Orzechy pekan wyglądają trochę jak popularne u nas orzechy włoskie, a co więcej, mają zbliżony smak (z charakterystycznym masłowatym posmakiem). Pekany można spotkać też pod innymi nazwami, min. jako orzesznik jadalny. Jest wszystkie orzechy są kaloryczne, ale nie są to "puste" kalorie - pekany są bardzo bogate w wartości odżywcze, a zawarte w nich wartości prozdrowotne są nie do przecenienia.
Orzesznik jadalny to drzewo liściaste o przeciętnej wysokości 20-40 m. Podobnie jak inne gatunki orzechów, drzewo owocuje co dwa lata. Naturalnie występuje w Ameryce Północnej, do Europy pekany trafiły dzięki morskim wyprawom Hiszpanów w XVI wieku, którzy to w następnych latach stopniowo przenosili ten gatunek do południowej Europy, a następnie Afryki i Azji. Poznajmy ich właściwości odżywcze i lecznicze, zastosowanie w kuchni i kilka ciekawostek.
|
|
Orzechy pekan - właściwości odżywcze i lecznicze
Pekany, tak jak wszystkie orzechy, są dosyć kaloryczne - w 100 gramach znajdziemy około 691 kalorii (kcal) - z tego względu nie zaleca się jedzenia ich paczkami, ale garść dziennie jest jak najbardziej dozwolona. Warto sięgać po pekany, ponieważ zawierają sporo witamin i minerałów. Jakich?
Pekany są dobrym źródłem witamin z grupy B (B9 -> kwasu foliowego, B1, B2, B3 -> PP, B5, B6). Niedobór kwasu foliowego (witaminy B9) wiąże się z zaburzeniami trawienia, stanami zapalnymi i zahamowaniem rozwoju komórek organizmu, ponadto niedobór bądź też problemy z przyswajalnością (metylacją) kwasu foliowego wpływają na podwyższenie poziomu homocysteiny, co wpływa na znaczne zwiększenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Zbyt mała ilość kwasu foliowego dostarczanego w trakcie ciąży zwiększa szansę na to, że płód będzie miał wady - dotyczy to wad sercowo-naczyniowych, moczowych i rozszczepienia podniebienia. Witamina B5, czyli mieszanina kwasu pantotenowego, panteiny (pochodnej kwasu pantotenowego), pantenolu i koenzymu A jest niezbędna jest do prawidłowego metabolizmu białek, węglowodanów i tłuszczów oraz do syntezy niektórych hormonów, przyspiesza również gojenie się ran, warunkuje prawidłowy przebieg procesu uwalniania energii, zapobiega przemęczeniu i usprawnia układ sercowo-naczyniowy, nerwowy i pokarmowy, bierze udział w wytwarzaniu tłuszczów, cholesterolu i hormonów, uczestniczy w regeneracji tkanek, poprawia pigmentację i stan włosów. Witamina B6 (grupa 6 związków chemicznych, pochodnych pirydyny: pirydoksyny, pirydoksalu i pirydoksaminy oraz ich 5'-fosforanów) bierze udział w przemianie aminokwasów, ułatwia ich rozkład, przemianę tłuszczów i węglowodanów, umożliwia magazynowanie energii, uczestniczy w tworzeniu enzymów, hormonów, hemoglobiny, uczestniczy w powstawaniu prostaglandyn, ma wpływ na ciśnienie krwi, skurcze mięśni, pracę serca, prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, zwiększa odporność organizmu, łagodzi też objawy napięcia przedmiesiączkowego. Orzechy pekan to prawdziwa kopalnia witaminy B1 - 100 gramów tych orzechów zapewnia zapotrzebowanie na tiaminę (witaminę B1) w około 60%! Witamina B1 pełni w organizmie trzy zasadnicze funkcje: uczestniczy w procesach energetycznych, w reakcjach prowadzących do syntezy nukleotydów oraz w procesach neurofizjologicznych. Tiamina jest niezbędna do prawidłowych przemian metabolicznych zachodzących w organizmie. Jest wykorzystywana w komórkach wielu tkanek - serca, wątroby, mięśni szkieletowych. Odgrywa istotną rolę w układzie nerwowym, ponieważ bierze udział w syntezie neurotransmiterów warunkujących prawidłowe przekazywanie impulsów nerwowych. Ponadto uczestniczy w produkcji energii w mitochondriach, odnowie białek, przez co wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Pekany są także dobrym źródłem witamin E i choliny. Pierwsza witamina ma działanie antyoksydacyjne i chroni organizm przed działaniem szkodliwych substancji (wolnych rodników); ma też istotny wpływ na płodność.
Orzechy pekan zawierają też sporo cennych minerałów. Są bardzo dobrym źródłem magnezu, (który reguluje napięcie mięśni i poprawia pamięć oraz koncentrację), potasu (dotlenia mózg, bierze udział w spalaniu węglowodanów) i cynku (jest antyoksydantem, działa odtruwająco w przypadku zanieczyszczenia organizmu metalami ciężkimi).
Co ciekawe, już 100 gramów orzechów pekan w całości wypełnia dzienne zapotrzebowanie (i to znacznie powyżej) na miedź i mangan. Miedź działa przeciwbakteryjnie i chroni przed szkodliwymi czynnikami, a także jest drugim obok żelaza pierwiastkiem, który bierze udział w transporcie tlenu do komórek. Mangan ma wpływ na płodność i sprawność seksualną, wykazuje także działanie antyoksydacyjne. Ponadto zawierają dużo fosforu, żelaza, potasu, wapnia i selenu.
Orzechy pekan wyróżniają się także dużą zawartością antyoksydantów - między innymi kwasu elagowego i innych polifenoli, największą spośród uprawianych przedstawicieli z rodziny orzechowatych. Oczywiście pekany zawierają dużo błonnika pokarmowego.
Patrząc na nie całościowo to: wpływają ochronnie na serce i układ krążenia, wzmacniając i usprawniając jego pracę, poprawiają wygląd skóry, włosów i paznokci i wpływają na polepszenie wzroku, poprawiają odporność oraz dzięki dużej zawartości antyoksydantów przeciwdziałają chorobom nowotworowym.
Kalorie i wartości odżywcze - orzechy pekan
Składnik | Zawartość w 100 [g] |
---|---|
Kalorie (wartość energetyczna) | 691 kcal / 2889 kJ |
Białko | 9,17 g |
Tłuszcz ogółem | 71,97 g |
Kwasy tłuszczowe nasycone | 6,180 g |
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone | 40,801 g |
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone | 21,614 g |
Kwasy tłuszczowe omega-3 | 0,986 g |
- Kwas alfa-linolenowy (ALA), 18:3 | 0,986 g |
- Kwas eikozapentaenowy (EPA), 20:5 | 0 g |
- Kwas dokozaheksaenowy (DHA), 22:6 | 0 g |
Kwasy tłuszczowe omega-6 | 20,620 g |
Węglowodany | 13,86 g |
Błonnik pokarmowy | 9,6 g |
Witamina A | 56 I.U. |
Witamina D | 0 I.U. |
Witamina E | 1,4 mg |
Witamina K1 | 3,5 µg |
Witamina C | 1,1 mg |
Witamina B1 | 0,66 mg |
Witamina B2 | 0,13 mg |
Witamina B3 (PP) | 1,167 mg |
Witamina B5 (kwas pantotenowy) |
0,863 mg |
Witamina B6 |
0,21 mg |
Witamina B9 (kwas foliowy) |
22 µg |
Witamina B12 |
0 µg |
Wapń | 70 mg |
Żelazo | 2,53 mg |
Magnez | 121 mg |
Fosfor | 277 mg |
Potas | 410 mg |
Sód | 0 mg |
Cynk | 4,53 mg |
Miedź | 1,2 mg |
Mangan | 4,5 mg |
Selen | 3,8 µg |
Fluor | 10 µg |
Cholesterol | 0 mg |
Fitosterole | 102 mg |
Zastosowanie w kuchni orzechów pekan
Charakterystyczny posmak pekanów sprawia, że stanowią one świetne uzupełnienie wypieków. Pekany wykorzystuje się między innymi do słynnego ciasta pekanowego, ale dobrze sprawdzą się też w innych wypiekach, na przykład w chlebkach bananowych, keksach, czy też ciasteczkach z cynamonem i miodem. Co ciekawe, w Nowym Orleanie, słynącym z robienia pralinek, często przygotowuje się te małe, okrągłe słodkości właśnie z dodatkiem kruszonych pekanów. Można spożywać je w postaci surowej, suszonej, solonej lub kandyzowanej.
Tak jak w przypadku innych orzechów należy przy ich zakupie zwrócić szczególną uwagę na to, czy nie mają one widocznych oznak pleśni oraz gnicia.
Ciekawostki o orzechach pekan
→ Pekany można uprawiać w Polsce, ale wyłącznie taką odmianę, która jest w stanie wytrzymać minusowe temperatury (może być to "Devore" czy "Gibson"). Odmiana, z której słynie m.in. Teksas i Georgia jest ciepłolubna i nie przyjęłaby się w Polsce
→ Oprócz nazwy orzech pekan i orzesznik jadalny, używane są nazwy przeorzech, hikora, orzech hikorowy
→ Aż połowę produkcji pekanów w Stanach Zjednoczonych znajdziemy w Georgii, poza Stanami Zjednoczonymi obecnie w masowej uprawie możemy je spotkać w Argentynie, Australii, Brazylii, Chinach, Izraelu, Meksyku, Peru i Afryce Południowej
→ Pojedynczy pekan osiąga długość 2-6 cm i szerokość 1,5-3 cm
→ Warto moczyć pekany w wodzie przynajmniej kilka godzin przed spożyciem, dzięki temu oczyścimy je i do naszego organizmu dotrze więcej zawartych w nich witamin i minerałów
→ Orzechy pekan jak wszystkie inne orzechy są alergenem pokarmowym
→ Orzechy pekan niegdyś były istotnym dodatkiem w kuchni Indian Algonkinów. To właśnie oni nadali pekanom nazwę, która w dosłownym tłumaczeniu oznacza "orzechy, które trudno rozgnieść dłonią"
→ Orzech pekan w języku angielskim to Pecan nut lub Pecan, w języku francuskim to Noix de pécan lub Pacane, w języku niemieckim - Pekannuss, w języku hiszpańskim - Nuez de pecán