Ginkgo biloba - charakterystyka, właściwości zdrowotne i zastosowanie

   Ginkgo biloba (miłorząb dwuklapowy) to jeden z najstarszych gatunków drzew. Substancje bioaktywne w nim obecne, mogą usprawniać krążenie krwi, co chroni przed niedotlenieniem mózgu i śmiercią neuronów. Roślina może pomóc w profilaktyce schorzeń neurodegeneracyjnych. Jednak preparaty z Ginkgo biloba należy stosować z ostrożnością. Poznaj jego właściwości zdrowotne i zastosowanie.

   Ginkgo biloba (Miłorząb dwuklapowy) to jeden z najstarszych gatunków drzew, który nadal istnieje w przyrodzie. Wywodzi się z Chin, a do Ameryki Północnej i Europy dotarł w XVIII wieku. Miłorząb należy do rodzaju miłorząbowatych (Ginkgoaceae). To roślina światłolubna, podatna na niskie temperatury, która najlepiej rozwija się w klimacie nadmorskim. Ginkgo biloba jest określany potocznie jako miłorząb japoński, jednak to mylące określenie, ponieważ gatunek naturalnie nie rośnie w Japonii, a wyłącznie z tego państwa drzewo pierwotnie sprowadzono do Europy. W Polsce najstarszy miłorząb rośnie w Łańcucie. Można go zobaczyć też w innych obszarach Polski - w ogrodach i parkach jako gatunek ozdobny. Co ciekawe, na świecie istnieje blisko 200 odmian miłorzębu, m.in. Stefan Batory, Pendula, Mieszko I, Kazimierz Wielki i Saratoga.

   Ekstrakt z tej rośliny zawiera przeszło 60 substancji biologicznie czynnych, jednak priorytetowe są 2 grupy - terpenoidy i flawonoidy. W skład frakcji flawonoidów wchodzą biflawony oraz glikozydy (kemferol, kwercetyna i izorametyny). Część terpenoidową budują bikobakidy (2,6-3,2%) i gikolidy J, A, B i C (2,8-3,4%). W wyciągu występuje też kwas ginkgolowy - alergen, który może wywoływać działanie neurotoksyczne. Ponadto ekstrakt zawiera kwasy organiczne, np. kwas waniliowy, kynurenowy i glukuronowy. Występują w nim garbniki, proantocyjanidy, glukoza, garbniki, karotenoidy, sitosterole i polisacharydy. Miłorząb ma wielokierunkowy wpływ na organizm. Działa antyoksydacyjnie, wpływa pozytywnie na pamięć, skórę i naczynia krwionośne. Jego substancje mogą być pomocne w profilaktyce schorzeń neurodegeneracyjnych (np. choroba Alzheimera). Liście miłorzębu (Ginkgonis folium) są zazwyczaj sprzedawane w postaci suszonej rozdrobnionej lub nienaruszonej. Zawierają co najmniej 0,5% flawonoidów.



Jak przygotować herbatę z miłorzębu?

   Do szklanki wsypać łyżkę rozdrobnionej rośliny i zalać gorącą wodą. Herbatę pod przykryciem parzyć ok. 15-20 minut. Napar odcedzić, ostudzić i pić 2 razy dziennie. Do smaku można dodać odrobinę miodu, cytryny lub soku owocowego.



Wpływ na organizm

Wpływ na umysł

   Udowodniono, że ekstrakt z miłorzębu może obniżyć objawy związane z niewydolnością naczyniową mózgu i upośledzonymi funkcjami intelektualnymi, takimi jak: bóle głowy, tymczasowy zanik pamięci, depresja, zawroty głowy, senność i szum w uszach. Ginkgo biloba usprawnia przepływ krwi w mózgu, co w konsekwencji osłabia "efekty uboczne starzenia się". Specjaliści dowiedli, że roślina zwiększa szybkość przesyłania sygnałów do neuronów. Warto dodać, że wpływ ekstraktu z miłorzębu na polepszenie pamięci nie dotyczy tylko ludzi starszych.


Miłorząb spowalnia starzenie

   Ekstrakt z liści miłorzębu zawiera wiele związków, w tym flawonoidy, które wykazują silne działanie przeciwutleniające. Substancje te zwalczają reaktywne formy tlenu, niszczące komórki organizmu. Dodatkowo wstrzymują syntezę tlenku azotu, który jest w nadmiarze wytwarzany w stanach zapalnych, co także wywołuje defekt komórek oraz tkanek. Wyciąg z miłorzębu lepiej odżywia komórki, ponieważ poprawia przepływ krwi.


Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS)

   Ginkgo biloba prawdopodobnie chroni przed objawami zastoju krwi, które są związane z PMS (głównie objawy bólu). W badaniach zauważono u kobiet polepszenie stanu neuropsychologicznego.


Wpływ na komórki nerwowe (neurony)

   Polepszenie działania błony komórkowej oraz wymiatanie wolnych rodników przez ekstrakt z ginkgo biloba są najbardziej zauważalne w neuronach. Zachodzi to na skutek lepszego wykorzystania glukozy i tlenu w komórkach.


Wpływ na płytki krwi

   Miłorząb zawiera ginkgolidy, które osłabiają agregację płytek krwi i umożliwiają ich adhezję, a także prowadzą do wyzwalania z krwi substancji zapalnych i alergicznych.


Wpływ na naczynia krwionośne

   Ekstrakt z miłorzębu wpływa na układ, który stabilizuje napięcie naczyń krwionośnych. Miłorząb wzmacnia system żylny i wspiera eliminację szkodliwych metabolitów. Reguluje krążenie poprzez działanie tonizujące. Konsekwencje tego są najbardziej dostrzegalne w okolicy niedokrwionych naczyń. Roślina potrafi zwalczać skurcze naczyniowe i równocześnie z taką samą efektywnością reaktywować cyrkulację w naczyniach po zastoju naczynioworuchowym.


Działanie antyalergiczne

   Miłorząb zawdzięcza działanie antyalergiczne mieszance ginkgolidów i glikozydów, które hamują czynnik PAF, pobudzający płytki krwi. W wyniku tego procesu roślina może przeciwdziałać stanom alergicznym.


Retinopatia cukrzycowa i zwyrodnienie plamki

   Miłorząb może pomóc w zwalczaniu kluczowych czynników wywołujących zwyrodnienie plamki (starcze). W badaniach zauważono poprawę ostrości widzenia co do tych chorób.


Choroba Alzheimera

   Udowodniono, że ekstrakt z ginkgo biloba działa pozytywnie w wielu przypadkach otępienia starczego, włączając chorobę Alzheimera. Aczkolwiek najbardziej skuteczne jest stosowanie ekstraktu w początkowej fazie choroby.


Problemy skórne

   Flawonoidy obecne w ekstrakcie z miłorzębu powodują, że jest to niebywale korzystny składnik w preparatach kosmetycznych przeznaczonych do pielęgnacji cery naczyniowej i wrażliwej skóry wokół oczu. Związki bioaktywne zauważalnie poprawiają mikrokrążenie w skórze oraz wzmacniają delikatne ścianki naczyń. W rezultacie chronią przed wyłonieniem się tzw. pajączków (czyli rozgałęzionych naczynek tętniczych i żylnych). Znikają również półcienie pod oczami i obrzęki.



Działania uboczne

   Mimo że roślina wykazuje szereg właściwości zdrowotnych, to w niektórych przypadkach może działać negatywnie. Najczęstszymi działaniami ubocznymi są:
- wymioty
- bóle głowy
- bóle brzucha
- biegunki
- zawroty głowy
- nudności



Przeciwwskazania

   Ginkgo biloba wchodzi w skład wielu preparatów i należy je zażywać z ostrożnością. Roślina ma bowiem właściwości, które mogą przyczynić się do gwałtownego krwawienia, a czasami nawet do zawału mięśnia sercowego. Osoby z chorobami układu krążenia muszą przedyskutować kwestię zażywania środków z miłorzębem ze specjalistą. Badania sugerują, że wysokie dawki miłorzębu dwuklapowego mogą powodować udary. Poza tym, u niektórych ludzi mogą pojawić się samorzutne reakcje alergiczne.