Dzisiaj jest: Piątek, 29.03.2024 Imieniny: Wiktora i Eustachego



Ilość przepisów kulinarnych w serwisie: 5865

Czynniki kształtujące sposób żywienia społeczeństwa


Rozmiar tekstu: AAA
PDFDrukuj


Czynniki kształtujące sposób żywienia społeczeństwa


   Sposób żywienia to zespół zachowań, składający się z wielu czynników, który jest związany z wyborem żywności i jego konsumpcją. Wszystkie zachowania dotyczą rodzajów kupowanych produktów, sposobu pozyskiwania informacji o żywieniu oraz częstotliwości spożywania pokarmów. Każdy z czynników wpływa zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio na stan odżywienia organizmu oraz określa zwyczajowe spożycie żywności.

   Sposób żywienia jest determinowany przez wiele składników. Można wyróżnić wśród nich czynniki społeczne, ekonomiczne, demograficzne, klimatyczne oraz kulturowe. Sposób żywienia jest także kształtowany przez postęp naukowo-techniczny, związany z pozyskiwaniem i obróbką żywności. Co więc wpływa na rodzaj i ilość wybieranego i spożywanego przez nas pożywienia?





Czynniki ekonomiczne

   Do czynników ekonomicznych, kształtujących sposób żywienia danej populacji należą:

- produkt krajowy brutto (PKB),
- podaż (rodzaj i dostępność) żywności,
- stan rynku żywnościowego,
- system finansowy,
- dochód netto na osobę,
- ceny produktów spożywczych,
- wydatki na żywność,
- stan gospodarstwa domowego (dostępność do lodówki i innego sprzętu AGD).

   Badania wykazują związek między niskim dochodem konsumentów a spożywaniem wysoko przetworzonej żywności w domu oraz w restauracjach i "na mieście". Zauważono, że poziom spożycia artykułów żywnościowych zależy od przychodów członków gospodarstwa domowego. Wyższy dochód wpływa na zakup większej ilości warzyw, owoców oraz mięsa i ryb.

   Dużym problemem jest ograniczony dostęp do nieprzetworzonej żywności dla osób z niskimi dochodami. Wpływ na to mają wysokie ceny w porównaniu z żywnością typu fast food czy instant.

   Największą rolę w kształtowaniu sposobu żywienia czynniki ekonomiczne odgrywają wśród osób starszych oraz bezrobotnych i mieszkańców wsi.



Czynniki klimatyczne

   Klimat wpływa na życie wszystkich organizmów zasiedlających dany teren. Kształtowany przez obieg wody, powietrza oraz układ lądów i oceanów, od zarania dziejów miał wpływ na osiedlanie się ludzi oraz całą gospodarkę i rozwój rolnictwa. Do dziś wpływa na uprawę roślin i hodowlę zwierząt, a przez to kształtuje sposób żywienia populacji.

   Rolnictwo różni się od siebie we wszystkich obszarach klimatycznych świata. Okres wegetacyjny, dostęp do wody i temperatura powietrza wpływają na rodzaj uprawianej roślinności i hodowanych zwierząt. Klimat tropikalny charakteryzuje się wysoką temperaturą, która utrzymuje się przez cały rok, co sprzyja rolnictwu. Dzięki temu możliwe jest zbieranie nawet kilku plonów w ciągu roku. Spotkać tu można uprawy soi, ryżu, bawełny oraz trzciny cukrowej. Klimat śródziemnomorski z kolei, dzięki gorącym latom oraz łagodnym zimom pozwala na uprawę winorośli, cytrusów, prosa, oliwek, ziemniaków i kukurydzy. W umiarkowanym klimacie Europy uprawia się zboża (pszenicę, żyto, proso, grykę, jęczmień) oraz buraki cukrowe i warzywa okopowe. Na sztucznie nawadnianych obszarach suchego klimatu zwrotnikowego uprawia się palmy daktylowe, proso, sorgo, kakaowce i maniok.

   Sposób żywienia i rodzaj wybieranych produktów spożywczych różnią się zatem od siebie w wielu częściach i państwach świata. Śródziemnomorski sposób żywienia charakteryzuje wysoka ilość konsumowanych cytrusów, oliwek, win, ryb i owoców morza. W Azji zwyczajowa dieta obfituje w ryż, skorupiaki, mięczaki, ryby, owoce, warzywa, soję, rośliny strączkowe oraz nasiona. Sposób żywienia osób zamieszkujących tereny okołorównikowe opiera się w głównie na kukurydzy, sorgo, prosie i ziemniakach.



Czynniki kulturowe

   Największy wpływ kulturowy na sposób żywienia ma religia. Najwidoczniej jest to zauważalne wśród wyznawców judaizmu i islamu.

   Najważniejsze determinanty sposobu żywienia związane z religią to ograniczenia spożywania określonych produktów, posty jakościowe i ilościowe oraz pokarmy obrzędowe i świąteczne.

   Wyznawcy judaizmu nie mogą spożywać krwi oraz jednocześnie mięsa i produktów mlecznych. W islamie zabronione jest spożywanie alkoholu, mięsa zwierząt nieczystych (mięczaków, skorupiaków, ptaków drapieżnych, gadów i płazów, świń, wielbłądów, psów, kotów czy niedźwiedzi). Hinduizm wyklucza spożywanie mięsa, krwi, jaja, alkoholu oraz niektórych warzyw, np. cebuli, czosnku, rzepy.

   Zarówno posty jakościowe, jak i ilościowe ograniczają ilość, rodzaje lub porę spożywanej żywności. Religia rzymskokatolicka nakazuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych w każdy piątek oraz w dzień Wigilii i okresu Wielkiego Postu, oraz post ścisły ograniczający ilość spożytego pokarmu w Wielki Piątek i Środę Popielcową.

   W islamie obowiązuje ramadan, czyli miesiąc postu, nakazujący całkowity zakaz jedzenia i picia pomiędzy wschodem i zachodem słońca. Określone dania i pokarmy przygotowuje się także w czasie świąt.



Czynniki społeczne

   Do czynników społecznych warunkujących rodzaj i ilość wybieranej żywności należą:

- poziom wykształcenia,
- dostęp do znajomości innych kultur i ich sposobu żywienia,
- przynależność od określonej grupy społeczno-ekonomicznej,
- wpływ rodziny, przyjaciół, środowiska szkolnego,
- środki masowego przekazu, reklamy,
- zmiana stylu życia.



Postęp naukowo-techniczny

   Dzięki rozwojowi cywilizacyjnemu, transportowi i technologii możliwy jest łatwiejszy dostęp do określonego rodzaju żywności oraz nowych procesów jej przetwarzania, produkcji, przechowywania i przygotowywania.

   Dzięki samochodom, statkom i samolotom można w łatwy i szybki sposób transportować produkty spożywcze, również szybko psujące się (np. owoce cytrusowe, ryby, owoce morza, mięso) do innych państw całego świata.

   Rozwój sprzętu AGD spowodował, że żywność może być dłużej przechowywania np. w lodówkach czy zamrażarkach. Utrwalanie w sterylizatorach chroni przed rozwojem chorobotwórczych ustrojów i przedłuża trwałość do spożycia.

   Badania chemiczne i biologiczne pozwalają na stosowanie konserwantów, stabilizatorów i innych substancji chemicznych, które zapewniają dłużą trwałość i bezpieczeństwo mikrobiologiczne żywności, nadając jej jednocześnie pożądane cechy organoleptyczne.

   Biotechnologia i inżynieria genetyczna pomagają otrzymywać nowe odmiany i gatunki roślin, które są odporne na szkodniki i choroby oraz które mogą być uprawiane na terenach o surowym klimacie.




Zobacz więcej na temat:

żywieniesposób żywienia


Oceń artykuł:

Średnia ocena: 5.00 Ocen: 1


NOWOŚCI PRODUKTOWE

Czereśnie suszone Czereśnie suszone

Producent: Helio


W linii bakalii bez konserwantów firmy Helio pojawiła się kolejna nowość - suszone czereśnie. Produkt jest naturalnie suszony, a nie kandyzowany. Czereśnie to smak lata, który dzięki temu produktowi można t

WIĘCEJ



NOWOŚCI PRODUKTOWE

NOWOŚCI WYDAWNICZE

Jedzenie emocjonalne Jedzenie emocjonalne

Julie M. Simon

Wydawnictwo: Vital


Pudełko lodów po pełnym stresu i niepokoju dniu w pracy. Kilka paczek chipsów naraz, a potem ból brzucha, bo nie radzisz sobie z nawracającymi stanami lękowymi. Przejadasz się, bo desper

WIĘCEJ



NOWOŚCI WYDAWNICZE