Liczi chińskie (Litchi chinensis Sonn.) jest egzotycznym owocem, które w ostatnich latach zyskuje na popularności. Często nazywane jest również śliwką chińską. Jest to owoc drzew z rodziny mydleńcowatych, które pochodzi z terenów Wietnamu, Kambodży i Filipin. Obecnie uprawiane jest jednak w coraz większej liczbie krajów o ciepłym klimacie. Owoce liczi to podłużne lub owalne pestkowce o twardej skórce, pod którą znajduje się jadalny biały miąższ.
Liczi uprawiane jest w Chinach od ponad 2000 lat. Zdobiło ono ogrody cesarzy i było doceniane ze względu na liczne właściwości odżywcze. Dziś jego uprawy spotkać można w Azji Południowo-wschodniej, Australii, Stanach Zjednoczonych (Hawaje, Floryda) oraz w południowej Afryce. Owoce liczi są bogate w wiele cennych składników odżywczych. Coraz częściej wykorzystywane są w kuchni również ze względu na swoje walory smakowe. Jakie więc wartości odżywcze ma liczi i jak je wykorzystać do przygotowania egzotycznych potraw?
|
|
Liczi - właściwości odżywcze i lecznicze
Liczi jest owocem niskokalorycznym. W 100 gramach części jadalnej znajduje się 66 kalorii (kcal). Nie bez powodu od wieków jest cenionym produktem o wysokich walorach odżywczych. Liczi jest źródłem kwasy askorbinowego, czyli witaminy C. Sto gramów owoców (ok. 9 sztuk) pokrywa niemal 100% zapotrzebowania na tę witaminę. Witamina C odpowiada za zachowanie prawidłowej odporności organizmu i wspomaga przyswajalność żelaza z przewodu pokarmowego, zapobiegając niedokrwistości. Ma również działanie antyoksydacyjne. Uczestniczy w syntezie kolagenu koniecznego do utrzymania prawidłowej elastyczności tkanki łącznej.
Owoce liczi zawierają również dużo potasu. Odpowiada on za prawidłowe procesy krzepliwości krwi oraz bierze udział w syntezie osteokalcyny, tym samym odpowiadając za zachowanie prawidłowej mineralizacji kośćca.
Liczi jest również skarbnicą antyoksydantów, które niszczą wolne rodniki w organizmie, zapobiegając skutkom stresu oksydacyjnego. Hamują powstawanie stanów zapalnych w organizmie oraz mogą obniżać poziom hormonu stresu - kortyzolu, który zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy, chorób układu krążenia oraz zaburzeń neurodegeneracyjnych.
Kalorie i wartości odżywcze - liczi
Składnik | Zawartość w 100 [g] |
---|---|
Kalorie (wartość energetyczna) | 66 kcal / 276 kJ |
Białko | 0,83 g |
Tłuszcz ogółem | 0,44 g |
Kwasy tłuszczowe nasycone | 0,099 g |
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone | 0,12 g |
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone | 0,132 g |
Kwasy tłuszczowe omega-3 | 0,065 g |
- Kwas alfa-linolenowy (ALA), 18:3 | 0 g |
- Kwas eikozapentaenowy (EPA), 20:5 | 0 g |
- Kwas dokozaheksaenowy (DHA), 22:6 | 0 g |
Kwasy tłuszczowe omega-6 | 0,067 g |
Węglowodany | 16,53 g |
Błonnik pokarmowy | 1,3 g |
Witamina A | 0 I.U. |
Witamina D | 0 I.U. |
Witamina E | 0,07 mg |
Witamina K1 | 0,4 µg |
Witamina C | 71,5 mg |
Witamina B1 | 0,011 mg |
Witamina B2 | 0,065 mg |
Witamina B3 (PP) | 0,603 mg |
Witamina B5 (kwas pantotenowy) |
~ |
Witamina B6 |
0,1 mg |
Witamina B9 (kwas foliowy) |
14 µg |
Witamina B12 |
0 µg |
Wapń | 5 mg |
Żelazo | 0,31 mg |
Magnez | 10 mg |
Fosfor | 31 mg |
Potas | 171 mg |
Sód | 1 mg |
Cynk | 0,07 mg |
Miedź | 0,148 mg |
Mangan | 0,055 mg |
Selen | 0,6 µg |
Fluor | ~ |
Cholesterol | 0 mg |
Fitosterole | ~ |
Woda | 81,76 g |
Liczi - wykorzystanie w kuchni
Najczęściej owoce liczi są spożywane na surowo. Mogą być składnikiem sałatek owocowych, świeżych soków i koktajlów. Są również wykorzystywane jak o dodatek do sosów mięsnych. Mogą być dodatkiem do deserów w postaci musów, kremów, lodów oraz do śniadań - owsianek, jaglanek.
Należy pamiętać, że owoce liczi są bardzo nietrwałe. Przechowywane w temperaturze pokojowej psują się po 2-3 dniach.
Wykorzystanie liczi w pielęgnacji ciała
Właściwości oksydacyjne owocu liczi znalazły zastosowanie również w produkcji kosmetyków do pielęgnacji ciała. Dzięki wysokiej zawartości witaminy C ekstrakty z liczi wykorzystywane są w produkcji maseczek, peelingów i balsamów do skóry dojrzałej, z przebarwieniami i trądzikowej. Produkty z dodatkiem liczi nawilżają skórę, odżywiają ją oraz stymulują produkcję kolagenu, chroniąc jednocześnie przed procesami starzenia wywoływanymi działaniem wolnych rodników.
Ciekawostki o liczi
→ Owoce liczi do Europy trafiły w XVI wieku przez zakonnika hiszpańskiego Juana Gondalez de Menoza,
→ Owoce liczi rosną w gronach ok. 30 sztuk,
→ Drzewo wydające owoce może dorastać do 30 metrów i kwitnąć nawet przez ponad 1300 lat,
→ Mimo nietrwałości, niektóre odmiany liczi można przechowywać w chłodniach nawet do 10 tygodni,
→ W Chinach owoce liczi są suszone i w formie podobnej do rodzynek nazywane są "orzeszkami liczi",
→ Niedojrzałe owoce liczi mogą być trujące. Jedzone na pusty żołądek mogą obniżać poziom glukozy do poziomu zagrażającego życiu. Wynika to z zawartości hipoglicyny, która ma działanie hipoglikemiczne. Śmiertelne zatrucia owocem liczi były obserwowane w wielu krajach Azji Południowej, głównie wśród dzieci,
→ W języku angielskim liczi to Lychee lub Litchi, w języku francuskim - Litchi lub Letchi, w języku niemieckim - Litschi, w języku hiszpańskim - Lichi.