Dzisiaj jest: Czwartek, 28.03.2024 Imieniny: Anieli i Sykstusa



Ilość przepisów kulinarnych w serwisie: 5865

Charakterystyka warzyw dyniowatych


Rozmiar tekstu: AAA
PDFDrukuj


Charakterystyka warzyw dyniowatych


   Warzywa dyniowate, czyli rodzina Cucurbitaceae (dyniowate) to popularne surowce roślinne, często mylnie kojarzone wyłącznie z gatunkiem dynia olbrzymia. Jednak dyniowate to duża rodzina, w której znaleźć można między innymi warzywa takie jak ogórki, kabaczki, patisony, a nawet melony i kawon (arbuz).

   Dyniowate zawierają dużą ilość cennych substancji odżywczych oraz mają wysokie walory smakowe i dietetyczne. Jaki jest zatem podział warzyw dyniowatych, jak wygląda ich uprawa, przeznaczenie użytkowe oraz jakie posiadają wartości odżywcze?





Taksonomia warzyw dyniowatych

   W rodzinie warzyw dyniowatych wyróżnić można następujące gatunki:

- ogórek (Cucumis sativus L.),
- dynia olbrzymia (Cucurbita maxima Duch.),
- dynia zwyczajna (Cucurbita pepo L.),
- melon (Cucumis melo L.),
- kawon (Citrullus vulgaris Schrad.).


   Wśród dyni zwyczajnej wymienia się następujące odmiany botaniczne:

- cukinia,
- patison,
- dynia oleista,
- dynia makaronowa.



Ogórek (Cucumis sativus L.)

   Należy do roślin jednoletnich. Owoc ogórka to jagoda rzekoma, która powstaje ze ścian zalążni zrośniętych z dnem kwiatowych. To właśnie ona stanowi część użytkową. Długość i kształt owoców różni się w zależności od odmiany (od 2 cm do nawet 40 cm). Wśród kształtów wymienić można owoce kuliste, maczugowate, wężowate, cylindryczne i baryłkowate.

   Wśród tego gatunku wyróżnia się odmianę szklarniową i gruntową. Odmiany gruntowe są używane do przygotowywania przetworów takich jak korniszony, konserwowe, kwaszenie lub na sałatki. Odmiany szklarniowe są przeznaczone do bezpośredniego spożycia.

Odmiany wczesne ogórka szklarniowego: Lawina, Merkury, Pokusa, Zeus, Mustafa, Merkury
Odmiany średnie ogórka szklarniowego: Atos, Emir, Promyk, Topaz, Aramis, Dukat, Mars
Odmiany sałatkowe ogórka gruntowego: Alto, Delicius, Dar, Olimp, Gracius Gładki
Odmiany ogórka gruntowego przeznaczone na "kwaszeniaki": Andrus, Borus, Hubal, Julian, Sander, Sławko, Basza
Odmiany konserwowe ogórka gruntowego: Evita, Aladyn, Arras, Moro, Polonez, Wawel, Wojan, Polkrak, Opty, Parys, Krak, Bazyl, Parker, Cezar, Bolko, Polan, Racibor, Soplica
Odmiany korniszonowe ogórka gruntowego: Anulka, Rufus, Tytus, Pickling

   Ogórki są warzywami nietrwałymi. Można je przechowywać maksymalnie 1-2 tygodnie w temperaturze 12-13 stopni C i wilgotności powietrza ok. 97%.

   Ogórki są cenionymi warzywami w wielu krajach i stanowią składnik szeregu dań i potraw. Mogą być spożywane na surowo jako dodatek do kanapek, sałatek, surówek oraz w formie kiszonej, czy konserwowej. Są bogate w miedź, witaminę K1, pewne ilości witamin z grupy B, błonnik pokarmowy oraz substancje aktywne takie jak min. flawonoidy. Mają niski indeks glikemiczny (15) oraz kaloryczność (12 kcal/100g).



Dynia olbrzymia (Cucurbita maxima Duch.)

   Dynia olbrzymia to gatunek, który najczęściej kojarzony jest z całą rodziną dyniowatych. Część jadalną stanowią owoce, których wielkość może dochodzić nawet do kilkudziesięciu kilogramów oraz nasiona (pestki dyni). Owoce dyni olbrzymiej są wykorzystywane do bezpośredniego spożycia oraz do celów przemysłowych - konserw, soków i innych przetworów. Nasiona stosowane są do bezpośredniego spożycia oraz przemysłowo do produkcji leków. Wyróżnia się siedem odmian dyni olbrzymiej: Ambar, Bambino, Justynka, Amazonka, Melonowa Żółta, Karowita, Otylia.

   Dynia olbrzymia jest źródłem beta-karotenu, czyli prowitaminy A, witaminy C, wapnia, potasu i żelaza. Pestki dyni są bogate w cynk i witaminę E.



Dynia zwyczajna (Cucurbita pepo L.)

Cukinia

   To ciemnozielone, podłużne owoce o masie sięgającej do 3 kilogramów. Mają zielonkawy miąższ i żółtą lub zieloną skórkę. Wyróżnia się siedem głównych odmian cukinii: Astra Polka, Danka Polka, Greta, Soraya, Nefryt, Atena Polka. Cukinia może być spożywania bezpośrednio lub przeznaczana na przetwory takie jak kwaszenie, czy konserwowanie.


Patison

   To owoce o kształcie spłaszczonego dysku i zielonej lub kremowobiałej barwie skórki. Wyróżnia się 5 odmian patisona: Okra, Sunny, Polo, Disco, Delight. Dojrzałe owoce patisona można przechowywać nawet do 3 miesięcy w temperaturze 5-10 stopni C i wilgotności powietrzna ok 90%.


Dynia makaronowa

   Wyróżnia się 2 odmiany dyni makaronowej - Makaronowa Warszawska i Pyza. Częścią jadalną są owoce o żółtopomarańczowej skórce sięgające masą 2-4 kilogramów. Zbioru dokonuje się po ok. 100 dniach wzrostu. Może być przechowywana do kilku miesięcy w chłodnych i suchych miejscach.
Jest przeznaczona do spożycia bezpośredniego jako dodatek do sałatek, zup, czy sosów. Jest źródłem witaminy A (beta-karotenu), wapnia, fosforu i żelaza.



Melon (Cucumis melo L.)

   Melon jest rzadko uprawniany w Polsce, jednak w ostatnich latach zyskuje na popularności, dzięki swoim walorom smakowym. Częścią jadalną jest owoc, który może przybierać kształt kulisty, elipsoidalny, jajowaty, cylindryczny lub wężowaty. Melony mają białe, żółte, pomarańczowe lub zielone zabarwienie skórki oraz pomarańczowy, zielony lub biały miąższ. Uprawiane odmiany melonów to Emir, Seledyn, Melba, Oliwin, Malaga. Melony spożywane są bezpośrednio lub przeznaczane na przetwory (dżemy, konfitury). Są nietrwałe w przechowywaniu. Można je przechowywać maksymalnie od 2 tygodni do miesiąca.



Kawon (Citrullis vulgaris)

   Znany częściej jako arbuz to owoc o twardej, zdrewniałej skórce i zielonym, żółtym lub czerwonym miąższu. Owoce mogą sięgać masą do 20 kg. W Polsce uprawy kawonu są rzadko spotykane. Najczęstsze odmiany to Rosario, Janosik, Złoto Wolicy i Bingo. Może być przechowywany do 3-4 tygodni w temperaturze 5-10 stopni C i wilgotności powietrza 80-90%. Najczęściej są spożywane na surowo po usunięciu nasion z miąższu.

   Arbuzy zawierają nawet 92% wody. Są źródłem przeciwutleniaczy takich jak likopen, beta-karoten. Zawierają też w swoim składzie witaminę C i cenny aminokwas - cytrulinę.




Oceń artykuł:

Średnia ocena: 5.00 Ocen: 2


NOWOŚCI PRODUKTOWE

Czereśnie suszone Czereśnie suszone

Producent: Helio


W linii bakalii bez konserwantów firmy Helio pojawiła się kolejna nowość - suszone czereśnie. Produkt jest naturalnie suszony, a nie kandyzowany. Czereśnie to smak lata, który dzięki temu produktowi można t

WIĘCEJ



NOWOŚCI PRODUKTOWE

NOWOŚCI WYDAWNICZE

Jedzenie emocjonalne Jedzenie emocjonalne

Julie M. Simon

Wydawnictwo: Vital


Pudełko lodów po pełnym stresu i niepokoju dniu w pracy. Kilka paczek chipsów naraz, a potem ból brzucha, bo nie radzisz sobie z nawracającymi stanami lękowymi. Przejadasz się, bo desper

WIĘCEJ



NOWOŚCI WYDAWNICZE