Lipa - właściwości zdrowotne i zastosowanie

   Lipa (Lipa tilia) to rodzaj drzew z rodziny lipowatych, wśród których najpopularniejsze są dwa gatunki - lipa drobnolistna (T. cordata Mill.) oraz lipa szerokolistna (T. platyphyllos Scop.). Lipa jest długowiecznym drzewem liściastym, które ze względu na niskie wymagania środowiskowe powszechnie występuje przy drogach czy w parkach. Lipa znalazła zastosowanie w wielu dziedzinach. Drewno lipowe wykorzystywane jest w stolarstwie i meblarstwie. Jest drzewem miododajnym, z którego produkuje się miód, a kwiatostany wykazują lecznicze działanie.

   Właściwości zdrowotne wykazują kwiatostany lipy, z których przygotowuje się napary oraz mieszanki ziołowe, stosowane od dawna jako środek wspomagający leczenie przeziębień. Drewno lipy służy zaś do wyrobu węgla leczniczego, który stosowany jest w zatruciach pokarmowych. Lipa może być również stosowana zewnętrznie na skórę do kąpieli i okładów leczniczych. Jakie właściwości zdrowotne wykazują napary z lipy oraz w jakich dolegliwościach je stosować?

Skład chemiczny lipy

   Kwiat lipy zawiera wiele substancji biologiczne czynnych, wśród których wymienić należy związki flawonoidowe (kwercetyna, kemferol, akacetyna), olejek eteryczny, śluzy, polifenole oraz garbniki.

   Olejek eteryczny, który charakteryzuje się mocnym, charakterystycznym ale przyjemnym zapachem, zawiera między innymi terpeny (farnezol, geraniol i eugenol) oraz liczne alkany. Skład chemiczny olejku eterycznego lipy zależy od warunków wzrostu drzewa (miejsca wzrostu, stopnia zanieczyszczenia atmosfery).



Właściwości zdrowotne i lecznicze naparów z kwiatów lipy

Wykorzystanie lipy w chorobach górnych dróg oddechowych

   Napary z kwiatów lipy wykazują działanie napotne, przeciwzapalne, przeciwgorączkowe i antyoksydacyjne, co związane jest z obecnością flawonoidów, śluzu oraz kwasu p-kumarowego.

   Lipa stosowana jako środek napotny stosowana jest w przeziębieniach oraz w stanach podwyższonej temperatury, katarze i nieżytach górnych dróg oddechowych. Wyciągi z kwiatów lipy zwiększają wydzielanie potu. Wynika to min. z zawartości kwercetyny, kemferolu oraz kwasu kawowego. Związki śluzowe działają powlekająco, osłaniająco na błony śluzowe oraz zmniejszają ich podrażnienia. Łagodzą więc kaszel oraz ból gardła.

   Herbaty i napary z lipy mogą być więc stosowane pomocniczo w leczeniu chorób zakaźnych układu oddechowego takich jak angina, grypa, przeziębienia.


Działanie na układ pokarmowy

   Lipa zmniejsza napięcie mięśni gładkich w przewodzie pokarmowym, a także pobudza wydzielanie soku żołądkowego oraz zwiększa przepływ żółci. Ułatwia to trawienie treści pokarmowej oraz przyswajanie składników pokarmowych. Regularne picie herbaty z lipy pozwoli regulować procesy trawienne.


Właściwości moczopędne

   Działanie moczopędne naparów z kwiatu lipy wynika z obecności w jej składzie terpenów. Zwiększone wydzielanie moczu następuje przez  podrażnianie kanalików nerkowych. Napary z lipy pomagają więc zapobiegać nadmiernemu gromadzeniu się wody w organizmie oraz sprzyjają oczyszczaniu organizmu z toksyn.


Właściwości przeciwdrobnoustrojowe

   Drobnoustrojowe działanie naparów z lipy wynika z zawartości związków biologicznie czynnych. Olejek eteryczny wykazuje aktywność przeciwko bakteriom Gram dodatnim.


Właściwości uspokajające

   Właściwości uspokajające lipy wynikają z obecności związków flawonoidowych. Napary z lipy stosowane są w leczeniu bezsenności oraz poprawy jakości snu. Przedłużają czas snu i działają odprężająco. Redukują stany lękowe i relaksują mięśnie. Napary z lipy stosuje się w nadmiernej pobudliwości oraz w depresji, stanach napięcia nerwowego i stanach stresu.



Kąpiele i okłady z lipy

   Lipa stosowana może być do przygotowania okładów oraz kąpieli leczniczych i pielęgnacyjnych. Działa ona bowiem przeciwzapalnie oraz koi podrażnienia skóry. Wspomaga jej regenerację oraz uelastycznia i nawilża. Działanie przeciwbakteryjne pomaga w walce z trądzikiem. Okłady z lipy stosowane mogą też być w miejscach ukąszeń owadów.