Pigwa pospolita wywodzi się z obszarów Azji Mniejszej, Zakaukazia i południowo-wschodniej Arabii. W Polsce zadomowiła się głównie jako roślina ozdobna, podobnie jak pigwowiec, którego owoce niekiedy są mylnie nazywane pigwą. Owoce pigwy pospolitej można spożywać na surowo jako dodatek do herbaty, zamiast plastra cytryny. Można również przyrządzać z nich konfitury, kompoty, nalewki i soki jak również stosować jako dodatek do ciast.
Owoce pigwy są żółte, a wyglądem przypominają mieszankę gruszki i jabłka. Pigwa pospolita pełni rolę nie tylko rośliny ozdobnej, ale również rośliny leczniczej i jadalnej. Choć surowe owoce ze względu na kwaśny smak i naturalną twardość nie nadają się do spożycia w surowej formie, to po ugotowaniu nabierają słodyczy. Poznajmy jej wartości odżywcze, właściwości lecznicze i zastosowanie w kuchni.
|
|
Pigwa - właściwości odżywcze i lecznicze
Przetwory z pigwy są polecane jako środki wspomagające leczenie przeziębienia i grypy, wynika to z tego, że pigwa jest bogata w witaminę C. Ponadto pigwa jest bogatym źródłem antyoksydantów - flawanoli (katechiny i epikatechiny) i flawonoli (pochodne kwercetyny), przez co posiada właściwości bakteriostatyczne, przeciwzapalne, przeciwalergiczne oraz przeciwnowotworowe. W nasionach znajduje się (dla wielu kontrowersyjna) amigdalina (witamina B17). Owoce pigwy zawierają dużo pektyny. Pigwa dostarczy nam również cennych kwasów owocowych (jabłkowy, cytrynowy, bursztynowy).
Właściwości lecznicze pigwy są związane również z leczeniem dolegliwości związanych z układem trawiennym. W tym zakresie szczególnie polecane są macerat i napar z nasion pigwy, które łagodzą objawy towarzyszące zgadze i refluksowi. Są one zalecane także w przypadku nadmiernej fermentacji jelitowej oraz w przebiegu stanów zapalnych przewodu pokarmowego. Owoce i nasiona pigwy działają pobudzająco na procesy trawienne, a przy tym wspierają przemianę materii. Bardzo często są one polecane w roli suplementu diety odchudzającej.
W 100 g surowej pigwy znajduje się 0,4 g białka (1 kcal), 0,1 g tłuszczu (1 kcal) i 15,3 g węglowodanów (55 kcal). Świeża pigwa jest bogata w witaminę C (ok. 15 mg w 100 g owocu), miedź (ok. 0,13 mg w 100 g owocu). 100 g surowej pigwy zawiera 57 kalorii (kcal).
Kalorie i wartości odżywcze - pigwa
Składnik | Zawartość w 100 [g] |
---|---|
Kalorie (wartość energetyczna) | 57 kcal / 238 kJ |
Białko | 0,4 g |
Tłuszcz ogółem | 0,1 g |
Kwasy tłuszczowe nasycone | 0,01 g |
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone | 0,036 g |
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone | 0,05 g |
Kwasy tłuszczowe omega-3 | 0 g |
- Kwas alfa-linolenowy (ALA), 18:3 | 0 g |
- Kwas eikozapentaenowy (EPA), 20:5 | 0 g |
- Kwas dokozaheksaenowy (DHA), 22:6 | 0 g |
Kwasy tłuszczowe omega-6 | 0,05 g |
Węglowodany | 15,3 g |
Błonnik pokarmowy | 1,9 g |
Witamina A | 40 I.U. |
Witamina D | 0 I.U. |
Witamina E | ~ |
Witamina K1 | ~ |
Witamina C | 15 mg |
Witamina B1 | 0,02 mg |
Witamina B2 | 0,03 mg |
Witamina B3 (PP) | 0,2 mg |
Witamina B5 (kwas pantotenowy) |
0,081 mg |
Witamina B6 |
0,04 mg |
Witamina B9 (kwas foliowy) |
3 µg |
Witamina B12 |
0 µg |
Wapń | 11 mg |
Żelazo | 0,7 mg |
Magnez | 8 mg |
Fosfor | 17 mg |
Potas | 197 mg |
Sód | 4 mg |
Cynk | 0,04 mg |
Miedź | 0,13 mg |
Mangan | ~ |
Selen | 0,6 µg |
Fluor | ~ |
Cholesterol | 0 mg |
Fitosterole | ~ |
Woda | 83,8 g |
Jak zrobić dżem z owoców pigwy?
Do przygotowania dżemu z owoców pigwy potrzebujesz takich składników, jak:
- 1 szklanka wody,
- 1-1,5 szklanki cukru
- 1 kg owoców pigwy
Starannie umyte owoce obierz ze skórki i usuń z nich gniazda nasienne. Pokrój miąższ pigwy na drobne kawałki i przerzuć do garnka. Zalej owoce szklanką wody i gotuj na małym ogniu. Kiedy pigwa nieco zmięknie dodaj cukier. Całkowity czas gotowania powinien wynosić około 1 -2 godziny. Można wykonać test talerzykowy po godzinie gotowania. Polega on na nałożeniu odrobiny dżemu na talerzyk. Jeżeli masa szybko zgęstnieje po ostudzeniu, dżem jest gotowy.
Dżem przełóż do wcześniej umytych i oczyszczonych słoików. Następnie wykonaj pasteryzację - gotuj słoiki w wodzie o temperaturze 90 stopni Celsjusza przez 15-20 minut. Odstaw słoiki do wystygnięcia odwracając je do góry dnem.
Galaretka z owoców pigwy
Galaretka z owoców pigwy najczęściej jest dodatkiem do deserów lub herbaty. Można podawać ją do chałki i innych drożdżowych wyrobów. Dla osób z bardziej wyrafinowanym gustem kulinarnym proponujemy podanie galaretki z pigwy z serami pleśniowymi, kozimi lub owczymi.
Do przygotowania galaretki z owoców pigwy potrzebujesz takich składników, jak:
- 1 kg pigwy
- woda
- pół szklanki cukru na 1 szklankę soku
Starannie umyte owoce pigwy pokrój na drobne kawałki. Dużym błędem jest pozbawienie owoców skórki i gniazd nasiennych. Pokrojona pigwę przełóż do garnka i zalej wodą, aby owoce zostały zakryte. Gotuj owoce przez około 40 minut na średnim ogniu. Kiedy owoce rozgotują się przecedź sok przez sito wyłożone ściereczką bądź gęstą gazą.
Używając szklanki odmierz gęsty sok, a na każde 250 ml uzyskanego soku dodaj pół szklanki cukru. Gotuj sok z cukrem na średnim ogniu przez 2 godziny. Po upływie tego czasu przelej galaretkę do wcześniej umytych i wyparzonych słoików, zakręć i odstaw do ostygnięcia.
Nalewka z owoców pigwy
Do przyrządzenia nalewki z owoców pigwy potrzebujesz takich składników, jak:
- 2 kg dojrzałych, starannie oczyszczonych owoców pigwy
- 1 kg cukru
- 0,5 l spirytusu
- 0,5 l wódki
Oczyszczone owoce pigwy zetrzyj ze skórką na tarce o grubych oczkach, a następnie przełóż je do słoja i zasyp 1 kg cukru. Przykryj słój papierem pergaminowym. Po upływie tygodnia wlej do pigwy 0,5 l spirytusu. Następnie zamknij słój, aby owoce uległy procesowi macerowania. W przypadku nalewek ekstrakcja owoców następuje po zalaniu ich alkoholem. Warunkiem powodzenia tego procesu jest szczelne zamknięcie naczynia oraz wypełnienie go w minimum 2/3 pojemności.
Po upływie miesiąca odcedź uzyskany nalew przez grupo złożoną gazę i odciśnij owocową masę. Otrzymaną ciecz wymieszaj z 0,5 litra wódki. Po 2 miesiącach możesz serwować pigwówkę gościom i domownikom "na lepsze trawienie", "na rozgrzanie" tudzież "na wzmocnienie". Pamiętajmy, że pomimo leczniczych właściwości pigwy, pigwówka jest alkoholem, szkodliwym dla zdrowia, jeżeli jest spożywana w zbyt dużych ilościach.
Ciekawostki o pigwie
→ Owoce pigwy pospolitej są często utożsamiane z owocami pigwowca japońskiego. Owoce pigwy pospolitej charakteryzują się żółtym kolorem i kształtem przypominającym jabłko. Przeciętnie owoce pigwy posiadają średnicę równą 6 cm. Po przekrojeniu w poprzek owocu pojawiają się komory nasienne z pestkami. Nasiona mają kolor czerwono-brązowy. Miąższ owoców pigwy jest twardy i ma cierpki smak, ale bardzo bogaty aromat. Owoce pigwowca japońskiego mają jasnożółty kolor po dojrzeniu. Są pachnące i jadalne - czasami pokrywają je czerwone plamki. Owoce pigwowca japońskiego (zwanego też mylnie pigwą japońską) dojrzewają dopiero w październiku. Co ciekawe, pigwowiec japoński również może pełnić funkcję ozdobną - krzew odpowiednio uformowany prezentuje się okazale, zwłaszcza kiedy zakwita. Japoński pigwowiec posiada koralowo-pomarańczowe kwiaty. Owoce pigwowca japońskiego również mają twardy miąższ i kwaśny smak. Zawierają one dużo polifenoli, witaminy C i kwasów organicznych. Można przyrządzić z nich dżemy, galaretki i pigwówkę.
→ Najwięksi producenci pigwy to Turcja, Chiny, Uzbekistan, Iran, Maroko i Azerbejdżan
→ W starożytności pigwa była symbolem płodności i miłości
→ Swoją łacińską nazwę pigwa zawdzięcza mieszkańcom Krety z minojskiego osiedla Kydonia
→ Słowo marmolada pochodzi z języka portugalskiego od słowa marmalade co oznaczało długo gotowaną konfiturę z pigwy
→ Pod wpływem długiego gotowania pigwa zmienia kolor na czerwony dzięki zawartości proantycyjaniny, która pod wpływem gotowania przechodzi w antycyjaninę
→ Pigwa to jedno z najstarszych drzew owocowych, sadzonych przez człowieka
→ Ze względu na swoje właściwości pochłaniające zapach - świeża pigwa może być stosowana jako odświeżacz powietrza
→ Pigwa w języku angielskim to Quince, w języku francuskim - Coing, w języku niemieckim - Quitte, a w języku hiszpańskim - Membrillo