Dzisiaj jest: Piątek, 06.12.2024 Imieniny: Mikołaja i Emiliana



Ilość przepisów kulinarnych w serwisie: 5865

Kwasy tłuszczowe omega-3 i ich znaczenie dla organizmu


Rozmiar tekstu: AAA
PDFDrukuj


Kwasy tłuszczowe omega-3 i ich znaczenie dla organizmu


   Tłuszcze, które dostarczamy wraz z pożywieniem są najbardziej skoncentrowanym źródłem energii, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K) oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych. Biologiczne działanie wykazują dwie rodziny wielonienasyconych kwasów tłuszczowych - rodzina omega-3 i omega-6. Ze względu na brak enzymów zdolnych wytwarzania tych kwasów, nie jest możliwe syntetyzowanie w organizmie kwasu alfa-linolenowego (ALA) (omega-3) i kwasu linolowego (LA) (omega-6) - są to niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Dlatego też konieczne jest dostarczanie ich wraz codzienną dietą.

   Rodzina kwasów tłuszczowych omega-3 to kwasy, w których wiązanie podwójne występuje przy trzecim węglu od końca łańcucha. Do kwasów z rodziny omega-3 należy wspomniany kwas alfa-linolenowy (ALA) oraz kwas dokozaheksaenowy (DHA) i kwas eikozapentaenowy (EPA). Dwa ostatnie mogą w organizmie człowieka być przekształcane z kwasu alfa-linolenowy ALA. Kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Wchodzą w skład fosfolipidów oraz estrów cholesterolu i tworzą struktury błonowe komórek. Wspomagają również prawidłowe działanie układu sercowo-naczyniowego oraz pełnią kluczową rolę podczas rozwoju płodowego. Jakie więc dokładnie pełnią funkcje i dlaczego są tak ważne i niezbędne w naszej diecie?





Źródła kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 w żywności

Kwas alfa-linolenowy ALA (C18:3)

- olej lniany wysokolinolenowy (56,02 g w 100 g produktu)
- siemię lniane (23,14 g w 100 g produktu)
- nasiona chia (17,83 g w 100 g produktu)
- orzechy włoskie (9,08 g w 100 g produktu)
- olej rzepakowy (9 g w 100 g produktu)


Kwas eikozapentaenowy EPA (C20:5) i kwas dekozaheksaenowy DHA (C22:6)

- łosoś hodowlany (0,86 g EPA i 1,1 g DHA, łącznie 2,49 g wszystkich kwasów omega w 100 g produktu)
- śledź (0,74 g EPA i 1,02 g DHA, łącznie 2,32 g wszystkich kwasów omega w 100 g produktu)
- makrela (0,77 g EPA i 1,25 mg DHA, łącznie 2,3 g wszystkich kwasów omega w 100 g produktu)
- pstrąg (0,37 g EPA i 0,99 g DHA, łącznie 1,75 g wszystkich kwasów omega w 100 g produktu)
- łosoś dziki (0,36 g EPA i 0,93 g DHA, łącznie 1,66 g wszystkich kwasów omega w 100 g produktu)
- tuńczyk (0,28 g EPA i 0,89 g DHA, łącznie 1,29 g wszystkich kwasów omega w 100 g produktu)
- halibut (0,07 g EPA i 0,13 g DHA, łącznie 0,51 g wszystkich kwasów omega w 100 g produktu)



Zapotrzebowanie na kwasy omega-3

   Według Norm Żywienia dla Populacji Polskiej IŻŻ 2018 zapotrzebowanie dzienne na kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 to kolejno:

Kwas alfa-linolenowy ALA (C18:3) - 0,5 % energii dostarczanej z dietą, czyli ok. 1,1 g na 2000 kcal energii dostarczanej wraz z dietą.


Kwas dekozaheksaenowy DHA (C22:6) i kwas eikozapentaenowy EPA (C20:5) - 250 mg, jako suma kwasów tłuszczowych DHA i EPA, z czego zaleca się spożywanie dwóch porcji ryb tygodniowo (w tym jedną porcję ryb tłustych). Dla kobiet w ciąży i matek karmiących piersią zaleca się dodatkowo spożywanie 100-200 mg kwasów tłuszczowych DHA



Funkcje kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 pełnione w organizmie

Wpływ na układ sercowo-naczyniowy

   Kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 obniżają ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia (ChUK). Zapobiegają i hamują rozwój choroby niedokrwiennej i wieńcowej serca. Obniżają ryzyko udarów mózgu i zawałów serca. Normalizują ciśnienie krwi. Ich działanie hipotensyjne wiąże się z efektywniejszą produkcją śródbłonkowego czynnika rozluźniającego.

   Mają działanie przeciwmiażdżycowe. Hamują bowiem powstawanie procesów miażdżycowych oraz zapobiegają adhezji płytek krwi (trombocytów). Działają przeciwzakrzepowo oraz zmniejszają podatność płytek krwi do zlepiania. Prawidłowa podaż kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 prowadzi do hamowania agregacji trombocytów.

   Korzystnie wpływają na profil lipidowy przez obniżanie stężenia trójglicerydów, hamowanie ich resyntezy w wątrobie i jelicie cienkim oraz wzrost stężenia cholesterolu frakcji HDL (High Density Lipoprotein), czyli tzw. "dobrego" cholesterolu HDL.


Działanie przeciwzapalne i przeciwalergiczne

   Działają przeciwzapalnie oraz przeciwalergicznie. Hamują zbyt wysoką odpowiedź immunologiczną oraz redukują ostrość procesów zapalnych.

   Badania wykazały, że odpowiednia podaż kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób przewlekłych o podłożu zapalnym np. choroby Crohna, reumatoidalnego zapalenia stawów, tocznia rumieniowatego, łuszczycy, migreny, młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów, wrzodziejącego jelita grubego.


Działanie zapobiegające rozwojowi cukrzycy typu 2

   Kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 hamują rozwój cukrzycy typu 2. Niski poziom wielonienasyconych kwasów tłuszczowych jest związany ze wzrostem oporności na insulinę.


Działanie zapobiegające nadwadze i otyłości

   Zapobiegają otyłości przez hamujący wpływ na lipogenezę, oraz zmniejszanie apetytu i wzrost uczucia sytości po spożyciu.


Wpływ na układ nerwowy

   Wykazują działanie antyneurodegeneracyjne, które obniża ryzyko wystąpienia zaburzeń funkcji poznawczych, choroby Parkinsona, choroby Alzheimera oraz demencji.

   Działanie antydepresyjne kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 związane jest z działaniem przeciwzapalnym oraz neuroprotekcyjnym. Pozwalają one zachowywać prawidłowy stan działania błon komórek nerwowych w korze mózgowej, co zapobiega wystąpieniu depresji, depresji poporodowej, choroby dwubiegunowej czy agresji impulsywnej.


Wpływ na rozwój płodu

   Kwasy tłuszczowe omega-3 mają kluczową rolę w okresie rozwoju prenatalnego. Odpowiednia ich podaż wydłuża czas ciąży, zapobiega przedwczesnemu porodowi oraz poronieniom. Wpływają one na większą masę urodzeniową dziecka oraz prawidłowe dojrzewanie układu nerwowego i mózgu płodu. Odpowiadają za odpowiedni rozwój funkcji behawioralnych, mowy oraz narządu wzroku.


Wpływ na kondycję i zdrowie skóry

   Kwasy tłuszczowe omega-3 pozytywnie wpływają na skórę i wspomagają leczenie schorzeń skórnych, takich jak atopowe zapalenie skóry, trądzik, egzema. Dbają o odpowiednią kondycję i funkcję skóry przez budowanie jej warstw.


Działanie antynowotworowe

   Obniżają ryzyko zachorowania na nowotwór jelita grubego, prostaty, piersi czy szyjki macicy. Kwasy tłuszczowe omega-3 powodują bowiem wzrost płynności oraz przepuszczalności błon komórkowych, wykazują zdolność hamowania czynnika wzrostu komórek oraz ograniczają proliferację komórek nowotworowych.




Oceń artykuł:

Średnia ocena: 4.75 Ocen: 8


NOWOŚCI PRODUKTOWE

Czereśnie suszone Czereśnie suszone

Producent: Helio


W linii bakalii bez konserwantów firmy Helio pojawiła się kolejna nowość - suszone czereśnie. Produkt jest naturalnie suszony, a nie kandyzowany. Czereśnie to smak lata, który dzięki temu produktowi można t

WIĘCEJ



NOWOŚCI PRODUKTOWE

NOWOŚCI WYDAWNICZE

Jedzenie emocjonalne Jedzenie emocjonalne

Julie M. Simon

Wydawnictwo: Vital


Pudełko lodów po pełnym stresu i niepokoju dniu w pracy. Kilka paczek chipsów naraz, a potem ból brzucha, bo nie radzisz sobie z nawracającymi stanami lękowymi. Przejadasz się, bo desper

WIĘCEJ



NOWOŚCI WYDAWNICZE