Boczniaki - kalorie, wartości odżywcze i ciekawostki

   Boczniak ostrygowaty (Pleurotus ostreatus) to gatunek grzybów z rodziny boczniakowatych. W ostatnich latach zyskują one dużą popularność i stanowią smaczny dodatek do wielu dań. Gotowane, pieczone, smażone, oprócz smaku są również cenione ze względu na wysokie wartości odżywcze.

   Boczniaki występują niemal na wszystkich kontynentach. Rosną na pniach drzew liściastych, często także w ogrodach i parkach. Średnica kapeluszy boczniaków dorasta od 5 do 25 cm. Mają szarą, popielatą, lekko brązową barwę i miękką, sprężystą konsystencję. W wielu krajach również w Polsce prowadzi się uprawy boczniaka ostrygowatego na belkach ze słomy. Jakie są więc jego wartości odżywcze i jak wykorzystywać go w kuchni, aby cieszyć się jego smakiem i aromatem?

Boczniaki - właściwości odżywcze i lecznicze

   Boczniaki są produktem niskokalorycznym. W 100 gramach znajduje się zaledwie 33 kalorii (kcal). Sucha masa stanowi zaledwie od 9,6 do 13,8% świeżej masy tego grzyba. W stu gramach boczniaków znajduje się bowiem 89,18 gramów wody. Znaczna część węglowodanów zawartych w boczniakach to glikogen, który jest związkiem zapasowym. Oprócz tego boczniaki zawierają związki nierozpuszczalne w wodzie, które nie ulegają trawieniu w organizmie człowieka takie jak: błonnik, celuloza i chityna.

   Boczniaki są źródłem witamin z grupy B. Spożycie 100 gramów boczniaków pokrywa 32% dziennego zapotrzebowania na witaminę B2, 35% dziennego zapotrzebowania na witaminę B3 i 26% dziennego zapotrzebowania na witaminę B5. Boczniaki to też dobre źródło witamin B1 i B9. Witaminy z grupy B odpowiadają min. za prawidłowe działanie układu nerwowego, mięśniowego, biorą udział w procesach krwiotwórczych. Wśród składników mineralnych występujących w boczniakach możemy znaleźć w sporych ilościach miedź, cynk, fosfor i potas. Grzyby te zawierają również pewne ilości witaminy D2.

   Boczniki zawierają też cenne beta-glukany, które zwiększają odporność organizmu na choroby, zwiększają efektywność przyjmowanych leków, działają przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwnowotworowo oraz zmniejszają ilość cholesterolu całkowitego we krwi.

   Specyficzne walory smakowe i zapachowe boczniaki zawdzięczają niemal 150 związkom lotnym, które można spotkać w ich składzie. Są to między innymi 1-oktanol, 3-oktanol, 3-oktanon, 1-okten-3-ol, czy aldehyd benzoesowy.

Kalorie i wartości odżywcze - boczniaki

Wykorzystanie w kuchni boczniaków

   Boczniaki są stałym i cenionym elementem kuchni japońskiej, koreańskiej i chińskiej. W kuchni czeskiej, polskiej i kuchni słowackiej wykorzystywane są w zupach i gulaszach. Są doskonałym zamiennikiem mięsa w daniach wegetariańskich i wegańskich (często stanowią alternatywę dla kotletów schabowych). Mogą być gotowane i pieczone oraz smażone i  podawane z masłem i bułką tartą. Stanowią składnik zup, sałatek oraz sosów do makaronów. Idealnie sprawdzą się także podczas grillowania.

   Boczniaki mogą być mrożone oraz suszone, dzięki czemu poza sezonem będą idealnym dodatkiem do wielu potraw. Ich smak doskonale podkreśli również marynowanie.



Ciekawostki o boczniakach

→ Istnieje wiele odmian uprawnych boczniaków, w tym również odmiany o kolorze różowym
→ Boczniak ostrygowaty jest grzybem drapieżnym. Wydziela on bowiem substancje chemiczne, które wnikając do ciał nicieni, bytujących w drewnie, trawiąc je
→ Po raz pierwszy boczniaki uprawiane były w Niemczech jako środek spożywczy podczas I wojny światowej
→ Zarówno nazwy łacińskie, jak i potoczne odnoszą się do kształtu owocników. Łaciński "pleurotus" (na boki) odnosi się do bocznego wzrostu łodygi w stosunku do kapelusza, natomiast łaciński "ostreatus" (i angielska nazwa zwyczajowa ostryga) nawiązuje do kształtu kapelusza, który przypomina małża o tej samej nazwie.
→ Boczniaki są saprofitami (czyli cudzożywnymi organizmami, pobierającymi energię z martwych szczątków), które rozkładają drewno drzew liściastych, a zwłaszcza buków
→ Boczniak w języku angielskim to Oyster mushroom, w języku niemieckim Austernpilz, w języku francuskim Pleurote, w języku hiszpańskim Seta de ostra, w języku rosyjskim Вёшенка (wym. weszenka)