Bakłażan, czyli inaczej oberżyna, to pochodząca z Afryki, półwyspu arabskiego i Indii roślina jednoroczna z rodziny psiankowatych. Jego nazwa botaniczna to psianka podłużna, ale w różnych regionach świata nazywa się go również gruszką miłosną czy bakmanem. Skórka bakłażana jest zwykle fioletowa, ale istnieją również odmiany o kolorze białym oraz zielonym, a on sam może osiągnąć wagę nawet do pół kilograma, chociaż przeciętny owoc waży 300 g i osiąga długość od 10 do 30 cm.
Bakłażan ma wiele zastosowań w kuchni i coraz częściej gości na talerzach w polskich domach. Jak go przygotowywać? Z czym go jeść? Czy ma jakieś prozdrowotne właściwości? Czy powinno jadać się go na diecie odchudzającej? Wszystko o bakłażanie w niniejszym tekście...
|
|
Bakłażan - wartości odżywcze i zdrowotne
Bakłażany są dobrym źródłem składników mineralnych: potasu, manganu, miedzi, magnezu, witamin: C, K1, witamin z grupy B (B6, B9 => kwasu foliowego), błonnika pokarmowego, fitosteroli i przeciwutleniaczy. Owe przeciwutleniacze (antyoksydanty), a dokładniej - antocyjany, znajdują się w skórce bakłażana - to im zawdzięcza on swój charakterystyczny kolor.
W oberżynie znajduje się również substancja zwana nasuniną - to kolejny antyoksydant, którego ten dostarcza. Nasunina ma za zadanie chronić błony komórkowe. Jest to o tyle istotne, gdyż cały ludzki organizm składa się właśnie z komórek, a więc ich prawidłowe funkcjonowanie jest niezbędne, by zachować dobre zdrowie. Nasunina zmniejsza również ryzyko zachorowania na nowotwory.
Bakłażany posiadają właściwości detoksykacyjne, polecane są przy kuracji antybiotykowej, zmniejszają ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe, poprawiają przemianę materii, zapobiegają chorobom układu krążenia, obniżają ciśnienie krwi, obniżają poziom cholesterolu (dzięki zawartości błonnika i kwasu chlorogenowego).
Kalorie i wartości odżywcze bakłażana
Składnik | Zawartość w 100 [g] |
---|---|
Kalorie (wartość energetyczna) | 24 kcal / 100 kJ |
Białko | 0,98 g |
Tłuszcz ogółem | 0,18 g |
Kwasy tłuszczowe nasycone | 0,034 g |
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone | 0,016 g |
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone | 0,076 g |
Kwasy tłuszczowe omega-3 | 0,013 g |
Kwasy tłuszczowe omega-6 | 0,063 g |
Węglowodany | 5,88 g |
Błonnik pokarmowy | 3,4 g |
Witamina A | 27 I.U. |
Witamina D | 0 I.U. |
Witamina E | 0,30 mg |
Witamina K1 | 3,5 µg |
Witamina C | 2,2 mg |
Witamina B1 | 0,039 mg |
Witamina B2 | 0,037 mg |
Witamina B3 (PP) | 0,649 mg |
Witamina B6 | 0,084 mg |
Witamina B9 (kwas foliowy) | 22 µg |
Witamina B12 | 0 µg |
Witamina B5 (kwas pantotenowy) | 0,281 mg |
Wapń | 9 mg |
Żelazo | 0,23 mg |
Magnez | 14 mg |
Fosfor | 24 mg |
Potas | 229 mg |
Sód | 2 mg |
Cynk | 0,16 mg |
Miedź | 0,08 mg |
Mangan | 0,23 mg |
Selen | 0,3 µg |
Fluor | ~ |
Cholesterol | 0 mg |
Fitosterole | 7 mg |
Bakłażan a odchudzanie
Bakłażany posiadają niską wartości kaloryczną - w 100 g mamy przeciętnie 24 kalorii (kcal). Niestety, pomimo małej zawartości kalorii, bakłażan jest ciężkostrawny, zatem osoby z kłopotami układu pokarmowego muszą uważać na ilość spożywanych bakłażanów. Nie mniej jednak ze względu na swoją kaloryczność nadają się na składnik diety redukcyjnej a także z powodzeniem mogą być włączone do codziennego menu osób dbających o prawidłowe bilansowanie posiłków. Oczywiście wszystko zależy jednak od sposobu jego przygotowania...
Jak kupować i przechowywać bakłażana
Oceniając świeżość bakłażana, sprawdza się czy skórka jest jędrna, a miąższ twardy. Podczas zakupów należy wybierać bakłażany, które nie mają plam, przebarwień, są błyszczące i lekko pachnące. Bakłażany przechowuje się w lodówce do 2 tygodni, luzem, bez opakowania.
Z czym to się je?
Bakłażan nadaje się do dodania do różnego rodzaju zapiekanek (np. greckiej moussaki), warzywnych gulaszy (np. ratatouille czy lecza) oraz sosów (np. warzywnego sosu do wegetariańskiego spaghetti, dipów, pomidorowych sosów do mięs etc.).
Idealnie komponuje się właśnie z sosem pomidorowym (i pomidorami w ogóle, również tymi suszonymi). Pasują do niego również ziemniaki, cukinia, cebula oraz papryka. Jeśli chodzi o przyprawy, to trafionym pomysłem, jeśli gotujemy danie z bakłażana czy z bakłażanem, zawsze będzie dodanie do niego ziół (oregano, bazylii, estragonu, tymianku etc.). Warto łączyć bakłażana z warzywami czy w miarę wyrazistymi dodatkami, jak np. czosnek, gdyż bakłażan, sam w sobie, nie jest zbyt aromatyczny.
Kolejnym sposobem na przygotowani bakłażana jest usmażenie go, pokrojonego w plastry i panierowanego (np. tradycyjnie, tj. w jajku i bułce tartej). Takie danie będzie jednak stosunkowo ciężkostrawne i kaloryczne, gdyż i panierka, i sam bakłażan, chłoną tłuszcz jak gąbka. Jednakże, takie danie możemy również przygotować w wersji dietetycznej - zamiast smażyć bakłażana pieczemy go, zamarynowanego wcześniej (np. w czosnku i ziołach), na grillu lub zawiniętego w folię w piekarniku.
Ponieważ bakłażan charakteryzuje się gorzkawym posmakiem, przed jego obróbką należy go pokroić i posypać solą. Gdy puści sok, wycieramy go papierowym ręcznikiem. Taki bakłażan jest gotowy do panierowania czy duszenia, gdyż pozbawiony zostaje w ten sposób swej naturalnej goryczki, która nie każdemu podniebieniu będzie odpowiadać.
Ciekawostki o bakłażanach
→ Bakłażany uważane są za afrodyzjaki
→ Do Polski bakłażan trafił w XV wieku, ale zaczęto go jeść dopiero w XIX wieku, wcześniej używano go jako dekorację
→ Do jego krojenia nie należy używać noża ze stali węglowej, ponieważ zostawi ciemne plamy oraz nada mu metaliczny posmak
→ Bakłażany z odmiany Golden eggs uprawia się jako rośliny doniczkowe
→ W Afryce i Indiach bakłażany stanowią główny składnik pożywienia ubogiej ludności
→ 10 marca, w wielu miejscach świata, obchodzi się święto Bakmana
→ Według zasad diety makrobiotycznej bakłażany i inne warzywa psiankowate (np. ziemniaki) powinny być wykluczone z jadłospisu, bo uważa się je za skrajnie Yin
→ Jadalna część bakłażana jest owocem, a dokładniej - jagodą