Gotu kola znana również pod nazwą wąkrotka azjatycka (Centella asiatica L.), jest jedną cenionych od wieków i stosowanych na szeroką skalę roślin leczniczych. Należy do roślin wieloletnich z rodziny selerowatych. Uważana jest za roślinę o właściwościach rewitalizujących, antyoksydacyjnych i leczniczych. Gotu kola znalazła zastosowanie m.in. w medycynie i kosmetologii.
Już od ponad 3000 lat w indyjskiej Ajurwedzie gotu kola stosowana była jako środek poprawiający pamięć i koncentrację. Właściwości tej rośliny docenione zostały przez firmy farmaceutyczne i kosmetyczne. Jakie zatem związki aktywne zawiera ta roślina? Jakie są jej właściwości i zastosowanie? Poniżej wszystko, co należy wiedzieć o wąkrotce azjatyckiej.
|
|
Gotu kola - miejsce występowania i charakterystyka
Gotu kola jest gatunkiem roślin wieloletnich z rodziny selerowatych. Spotkać ją można w strefach tropikalnych i subtropikalnych. Wyrasta w pobliżu rzek, w miejscach wilgotnych i wśród traw. Wąkrotka azjatycka jest rośliną niewielką. Posiada cienką łodygę, a jej liście są długie na 30 cm. Ich kształt jest nerkowaty lub zaokrąglony. Blaszka liścia jest osadzona na ogonkach o długość sięgającej nawet 10 cm (czasem 30 cm). Jej średnica wynosi od 1 do 6 cm. Kwiaty gotu koli to główkokształtne baldachy, które wspierane są dwoma przysadkami. Nie mają szypułek, a ich płatki są białe. Owoce gotu koli to okrągłe rozłupnie, które sięgają do 4 cm długości.
Skład chemiczny gotu kola
Jednym z najczęściej wymienianych składników występujących w tej roślinie są cykliczne saponiny triterpenowe. W gotu koli wyizolowano m.in. azjatykozyd, madekasozyd, bramozyd, kwas bramikowy, tankunizyd, kwas madekasowy, centellozyd. Oprócz nich gotu kola zawiera także:
- monoterpeny,
- seskwiterpeny,
- flawonoidy
- cukry proste
- witaminę A,
- witaminę E,
- witaminę C,
- witaminę K1,
- witamina A,
- witamina B2,
- wapń,
- żelazo,
- potas.
Gotu kola i jej właściwości prozdrowotne
Wąkrotka azjatycka słynie ze swoich właściwości leczniczych. Stosowana jest od tysięcy lat. Wykorzystanie gotu koli do usprawnienia pamięci i łagodzenia stresu było znane od starożytnych Chin po Indie. Składniki zawarte w roślinie wspierają właściwe funkcjonowanie układu nerwowego. Wspierają w ten sposób jego równowagę i mają niebagatelny wpływ na pobudzenie koncentracji i procesów kognitywnych. Roślina pobudza produkcję wzrostu komórek nerwowych, BDNF (neurotroficzny czynnik pochodzenia mózgowego). Nie pozostaje to bez zbawiennego wpływu na rozwój komórek nerwowych.
Trwają badania nad potwierdzeniem, że gotu kola przyspiesza naturalne procesy regeneracji komórek mózgowych. Dzięki temu gotu kola mogłaby zostać w przyszłości wykorzystana do leczenia udarów bądź urazu mózgów. Wąkrotka azjatycka oddziałuje korzystnie na układ krążenia. Dzięki temu komórki zaopatrywane są bez przeszkód w potrzebny im tlen oraz składniki odżywcze.
Zastosowanie wyciągów z gotu koli jest korzystne dla skóry, niweluje podrażnienia i przyspiesza procesy regeneracji skóry oraz wspomagają tworzenie nowych komórek i stymuluje syntezę kolagenu. Gotu kola może być wykorzystywana w leczeniu ran po oparzeniach.
Gotu kolę stosowana jest w celu leczenia rozmaitych schorzeń. Testy przeprowadzone na myszach wykazują, że w przyszłości możliwym będzie stosowanie preparatów z wąkrotki azjatyckiej celem leczenia choroby Alzheimera. Gotu kola wspiera również leczenie nadciśnienia, padaczki, a nawet cukrzycy.
Zastosowanie gotu koli
Bogata zawartość związków biologicznie czynnych w gotu koli sprawia, że roślina ta pozytywnie oddziałuje na zdrowie i prawidłowe działanie całego organizmu.
Celem poprawienia koncentracji i redukcji stresu należy regularne spożywać herbatki z wąkrotki azjatyckiej w trakcie podejmowania wysiłku intelektualnego bądź też przed ważnym egzaminem oraz ciężką pracą umysłową.
Czynniki odmładzające skórę zostały już dawno docenione przez przemysł farmaceutyczny. Nic więc dziwnego, iż rynek obfituje w kosmetyki zawierające gotu kolę. Za pomocą okładów z tej rośliny możemy pozbyć się niekorzystnych zmian na skórze, np. trądziku lub opryszczki. Azjatykozyd wspomaga syntezę kwasu hialuronowego, dzięki czemu skóra staję się bardziej nawilżona i napięta. Stosowanie kremów i balsamów do ciała zapobiega powstawaniu cellulitu i rozstępów u kobiet w ciąży.
Stosowana jest również w formie preparatów łagodzących żylaki i hemoroidy. Łagodzi także ukąszenia owadów, zmniejsza podrażnienia i opuchliznę.
Wąkrotkę azjatycką podawać doustnie można w formie herbatek, naparów lub w proszku.