Durian - kalorie, wartości odżywcze i ciekawostki

   Durian to owoc egzotyczny znany na całym świecie, jednak w Polsce go nie kupimy. Najczęściej spożywa się go w Indonezji i Południowo-Wschodniej Azji, skąd się wywodzi. Znany jest z tego, że wydziela intensywny i odrażający zapach.  Jakie właściwości zdrowotne i wartości odżywcze posiada durian? Dowiedz się, jak jeść ten owoc i jak zastosować go w kuchni.

   Durian zybuczkowiec (Durio Adans.) to tropikalny owoc zaliczany do rodzaju ślazowatych (Malvaceae). Drzewo, na którym rośnie, jest bardzo wysokie, ma intensywnie pachnące jasno-różowe kwiaty. Do rodziny Durio Adans. należy około 20 gatunków wywodzących się z tropikalnych stref południowo-wschodniej Azji, oto niektóre z nich:

- Durio wyattsmithii Kosterm.
- Durio oxleyanus Griff.
- Durio kutejensis (Hassk.) Becc.
- Durio graveolens Becc.
- Durio zibethinus L. (durian właściwy).

   Najbardziej reprezentatywną odmianą jest durian właściwy (Durio zibethinus L.). Jest to jeden z najdroższych owoców na świecie, a największymi jego producentami są Indonezja, Tajlandia, Filipiny i Malezja. Durian na półokrągły kształt, czasami osiąga naprawdę pokaźne rozmiary, a jego masa może dochodzić nawet do 4 kg. Sam miąższ (owoc po obraniu) waży około 500-600 g. Owoc pokrywa solidna, zielona skóra ze znamiennymi kolcami. Co ciekawe, jego nazwa wzięła się od malajskiego słowa duri, co oznacza kolec. Jednak owoc ten najbardziej odznacza się mocnym, ciężkim do zniesienia zapachem, który można sformułować nawet jako odór. Eksperci wyodrębnili ponad 40 związków lotnych obecnych w durianie, w tym ketony, alkohole (głównie etanol), estry, składniki siarkoorganiczne i inne odoranty odpowiedzialne za odbieranie zapachu m.in. miodu, zgnilizny, smażonej cebuli czy karmelu. Jako kompleks inicjują one zapach, który nie jest łatwy do zniesienia głównie dla turystów przybywających do Azji z innych zakątków świata. Pomimo odrażającego zapachu durian jest ceniony z uwagi na cechy smakowe. Ma jasnożółty miąższ konsystencją przypominający budyń, z ewidentną nutą migdałów. Niektórzy koneserzy doszukują się w nim smaku sherry (wino z domieszką brandy) lub serka śmietankowego.

Durian - właściwości odżywcze i lecznicze

   Surowy owoc składa się w większości z wody (65%) i węglowodanów (27%, z czego 4% stanowi błonnik pokarmowy). Pozostałe składniki to tłuszcze (5%) i białko (1%). Obecność cukru, zwłaszcza sacharozy, oscyluje w przedziale 8-20%, w zależności od gatunku duriana. W miąższu owocu znajdują się różne polifenole, w tym karotenoidy (np. beta-karoten) i mirycetyna. Durian to także źródło witaminy A, C oraz witamin z grupy B (B1, B2, B3, B5, B6, B9). Zawiera także pierwiastki, takie jak cynk, żelazo, wapń, fosfor, sód, magnez, potas i mangan. Warto dodać, że zawartość podstawowych składników pokarmowych, czyli węglowodanów, białka, tłuszczów i błonnika nie jest jednakowa - może się wahać w zależności od odmiany i kraju (Tajlandia, Malezja czy Indonezja) pochodzenia owocu. Dotyczy to także wartości kalorycznej, która wynosi około 147 kcal (kalorii) w 100 g. Biorąc pod uwagę kwasy tłuszczowe, miąższ duriana jest bogaty w kwas palmitynowy i kwas oleinowy. W Azjatyckiej medycynie ludowej owoce te docenione są od wieków. Mogą łagodzić dolegliwości żołądkowe, uchodzą także za skuteczny afrodyzjak. Sok z liści Durio Adans. ma właściwości przeciwgorączkowe, poprawia pracę wątroby, wzmacnia układ odpornościowy, wpływa korzystnie na samopoczucie i zmniejsza stany depresyjne. Może być też stosowany w leczeniu niedokrwistości.

Kalorie i wartości odżywcze - durian

Durian - wykorzystanie w kuchni

   Duriana na ogół spożywa się na surowo. Nadaje się także do smażenia i gotowania. Przygotowuje się z niego lody i koktajle z dodatkiem mleczka kokosowego. Aromatyzuje się nim cappuccino, herbatniki różane i ciastka, a nawet zupy. Mimo odrażającego zapachu, jaki wydziela, w krajach Azjatyckich uchodzi za prawdziwy specjał. W Tajlandii duriana zazwyczaj spożywa się na świeżo z dodatkiem słodkiego, kleistego ryżu, a na lokalnych targach często sprzedawane są bloki pasty z duriana. Większość osób ocenia jego smak jako mieszaninę migdałów, sera śmietankowego, smażonej cebuli lub czosnku. Z reguły sprzedawany jest na ulicznych straganach, gdzie jest także zwykle na miejscu konsumowany. Jeśli osoba, która spożywa owoc, niechcący pobrudzi sobie odzież, jego dojmujący aromat pozostaje jeszcze przez kilka godzin. Z tego względu jego konsumpcja w środkach komunikacji miejskiej czy w lokalach publicznych jest zabroniona. Nie można też wnosić go na pokład niektórych linii lotniczych oraz do części hoteli. Zważywszy na jego wymiary i unikalny smak, nazywany jest "królem owoców".

Drzewo duriana - inne zastosowanie

   Coraz częściej drewno z drzewa duriana jest surowcem wykorzystywanym w stolarstwie. Ma zastosowanie w meblarstwie i służy do produkcji egzotycznych podłóg. Drewno to jest trwałe, dosyć lekkie i odznacza się dużymi walorami ozdobnymi.

Jak jeść duriana?

   Durian, głównie z uwagi na zapach, nie jest odpowiedni do długotrwałego transportu, dlatego w Polsce jest w zasadzie niedostępny. Gdy jednak świeży owoc uda się kupić, to należy go spożyć jak najszybciej - po przepołowieniu można trzymać go w chłodziarce nie dłużej niż przez jeden dzień. Nie tylko ze względu na uwalniający się nieprzyjemny zapach, ale też dlatego, że miąższ owocu dość szybko ulega fermentacji. W Azji jada się duriany w postaci surowej, smażonej i gotowanej. Z tych owoców wytwarza się przeciery, które potem służą do aromatyzowania ciast, lodów i napojów, zwłaszcza na bazie mleczka kokosowego. Z suszonych owoców często produkuje się chipsy, a sos z duriana nieźle łączy się z ryżem jaśminowym.

Durian - przeciwwskazania

   Mimo że duran zawiera mnóstwo prozdrowotnych związków, to nie zawsze korzystnie wpływa na zdrowie. Nie wolno łączyć go z alkoholem. Udowodniono bowiem, że obecne w nim siarczany wstrzymują metabolizm alkoholu w organizmie. Spożywanie owocu i popijanie go równocześnie wysokoprocentowymi trunkami może doprowadzić do uszkodzenia wątroby, a nawet zatrucia alkoholowego. Ponadto odradza się spożywania surowych pestek duriana, gdyż może to skutkować ostrym zatruciem. Można je zjeść pod warunkiem, że zostaną wcześniej ugotowane bądź upieczone.

Ciekawostki o durianie

→ Jadalny miąższ to zaledwie 5% całej masy duriana. Przeważającą część stanowi łupina (70%), a także pestka (25%).
→ Niektóre kraje azjatyckie wdrożyły zakaz spożywania tego owocu w miejscach publicznych, gdyż jego woń może być odczuwalna nawet z odległości kilkuset metrów.
→ Cena durianów na tle innych egzotycznych owoców jest dość wysoka, głównym powodem tego jest bardzo krótki okres przydatności do spożycia.