Woda stanowi ponad 60% masy dorosłego człowieka, zatem można byłoby założyć z góry, że wody nigdy za wiele. W rzeczywistości jest jednak inaczej - co za dużo, to nie zdrowo.
Nadmierne spożycie wody może doprowadzić do szkodliwego stanu nazywanego przewodnieniem. Do przewodnienia nie dochodzi tylko pod wpływem nadmiernego spożywania wody. Czasami przyczyną tego są nieprawidłowe funkcjonowanie ośrodka pragnienia regulujące zawartość wody w organizmie, albo nieprawidłowa praca układu moczowego. Równowagę organizmu zaburza nie tylko nadmiar spożywanych płynów, ale również choroba. Objawami przewodnienia mogą być obrzęki. Ilość produkowanego moczu i właściwe funkcjonowanie ośrodka pragnienia, to procesy, które regulują zawartość wody w organizmie. W zależności od stężenia sodu, wyróżniamy trzy rodzaje przewodnienia: izotoniczne, hipertoniczne i hipotoniczne.
|
|
|
Przewodnienie izotoniczne
W przebiegu przewodnienia izotonicznego dochodzi do zwiększenia zawartości sodu w organizmie i zwiększenia się objętości płynu pozakomórkowego, co prowadzi do pojawienia się obrzęków. Wśród czynników potencjalnie prowadzących do przewodnienia izotonicznego można wymienić:
- marskość wątroby
- niewydolność serca
- zespół nerczycowy i niewydolność nerek
W zależności od tego, który mechanizm staje się dominującym, pochodzenie obrzęku określa się jako wątrobowe lub sercowe lub nerkowe.
Przewodnienie hipertoniczne
Przewodnienie hipertoniczne przebiega ze zwiększoną molalnością (stężenie substancji w roztworze), czyli z hipernatremią, powstaje na przykład w przypadku podaży zbyt dużej ilości płynów hipertonicznych lub na skutek upośledzenia funkcji nerek, mimo przyjmowania racjonalnej ilości wysoko zmineralizowanych płynów (płynów izotonicznych), organizm nie radzi sobie z utrzymaniem prawidłowego poziomu elektrolitów.
W tym przypadku hipertoniczny płyn pozakomórkowy powoduje transport wody z komórek (płynu wewnątrzkomórkowego) do przestrzeni zewnątrzkomórkowej, żeby wyrównać poziom elektrolitów, co doprowadza do odwodnienia komórki oraz zwiększenia przestrzeni pozakomórkowej z wytworzeniem obrzęków.
Przewodnienie hipotoniczne, czyli zatrucie wodne
Zatrucie wodne jest spowodowane upośledzonym wydalaniem wody przez nerki z powodu ich niewydolności. Przebiega ono ze zmniejszoną molalnością sodu, czyli z hiponatremią..Inną przyczyną przewodnienia hipotonicznego jest nadmierne wydzielanie wazopresyny, czyli hormonu odpowiedzialnego za resorpcję zwrotną wody i sodu. Zatrucie wodne może być bardzo niebezpieczne, ponieważ może doprowadzić do obrzęków obwodowych, obrzęku mózgu i przesięków do jam ciała.
Ryzyko przewodnienia
Przewodnienie bardzo rzadko jest spowodowane wyłącznie nadmiernym spożywaniem płynów. Zazwyczaj takie przypadki dotyczą sportowców spożywających zbyt duże ilości wody. Na ryzyko przewodnienia są także narażone osoby, którzy odczuwają nadmierną suchość w ustach i spożywają nadmierną ilość wody. Gdy serce, nerki, wątroba i przysadka mózgowa funkcjonują prawidłowo, ryzyko przewodnienia organizmu jest bardzo niskie.
Dolegliwości świadczące o przewodnieniu
Do objawów zatrzymywania wody w organizmie we wczesnym stadium należą takie dolegliwości, jak nudności i wymioty, bóle głowy oraz obrzęki. Obrzęki spowodowane przewodnieniem są zlokalizowane głównie w okolicach podudzi i kostek oraz w okolicy krzyżowo-lędźwiowej. Przewodnienie prowadzi także do podwyższenia ciśnienia tętniczego. W skrajnych przypadkach dochodzi do obrzęku płuc wymagającego natychmiastowej hospitalizacji.
Przewodnienie jest bardzo szkodliwe dla mózgu. Jeżeli rozwija się ono powoli, komórki mózgu stopniowo mogą się przystosować do zmienionych warunków. Dynamicznie rozwijające się przewodnienie może natomiast doprowadzić do poważnych zaburzeń układu nerwowego i niepokojących dolegliwości (m.in. drgawek, hipertermii, śpiączki).
Konkurs. Wygraj zestaw wartościowych olejów!