Nietrzymanie moczu to wstydliwa i coraz bardziej rozpowszechniona wśród ludzi choroba, która obiera komfort życia. Polega na niezamierzonym oddawaniu moczu. Ma charakter przewlekły i znacznie częściej dotyczy kobiet, niż mężczyzn. Nietrzymanie moczu - poznaj definicję, przyczyny i sposoby leczenia tej dolegliwości.
Nietrzymanie moczu (NTM), inaczej inkontynencja, to mimowolny wyciek moczu. Problem jest dość krępujący i istotnie obniża jakość życia człowieka. Dane epidemiologiczne wskazują, że dolegliwość występuje u około 10% ludności i częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn. International Continence Society (ICS) wyróżnia trzy podstawowe rodzaje nietrzymania moczu: wysiłkowe, naglące i mieszane. Wysiłkowe nietrzymanie moczu polega na gubieniu moczu w trakcie sportu (np. biegania), kaszlu, podnoszenia ciężkich przedmiotów, kichania, tańca oraz w czasie wstawania z krzesła. Typ naglący charakteryzuje się koniecznością szybkiego oddania moczu, co w pierwotnej fazie choroby przymusza pacjenta do skorzystania z toalety. Do tego typu sytuacji z reguły dochodzi w pracy lub podczas pobytu poza domem. Przyczyną tego rodzaju przypadłości jest nadwrażliwy pęcherz, określany fachowo pęcherzem nadreaktywnym. Jednak czasami schorzenie może powstać na skutek obniżenia się pęcherza moczowego. Szacuje się, że postać mieszana obejmuje nawet co trzecią kobietę na świecie i jest trudna do wyleczenia. Z kolei symptomy chorobowe zostały już wcześniej wymienione - są to mieszane objawy występujące zarówno w fazie naglącej, jak i wysiłkowej. Inkontynencja częściej dotyczy kobiet, które ukończyły 40 lat. Oszacowano też, że coraz częściej dotyka osoby młode, a ryzyko jej rozwoju wzrasta wraz z wiekiem. Leczenie nietrzymania moczu zależy od jego przyczyny, a medycyna ma wiele do zaoferowania w tej kwestii. Jednak część osób nie ma pełnej świadomości co do sposobu leczenia. Niektórzy w obawie przed wstydem nie zgłaszają się ze swoim problemem do lekarza, co jedynie nasila dolegliwość, a nieleczona choroba niestety nie zniknie samoistnie.
|
|
|
Patogeneza
Za utrzymanie moczu w pęcherzu odpowiadają mięśnie umiejscowione na dnie miednicy, które skupiają się wokół cewki moczowej i ją zaciskają. Gdy pęcherz jest wypełniony, do mózgu dociera impuls informujący o potrzebie oddania moczu. Następnie z mózgu do mięśni dna miednicy trafia sygnał zwrotny i mięśnie rozkurczają się, a równocześnie kurczą się mięśnie pęcherza. Przez to można planowo oddać mocz. Jeżeli podczas tego procesu w pewnym momencie wystąpią anomalie, wówczas daje o sobie znać problem z nietrzymaniem moczu.
Przyczyny nietrzymania moczu
Zależą od rodzaju nietrzymania moczu. Mogą nimi być:
- osłabienie mięśni będące wynikiem doznanych operacji ginekologicznych,
- osłabienie mięśni postępujące wraz z wiekiem,
- zakażenia układu moczowego,
- szybkie tempo życia,
- palenie papierosów,
- stres,
- osłabienie mięśni dna miednicy: mogą być następstwem przebytej ciąży, porodu lub menopauzy,
- schorzenia dotyczące całego organizmu, m.in. cukrzyca, choroba Parkinsona, choroba Alzheimera oraz stwardnienie rozsiane,
- stosowanie niektórych medykamentów (np. benzodiazepinu),
- niewłaściwe odżywianie,
- zaparcia,
- nadwaga i otyłość: nadmierna masa ciała może znacznie obciążać mięśnie, a tym samym je osłabiać,
- ciężka praca fizyczna,
- starzenie się: jednak choroba nie musi wystąpić u każdej osoby w podeszłym wieku.
Nietrzymanie moczu - diagnostyka
Aby stwierdzić dolegliwość, na początku należy zgłosić się do lekarza. Specjalista może wiele wywnioskować już po pierwszym dokładnym wywiadzie. Na badania należy przyjść z nieopróżnionym pęcherzem, ponieważ ułatwi to wczesną ocenę stadium choroby. Jeżeli z wywiadu wynika, że prawdopodobną przyczyną jest zakażenie, specjalista może skierować pacjenta na badanie moczu. W przypadku gdy pacjent nie ma żadnej infekcji dróg moczowych, niezbędna może być wizyta u urologa bądź ginekologa oraz kolejne czynności diagnostyczne. Bardzo prawdopodobne, że chory będzie musiał wykonać wiele badań, m.in.:
- testy neurologiczne,
- badanie USG jamy brzusznej,
- cystouretroskopię,
- badanie urologiczne i/lub ginekologiczne,
- posiew moczu.
Powszechnym elementem diagnostyki jest także proste i nieuciążliwe badanie urodynamiczne. Dzięki niemu można ocenić ciśnienie w pęcherzu moczowym i ustalić, z jakim rodzajem nietrzymania moczu mamy do czynienia. Badanie może być przydatne w dobraniu właściwej metody leczenia.
Sposoby leczenia nietrzymania moczu
Terapia zależy od rodzaju inkontynencji i od stopnia zaawansowania choroby. Przy wysiłkowym nietrzymaniu moczu na początku terapii trzeba zacząć od metod zachowawczych, którymi są: zabiegi elektrostymulacji, modyfikacja stylu życia, ćwiczenia mięśni dna miednicy (mięśni Kegla), stosowanie pesarów lub kulek dopochwowych, a także trening pęcherza moczowego. Pomóc może też zmniejszenie masy ciała. Jeżeli sposoby zachowawcze nie przyniosą efektów, wtedy pacjent może zdecydować się na zabieg operacyjny. Niedawno wprowadzono zabiegi z wykorzystaniem siatek syntetycznych lub taśm, przez co wzrosła wydajność leczenia operacyjnego. W przypadku występowania pęcherza nadreaktywnego należy wykluczyć z diety alkohol, kofeinę oraz ograniczyć podaż płynów. Należy ćwiczyć mięśnie Kegla (dna macicy) i pęcherz moczowy, oraz wdrożyć leczenie farmakologiczne. Jeśli występuje mieszana postać inkontynencji, warto zastosować techniki leczenia wymienione wcześniej. Wybór sposobu leczenia jest uzależniony od przodującego objawu. Przy małym stopniu zaawansowania choroby należy wdrożyć techniki zachowawcze. Warto włączyć leczenie tuż po wykryciu pierwotnych objawów, zwłaszcza u pań po porodzie.
Konkurs. Wygraj zestaw wartościowych olejów!