Lapacho - właściwości lecznicze, zastosowanie

   Lapacho jest surowcem stosowanym od tysięcy lat w naturalnej medycynie naturalnej. Indianie zamieszkujący Brazylię, Paragwaj, Boliwię i Peru od dawna doceniają ten dobroczynny napar i stosują go na różne dolegliwości. Obecne w nim alkaloidy, garbniki, saponiny, składniki mineralne i flawonoidy mają wielokierunkowy wpływ na ludzki organizm. Zapoznaj się z właściwościami leczniczymi lapacho i przeciwwskazaniami do stosowania.

   Lapacho, znane także jako tahuari, pau d’arco, herbata inków lub taheebo, to napar, który przyrządza się z kory drzewa Tabebuia impetiginosa (z jego wewnętrznej części) i innych drzew z gatunku Tabebuja. Rodowici mieszkańcy amazońskiej dżungli uważali tę roślinę za surowiec o cudownej mocy i obdarzali ją ogromnym szacunkiem, ponieważ to właśnie wewnętrzna kora drzewa stanowiła podstawowy środek medyczny. Tradycyjna medycyna Ameryki Łacińskiej korzysta z dobrodziejstw lapacho do dziś. Herbatę stosuje się niemal na każdą dolegliwość - zaczynając od przeziębienia, a skończywszy na chorobach nowotworowych. Wraz z upływem czasu lapacho stało się popularne w Ameryce Środkowej oraz Południowej, a obecnie interesuje się nim wielu ekspertów. Badania dowiodły, że pau d’arco faktycznie ma leczniczą moc. Wynika ona głównie ze związków wchodzących w skład herbaty, do których należą: kwercetyna, alkaloidy, liczne substancje mineralne (m.in. mangan, żelazo, potas, wapń, magnez), saponiny steroidowe, karnasol, kwasy hydrobenzoesowe i koenzym Q10. Jednak szczególny potencjał tahuari zawdzięcza beta-lapachonowi i lapacholowi.

Właściwości lecznicze lapacho

   Surowiec zasługuje na szczególną uwagę, ponieważ ma wielokierunkowe działanie prozdrowotne, które zostało potwierdzone w wielu badaniach naukowych. Oto najważniejsze właściwości:

- ochrona wątroby przed szkodliwym wpływem toksyn,
- pozytywny wpływ na łagodzenie stanów zapalnych,
- wspomaganie układu odpornościowego oraz funkcji obronnych ustroju podczas zakażeń wirusowych, grzybiczych i bakteryjnych,
- wspomaganie gojenia ran oraz owrzodzeń skóry,
- pomoc w utrzymaniu optymalnego stężenia cukru we krwi,
- zwiększenie wytwarzania erytrocytów,
- wspomaganie funkcji trawiennych i wpływ na rozwój korzystnej mikroflory w przewodzie pokarmowym,
- podniesienie poziomu żelaza we krwi.

   Właściwości lecznicze herbaty inków, chociaż już gruntownie poznane, wciąż są odsłaniane przez ekspertów z całego świata. Lapacho zawiera wiele substancji biologicznie czynnych, które należą do różnych grup. Za kluczowe związki obecne w surowcu uznaje się β-lapachon i lapachol, które należą do grupy naftochinonów. Oprócz tego lapacho to źródło przeciwutleniaczy. Zawiera lignany, alkaloidy, koenzym Q10, flawonoidy, garbniki oraz mnóstwo składników mineralnych. Działanie pau d'arco skupia się przede wszystkim wokół aktywności lapacholu. Substancja została bardzo dobrze przebadana i potwierdzono, że ma cenne właściwości prozdrowotne, wśród których najważniejsza jest przeciwdrobnoustrojowa. Lapachol wykazuje aktywność wobec wirusów, grzybów i bakterii (m.in. względem szczepów paciorkowców i gronkowców). Badanie, które wykonano w 2013 roku, dowiodło, że lapachol ma zdolność do niszczenia bakterii z rodzaju Cryptococcus i Enterococcus. Dodatkowo może pomóc w zwalczaniu szczepów Candida albicans oraz bakterii Helicobacter Pylorii. Niejednokrotnie wspomina się też o jego możliwej aktywności w stosunku do wirusa grypy czy opryszczki (Herpes siplex), aczkolwiek istnieje potrzeba przeprowadzenia kolejnych badań w tym zakresie.



Wpływ na układ pokarmowy

   Wykazano, że pau d'arco ma dobroczynny wpływ na układ pokarmowy. Po surowiec powinny sięgać zwłaszcza osoby, które zmagają się z chorobą wrzodową. Napar roślinny zmniejsza produkcję kwasu żołądkowego i równocześnie wzmaga wytwarzanie śluzu, co niweluje objawy dolegliwości. Inne badania wskazały, że ekstrakt z lapacho blokuje lipazę trzustkową i spowalnia wzrost trójglicerydów po posiłku.



Działanie przeciwzapalne

   Badacze zaobserwowali, że długookresowe stosowanie lapacho przez chorych z zapaleniem stawów łagodziło ból wywoływany zapaleniem stawów. Ponadto zapobiegało powstawaniu obrzęków oraz usuwało uszkodzenia powodowane przez zapalenie stawów.



Działanie przeciwmalaryczne i przeciwpasożytnicze

   W badaniach zauważono, że związki bioaktywne z pau d’arco wykazały aktywność przeciw zarodźcowi sierpowemu (Plasmodium falciparum) powodującemu malarię u ludzi oraz wobec szczepów wykazujących oporność na leki. Lapachol przeciwdziała też wnikaniu przez warstwy skóry przywr (Schistosoma mansoni) - pasożytów wywołujących schistosomatozę.



Działanie antydepresyjne

   Doświadczenia na myszach dowiodły, że kora drzewa Tabebuia impetiginosa ma właściwości antydepresyjne. Ponadto odkryto, że lapacho przyjmowane jednocześnie z konwencjonalnymi środkami przeciwdepresyjnymi wzmacnia ich działanie. Jednak dotychczas nie potwierdzono, że ten efekt występuje także u ludzi.



Efekty uboczne

   Pau d'arco oprócz właściwości zdrowotnych może wykazywać działania niepożądane ze względu na obecne w surowcu potencjalnie toksyczne substancje jak np. wyizolowany z niego lapachol. Związek ten może powodować bóle głowy, biegunki, wymioty, bóle brzucha i nudności. Dzisiejsza nauka nie podaje odpowiedzi, czy te skutki uboczne stwarzają niektóre składniki pochodzące z Tabebuia impetiginosa, czy ma to bliższy związek z oczyszczaniem organizmu. Ponadto w badaniach z udziałem szczurów podawanie lapacholu wiązało się z większym ryzykiem poronienia.



Lapacho - jak długo stosować?

   Często zaznacza się, że pau d'arco może stanowić zdrowszy zamiennik dla zwykłej herbaty. Można więc sięgać po nią na co dzień, ale zaleca się, aby po 2-3 tygodniach stosowania zrobić przerwę. Jeśli chodzi o przyjmowanie suplementów lapacho, to należy postępować zgodnie z zaleceniami zamieszczonymi przez producenta na opakowaniu. Zazwyczaj rekomendowana dawka wynosi 500 mg 1-2 razy w ciągu dnia. Ceny surowca są dość zróżnicowane i oscylują przeważnie w granicach od 30 do 50 zł. Tahuari dostępna jest w postaci herbaty, jak też proszku, kapsułek, a nawet nalewki.



Lapacho - przeciwwskazania do stosowania

   Preparatów z pau d’arco nie zaleca się kobietom w okresie ciąży i laktacji. Ponadto nie powinny ich stosować osoby, które regularnie przyjmują leki o działaniu przeciwzakrzepowym (antykoagulantów; np. warfaryna, kwas acetylosalicylowy).