Jak przebiega ciąża u kobiety chorej na cukrzycę?

   U kobiety chorej na cukrzycę ciąża wymaga specjalnej uwagi, zarówno ze strony kobiety ciężarnej jak i personelu medycznego. Cukrzyca w ciąży leczona nieprawidłowo może przyczynić się do zachorowalności okołoporodowej noworodka jak i ciężarnej oraz wzrostu śmiertelności. W cukrzycy ciążowej utrzymanie wartości glikemii na prawidłowym poziomie jest kluczowe w prawidłowym rozwoju płodu.

   Wraz z zajściem w ciąże dochodzi do zmian metabolicznych, które są normalne u każdej kobiety ciężarnej. W tym czasie dochodzi do wydzielania insuliny w większych ilościach - jest to hormon odpowiedzialny za zmniejszanie poziomu glikemii w organizmie.

Zmiany w gospodarce węglowodanowej

   Zmiany są szczególnie widoczne w czasie drugiej połowy ciąży. Dochodzi do zwiększenia w wydzielaniu hormonów łożyskowych, które posiadają działanie diabetogenne, czyli powodują podnoszenie się poziomu glikemii we krwi.

   Podczas ciąży narasta również zjawisko insulinooporności, czyli komórki naszego organizmu mają mniejszą wrażliwość na działanie insuliny. Wszystkie te zjawiska mogą przyczynić się do upośledzenia tolerancji glukozy, pomimo zwiększonej sekrecji insuliny. Razem z płodem rośnie również jego zapotrzebowanie na insulinę. Przyjmuję się, że zapotrzebowanie płodu na glukozę jest 2-3 krotnie większe niż u dorosłej osoby. Dlatego występująca insulinooporność u kobiet ciężarnych przyczynia się do zmniejszenia zużycia glukozy, a tym samym dostarczenie większych ilości glukozy dla płodu.



Jaki wpływ ma cukrzyca na ciążę?

   W nielicznych przypadkach u kobiet ciężarnych można zaobserwować przyśpieszony rozwój niektórych powikłań cukrzycy. Dotyczy to powikłań na podłożu mikroangiopatii, czyli zmian w obrębie nerek oraz oczu.

   Nie ma naukowych dowodów na to, że ciąża u kobiety chorej na cukrzycę przyśpiesza rozwój nefropatii cukrzycowej. Jednak u chorych kobiet, u których przed ciążą doszło do rozwoju nefropatii cukrzycowej istnieje u nich wysokie ryzyko powikłań, takich jak:

- Wewnątrzmaciczne obumieranie płodu,
- Niedokrwistość,
- Przedwczesny poród,
- Hipotrofia płodu.

   U kobiet chorujących na chorobę niedokrwienną serca oraz cukrzycę, zajście w ciążę nie jest zalecane, ze względu na ryzyko śmiertelności matek.



Planowanie ciąży

   W I trymestrze ciąży wysoki poziom glikemii wpływa negatywnie na dalszy rozwój płodu, dlatego bardzo ważna jest od samego początku objęcie pacjentki chorej na cukrzycę, najlepiej 6 miesięcy przed ciążą, aby unormować stan glikemii. Hiperglikemia podczas I trymestru ciąży może doprowadzić do powstania poronień, wad wrodzonych, a w późniejszym czasie upośledzenie rozwoju ośrodkowego układu nerwowego. U noworodków często obserwuje się powikłania, takie jak:

- Niedrożność układu oddechowego,
- Zaburzenia metaboliczne,
- Nadmierny wzrost płodu.

   Średnia glikemii, powyżej której wzrasta ryzyko poronień samoistnych znacznie wzrasta i wynosi 180 mg/dl, a ryzyko powstania wad wrodzonych zostaje zwiększone po przekroczeniu 140 mg/dl.

   Należy wziąć również pod uwagę ocenę wydolności i funkcji nerek, a szczególnie zwracać uwagę na poziom klirens kreatyniny oraz białkomoczu. Podczas wystąpienia nefropatii cukrzycowej należy chorej odradzić zajście w ciążę.



Postępowanie w czasie ciąży

   W trakcie trwania ciąż należy utrzymać docelowy poziom glikemii. Aby przebieg ciąży był prawidłowy, niezbędne jest uzyskanie glikemii na poziomie:

- na czczo 60-100 mg/dl,
- godzina po posiłku 120-140 mg/dl,
- 2 godziny po posiłku 100-120 mg/dl,
- w nocy 70-90 mg/dl.

   Aby kontrolować glikemii, należy przeprowadzać co 4-6 tygodni badanie glikowanej hemoglobiny. U pacjentek z nefropatią ciążową należy zwrócić szczególną uwagę na podaż białka w diecie. Nie powinno ona przekraczać 0,6-0,8 g/kg masy ciała.

   Pamiętajmy, że najważniejszym zaleceniem w leczeniu i prawidłowym przebiegu cukrzycy ciążowej jest odpowiednia diety i insulinoterapia, ze względu na działanie teratogenne na płód doustnych leków przeciwcukrzycowych.