymi. Należy zwrócić uwagę, że tłuszcz zawarty w siemieniu lnianym zawiera głównie wielonienasycone kwasy tłuszczowe co czyni go bardzo podatnym na jełczenie, zwłaszcza jeśli jest przechowywany w niewłaściwy sposób. Najlepiej siemię lniane przechowywać w jego naturalnej formie, czyli w postaci niezmielonych nasion.



Jak i ile spożywać siemienia lnianego

   Najlepiej wybierać siemię lniane niemielone - posiada ono najwięcej składników odżywczych. Spożywać 2 razy dziennie po 1 łyżce (ale nie więcej) - najlepiej zmielone w młynku do kawy i wymieszane wyłącznie z zimnymi płynami (soki, jogurty, koktajle). Po zmieleniu nasiona ze względu na utlenianie składników muszą być spożyte do 15 minut.



Kalorie i wartości odżywcze - siemię lniane (odmiana wysokolinolenowa - duża zawartość kwasu alfa linolenowego (ALA))