Daktyle - kalorie, wartości odżywcze i ciekawostki

   Daktyle, czyli owoce uprawianego w wielu krajach świata daktylowca właściwego (palmy daktylowej), to coraz popularniejszy w Polsce dodatek z grupy bakalii. Mają stosunkowo dużo kalorii (gdy są suszone), ale i wiele cennych wartości odżywczych, a przy tym ich smak jest naprawdę niepowtarzalny. Stąd właśnie warto dodawać je do różnego rodzaju dań (nie tylko deserów!).

   Daktylowiec właściwy jest palmą z rodziny arekowatych. Nie występuje w stanie dzikim (jest jedynie uprawiany). Daktyle to zwyczajnie owoce palmy, uprawianej w południowo-zachodniej Azji, północnej Afryce i na południu Stanów Zjednoczonych. Daktylowe palmy osiągają wysokość nawet 25 metrów, mają pierzaste i sztywne liście, a ich owoce, czyli wspomniane daktyle, mają czerwono-żółty kolor i co ciekawe, zazwyczaj nie poddaje się ich suszeniu, a jedynie po prostu pozostawia na drzewach aż same wyschną. To właśnie suszone daktyle są w naszym kraju najłatwiej dostępne i najpopularniejsze.

Daktyle - właściwości odżywcze i lecznicze

   Daktyle stanowić mogą smakowitą i dostarczającą energii przekąskę, ale warto wiedzieć, że nie tylko na tym polegają ich wspaniałe właściwości. Daktyle są bowiem dobrym źródłem witamin z grupy B (B1, B2, B3, B5, B6, B9) i składników mineralnych: cynku, fosforu, magnezu, manganu, boru, miedzi, kobaltu, potasu, selenu, wapnia i żelaza, co przekłada się na ich wszechstronny pozytywny wpływ na ludzki organizm. Suszone daktyle to również bogate źródło błonnika pokarmowego. Co prawda ich wartości odżywcze różnią się w zależności od tego, o jakiej odmianie daktyli mówimy, niemniej nie są one na tyle znaczące, by móc wyróżnić jakieś odmiany, których jadać np. nie warto. Daktyle, najogólniej rzecz ujmując, mają następujące właściwości:

- wspomagają układ nerwowy
- poprawiają kondycję skóry, włosów i paznokci
- regulują gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu
- zapobiegają powstawaniu opuchlizn oraz cellulitu wodnego
- zapobiegają anemii i wspomagają wychodzenie z niej
- wspomagają stan oczu, a więc i wzrok
- wzmacniają kości i zęby
- regulują przemiany metaboliczne
- zapobiegają chorobom układu krążenia, w tym nadciśnieniu i obniżają poziom złego cholesterolu we krwi

   Poza tym warto pamiętać, iż daktyle stanowią idealną przekąskę dla kobiet w ciąży, gdyż dostarczają wspomnianego kwasu foliowego, którego niedobór może powodować wady cewy nerwowej u dzieci. Daktyle są również polecane w profilaktyce osteoporozy - ze względu na zawartość wapnia, boru i manganu.

   Daktyle są również polecane osobom walczącym z zaparciami. Dostarczają bowiem błonnik pokarmowy, który reguluje pracę jelit. Jako że mają również działanie zasadotwórcze (alkalizujące), wspomagają proces odkwaszania organizmu.

   Owoce daktylowca są dodatkowo źródłem salicylanów mających przeciwzakrzepowe i przeciwzapalne właściwości. Stąd daktyle mogą np. zastąpić... aspirynę.

Kalorie i wartości odżywcze - daktyle

Daktyle a odchudzanie

   100 gramów suszonych daktyli dostarcza około 282 kalorii (kcal). Choć dla osób odchudzających się jest to wartość dość duża, warto wiedzieć, iż wykazują one na tyle silne działanie zwane prozdrowotnym, iż mimo wszystko warto wprowadzić je do codziennej diety. Jeśli tylko zachowamy w ich jedzeniu umiar, nie będą miały negatywnego wpływu na naszą sylwetkę. Warto więc dodać kilka daktyli do porannej owsianki czy muesli (lub zjeść je przed treningiem) i dostarczyć sobie w ten sposób nie tylko energii, ale i wielu składników odżywczych (witamin i minerałów). Umiar jest tu jednak kwestią kluczową, gdyż suszone daktyle mają dość wysoki indeks glikemiczny, a dostarczane przez nie kalorie pochodzą głównie z węglowodanów prostych (na 100 gramów daktyli około 75 z nich stanowią właśnie cukry proste).



Daktyle a cukrzyca

   Na daktyle powinni również uważać cukrzycy. Ich wysoki indeks glikemiczny oraz wysoka zawartość cukrów prostych sprawiają, iż daktyle, choć bardzo zdrowe, mogą cukrzykom (w tym też kobietom z cukrzycą ciążową) poważnie zaszkodzić.



Zastosowanie daktyli w kuchni

   Daktyle, zarówno świeże jak i suszone, mają szerokie spektrum kulinarnych zastosowań. I tak np. niektóre ich odmiany mieli się na mąkę, a z innych wyciska się słodki syrop (dostępny w wielu sklepach z ekologiczną żywnością - stanowi słodki i aromatyczny zamiennik białego cukru). Świeże daktyle w krajach arabskich dodawane są natomiast do ciast oraz dań mięsnych lub faszerowane i zapiekane z różnymi dodatkami. Jako że w Polsce najczęściej wykorzystuje się daktyle suszone, gdyż są najtańsze i najłatwiej dostępne, warto wiedzieć, iż można je dodawać do:

- muesli
- owsianki
- ciast i ciasteczek
- mieszanek bakaliowych
- jogurtów i serków homogenizowanych
- budyniów
- kompotów
- naleśników
- sałatek owocowych,

czyli wszelkiego rodzaju słodkości, ale także i do:

- curry i innego rodzaju orientalnych dań na ciepło
- przystawek - idealnie komponują się np. z serami
- orientalnych sałatek
- puree z marchewki
- farszów (np. do pieczonego kurczaka czy kaczki)



Ciekawostki o daktylach

→ Na jednej palmie daktylowej może być nawet 150 liści
→  Daktylowce są również roślinami ozdobnymi
→ Wyróżnia się dwa typy daktyli - miękkie, z których po wyciśnięciu uzyskuje się sok zwany "miodem palmowym", z którego wytwarza się bardzo odżywczy "chleb daktylowy" oraz daktyle twarde o dużej zawartości skrobi - zjadane są one na surowo lub mielone na mąkę, z której po dodaniu mąki jęczmiennej wypieka się tzw. "chleb pustyni"
→ Najpopularniejsza odmiana daktyli to Deglet Noor
→ Daktyl w języku angielskim to date, w języku francuskim - datte, w języku hiszpańskim - dátil, w języku niemieckim - dattel
→ Najwięksi na świecie producenci daktyli to: Egipt, Iran, Arabia Saudyjska, Algieria, Irak i Pakistan
→ Kłody palm daktylowych wykorzystywane są jako opał
→  W krajach arabskich daktyle uważane są za afrodyzjaki
→ Mielone pestki daktyli stanowią bazę do produkcji pasz dla zwierząt
→ Palma daktylowa znana była już około 3000 lat p. n. e.
→  W krajach arabskich daktylowca nazywa się "drzewem życia"