Ośmiornice są wbrew pozorom bardzo smacznymi mięczakami. Doskonale smakują w postaci gotowanej, smażonej, marynowanej czy pieczonej. To przede wszystkim na owocach morza bazuje dieta śródziemnomorska. Jakie właściwości ma ośmiornica i czy warto ją jeść? Jakie smaczne dania z jej udziałem można przyrządzić?
Ośmiornice należą do mięczaków zamieszkujących wody mórz i oceanów. Obecnie można wyróżnić około 300 gatunków, a najbardziej reprezentatywnym jest ośmiornica zwyczajna (Octopus vulgaris). Jest to dość pokaźne stworzenie - jego długość może dochodzić do 3 metrów, a masa nawet do 25 kg. Ośmiornice zbudowane są w bardzo nietypowy sposób - mają jedynie wiotką głowę i cztery pary odnóży. Do tego trzy serca i krew barwy niebieskiej. Mogą szybko zmieniać kształt, a dodatkowo świetnie widzą i mają nietypowe zdolności obronne i odstraszające. Wszystkie gatunki mają jad, który potrafią wstrzykiwać swoim zdobyczom w celu ich tymczasowego obezwładnienia, lecz tylko podgatunek Hapalochlaena jest śmiertelnie niebezpieczny dla ludzi. Co więcej, stworzenia te potrafią się świetnie kamuflować, często naśladując podłoże, a nawet inne zwierzęta.
|
|
|
Gdzie występują ośmiornice?
Te niezwykłe głowonogi można spotkać we wszystkich oceanach świata, zależnie od gatunku istoty te na ogół wybierają otwarte przestrzenie, rafy koralowe albo ustronne dna. Zwykle są samotnikami o krótkim okresie życia (mogą dożyć najwyżej 5 lat) - wcześnie dojrzewają, a życiowych towarzyszy znajdują wyłącznie po to, aby przedłużyć gatunek. Samce umierają przeważnie tuż po zapłodnieniu, natomiast samice dopiero wtedy, gdy odchowają młode. Ośmiornice żywią się głównie małymi rybkami, skorupiakami oraz innymi drobnymi istotami wodnymi. Gdy ofiary zostaną unieruchomione przez jad ośmiornicy, są rozdrabniane w jej otworze gębowym. Tradycja jedzenia ośmiornic rozszerzyła się dynamicznie zwłaszcza w strefie Morza Śródziemnego i we wschodnich azjatyckich okolicach nadmorskich - mięczaki chętnie spożywane są przez mieszkańców Japonii, Hiszpanii i Włoch. Na europejski rynek trafiają najczęściej z Portugalii, Mauretanii oraz Maroko. W skali światowej największymi producentami omawianych głowonogów są Chiny i Japonia. W celu ułatwienia sprzedaży interkontynentalnej ośmiornice są często mrożone, a niekiedy też wędzone, suszone, gotowane, a nawet przyrządzane w rozmaitych marynatach, zarówno w kawałkach, jak i w całości.
Jakie wartości odżywcze mają ośmiornice?
Ośmiornice, tak jak mnóstwo innych organizmów morskich, pod kątem odżywczym spełniają wysokie oczekiwania dietetyków. Na tle trzody chlewnej mięso mięczaków jest niskokaloryczne, zawiera niewiele tłuszczu, za to jest bogate w białko o wysokiej wartości biologicznej. Na tym jeszcze nie koniec, ponieważ skład odżywczy jest naprawdę zdumiewający. Jedna porcja mięsa ośmiornicy pokrywa całe dobowe zapotrzebowanie na witaminę B12, której niedobór często występuje wśród ludności. Poza tym mięso mięczaka jest bogactwem cynku, selenu, fosforu, wapnia, żelaza, potasu i miedzi. Zawiera też inne witaminy z grupy B, witaminę E, C i A. Nie brakuje w nim także cennych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3. Wielu ludzi uważa, że konsumpcja ośmiornicy sprzyja laktacji u kobiet i pomaga w leczeniu impotencji. Pomaga też regulować gospodarkę hormonalną i odtruwać organizm.
Jak wybrać ośmiornicę?
W wielu większych sklepach można znaleźć różne formy ośmiornic, np. świeże ośmiorniczki baby, które zostały już pozbawione wnętrzności i znakomicie nadają się do jedzenia w całości. Z łatwością można też dostać mrożone sztuki, także oczyszczone z wnętrzności, które można od razu przyrządzić po rozmrożeniu.
Po czym poznać, że ośmiornica jest świeża?
Kupując ośmiornice, należy sprawdzić, czy są świeże - oceniając przede wszystkim zapach i jędrności mięsa. Świeże mięczaki powinny się błyszczeć, mieć morski zapach i sprężyste mięso.
Jak przyrządzić ośmiornicę?
Po zakupie świeżej ośmiornicy należy ją natychmiast zamrozić, gdyż po ugotowaniu świeży mięczak nigdy nie będzie należycie miękki. Niezależnie od tego, czy ośmiornice są małe, czy duże, zawsze przed przyrządzeniem trzeba je dokładnie zbić tłuczkiem, aby mięso straciło elastyczność.
Zastosowanie ośmiornicy w kuchni
Mięso ośmiornicy nie zawiera żadnych kości, ale dla otrzymania idealnej miękkości należy je rozbić tuż po połowie, uderzając martwym stworzeniem o twardą płaszczyznę (np. duży kamień). Z ośmiornicy należy usunąć niejadalne elementy (m.in.: otwór gębowy, oczy, woreczek czernidłowy, jelita), a następnie starannie ją umyć. Można wrzucić ją na nieosolony wrzątek (mięczaki z natury są dość słone) i ugotować albo opiec na ruszcie lub usmażyć. Po termicznej obróbce mięso na zewnątrz nabiera purpurowo-czerwonej barwy, a wewnątrz pozostaje białe. Jest niezwykle delikatne i nie sprawia żadnych trudności podczas gryzienia. Z ośmiornicy można przygotować potrawy smażone z jarzynami, zupy oraz różne sałatki z dodatkiem soku z cytryny, ziół i oleju. W Azji popularnością cieszy się także jedzenie żywych ośmiornic, które rzekomo mają być jeszcze zdrowsze, aczkolwiek trend ten, przez wielu uznany za drakoński, może skutkować zadławieniem. Zatrucia pokarmowe po zjedzeniu ośmioramiennych mięczaków zdarzają się bardzo rzadko, ale wielu specjalistów zaznacza, że ich mięso może zawierać ogromną ilość metali ciężkich, szczególnie ołowiu. W tym przypadku nawet długotrwała obróbka termiczna niewiele pomoże. A co zrobić z ugotowaną ośmiornicą? Ugotowane mięso ośmiornicy warto skropić oliwą bądź marynatą (na bazie oleju, soli, świeżo mielonego pieprzu i zmiażdżonego czosnku) i przez chwilę zapiec, na patelni grillowej lub bezpośrednio na ruszcie. Potem macki należy pokroić na małe części i podawać z pieczonymi ziemniakami albo bagietką. Ugotowanego mięczaka można także serwować z makaronem lub po ostudzeniu użyć do stworzenia pysznej sałatki, np. z dodatkiem kaparów czy drobno pokrojonej cebuli, a także sosu z octu jabłkowego, oliwy z oliwek i przypraw.
Konkurs. Wygraj zestaw wartościowych olejów!