Rodzynki to jedna z ulubionych słodkich przekąsek dzieci i dorosłych, a także niezastąpiony dodatek do lodów, ciast, babeczek czy porannej owsianki. Rodzynki mają nad przetworzonymi słodkościami tę zaletę, iż, oprócz niższej kaloryczności, są również bogatym źródłem wielu witamin i minerałów, są więc obfite w wartości odżywcze. Pyszny, słodki smak i wspaniałe wartości odżywcze - czy można chcieć czegoś więcej?
Egipcjanie jako pierwsi odkryli zalety suszonych na słońcu winogron, które dodawały im siły do działania w trakcie codziennych zajęć. Później, ponad tysiąc lat temu trafiły do Europy.
|
|
Odmiany rodzynek i podstawowe informacje
Rodzynki to tak naprawdę suszone winogrona. Bakalie te słodki smak zawdzięczają wysokiej zawartości występujących w nich naturalnych cukrów (głównie fruktozy). Wyróżnia się następujące odmiany (rodzaje) rodzynek:
- sułtańskie
- damasceńskie
- perskie
- korynckie
- cybeby
Pierwsze trzy rodzaje wymienionych tu odmian rodzynek (sułtańskie, damasceńskie i perskie) należą do grupy rodzynek smyrneńskich. Charakteryzuje je jasny kolor, stosunkowo duży rozmiar oraz miękkość. Importowane są głównie z Turcji, RPA, Australii oraz z Kalifornii (Stany Zjednoczone).
Rodzynki korynckie, jak wskazuje ich nazwa, produkowane są głównie w Grecji, niemniej przywożone są również, tak jak rodzynku smyrneńskie, ze Stanów Zjednoczonych, RPA czy Australii. Odróżnia je od nich jednak ciemny kolor oraz mały rozmiar.
Rodzynki cybeby to rodzynki pochodzące z krajów arabskich. Mają podłużny kształt oraz pestki (nasiona).
Rodzynki powstają poprzez suszenie na słońcu kiści winogron. Proces ten nie jest skomplikowany, gdyż winogrona należy jedynie co jakiś czas przekładać i odwracać, niemniej trwa dość długo (około 3 tygodni). Następnie suszone winogrona zawijane są w papier, na którym "leżakują" i przez kilka dni "dosuszają się".
Rodzynki - właściwości odżywcze i lecznicze
Rodzynki są dobrym źródłem witamin: B1, B2, B3, B6, K1, składników mineralnych: wapnia, magnezu, boru, fosforu, żelaza, fluoru, krzemu, potasu oraz manganu. Godną uwagi jest wysoka zawartość miedzi w rodzynkach. Ich 100 gramowa porcja pokrywa dzienne zapotrzebowanie na ten pierwiastek w ponad 1/3.
Te popularne bakalie są dobrym źródłem przeciwutleniaczy (jak i świeże winogrona czy produkowane z nich wino), w tym cennego resweratrolu, przeciwutleniacza o bardzo silnym działaniu antynowotworowym, a także błonnika pokarmowego. W rodzynkach występuje w dużej ilości kwas winny. W połączeniu z wspomnianym błonnikiem pokarmowym pozwala na stworzenie w jelicie grubym odpowiedniego środowiska dla rozwoju korzystnej flory bakteryjnej.
Wysoka zawartość składników odżywczych w rodzynkach sprawia, iż wykazują one liczne właściwości zdrowotne. Rodzynki:
- chronią przed chorobami serca, regulują ciśnienie i zapobiegają wzrostowi złego cholesterolu we krwi
- opóźniają pojawianie się oznak starzenia się skóry
- zmniejszają ryzyko chorób nowotworowych
- regulują pracę jelit i zapobiegają zaparciom
- wspomagają układ nerwowy (w tym poprawiają pamięć i koncentrację)
- regulują procesy metaboliczne zachodzące w komórkach
- zapobiegają osteoporozie, dlatego powinny je spożywać kobiety
- mają działanie prebiotyczne (stymulują regenerowanie się naturalnej flory bakteryjnej jelit)
- wspomagają wątrobę
- chronią przed chorobami oczu
- poprawiają stan skóry
- wzmacniają włosy i paznokcie
- dodaję energii i podnoszą odporność organizmu
- pomagają walczyć ze stresem
- wspomagają zdrowy sen
- zapobiegają anemii.
Jak widać, rodzynki są nie tylko smaczne, ale i naprawdę zdrowe. Z pewnością warto zastąpić nimi typowe słodycze, które nie mają w sobie żadnych wartości odżywczych.
Kalorie i wartości odżywcze - rodzynki
Składnik | Zawartość w 100 [g] |
---|---|
Kalorie (wartość energetyczna) | 299 kcal / 1252 kJ |
Białko | 3,07 g |
Tłuszcz ogółem | 0,46 g |
Kwasy tłuszczowe nasycone | 0,058 g |
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone | 0,051 g |
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone | 0,037 g |
Kwasy tłuszczowe omega-3 | 0,007 g |
Kwasy tłuszczowe omega-6 | 0,030 g |
Węglowodany | 79,18 g |
Błonnik pokarmowy | 3,7 g |
Witamina A | 0 I.U. |
Witamina D | 0 I.U. |
Witamina E | 0,12 mg |
Witamina K1 | 3,5 µg |
Witamina C | 2,3 mg |
Witamina B1 | 0,106 mg |
Witamina B2 | 0,125 mg |
Witamina B3 (PP) | 0,766 mg |
Witamina B6 | 0,174 mg |
Witamina B9 (kwas foliowy) | 5 µg |
Witamina B12 | 0 µg |
Witamina B5 (kwas pantotenowy) | 0,095 mg |
Wapń | 50 mg |
Żelazo | 1,88 mg |
Magnez | 32 mg |
Fosfor | 101 mg |
Potas | 749 mg |
Sód | 11 mg |
Cynk | 0,22 mg |
Miedź | 0,32 mg |
Mangan | 0,30 mg |
Selen | 0,6 µg |
Fluor | 233,9 µg |
Cholesterol | 0 mg |
Fitosterole | ~ |
Rodzynki w diecie odchudzającej
100 gramów rodzynek dostarcza prawie 300 kcal (choć wartość ta może się w małym zakresie wahać w zależności od stopnia ich wysuszenia). Ty samym stanowią słodką przekąskę, która jest zdecydowanie mniej kaloryczna od np. czekoladowych batoników, cukierków, czy samej czekolady. Niemniej, niemal wszystkie te kalorie pochodzą z cukrów. Naturalnych, to prawda, lecz wciąż cukrów. Nie oznacza to oczywiście, iż rodzynki są na diecie odchudzającej absolutnie zakazane - wystarczy, by spożywać je z umiarem. Jako bogate źródło witamin, minerałów, antyoksydantów i błonnika stanowią, z dietetycznego punktu widzenia, znacznie lepszą opcję od "kupnych" słodkości.
Rodzynki a stan zębów
Rodzynki, choć faktycznie są bardzo słodkie, okazują się nie mieć negatywnego wpływu na stan naszych zębów, ponieważ zawierają dwa cukry proste - glukozę i fruktozę, ale nie sacharozę - popularny cukier, którą uważa się za główną przyczynę ubytków w zębach. Nawet małe dzieci wiedzą, że biały cukier je niszczy, powodując próchnicę i bolesne ubytki. W przypadku rodzynków sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Nie tylko nie wykazują one tego typu działania, ale też i są w stanie próchnicy zapobiegać. Wszystko dzięki zawartym w rodzynkach trzem związkom: kwas oleanolowy, aldehyd oleanolowy oraz 5-hydroksymetyl-2-furfural - zwalczają one bowiem bytujące w jamie ustnej bakterie odpowiedzialne za wspomniane zmiany.
Zastosowanie w kuchni rodzynek
Rodzynki wykorzystuje się przede wszystkim jako dodatek do różnego rodzaju deserów - ciast (np. drożdżowego, piernika, makowca itd.), babeczek, lodów (głównie bakaliowych), ciasteczek, owocowych galaretek. Doskonale wzbogacają również smak owsianki oraz muesli. Warto dodać, iż kulinarne zastosowania rodzynek na domowych (i produkowanych masowo) słodyczach się nie kończą. Doskonale podkreślają również bowiem smak i aromat pieczonego mięsa. Stąd stanowią np. doskonały dodatek do mięsnych gulaszy, a nawet farszu (np. do pieczonej kaczki czy kurczaka).
Jak wybrać dobrej jakości rodzynki?
Kupując rodzynki, sprawdzajmy, czy są odpowiednio miękkie i elastyczne. Jeśli nie, najprawdopodobniej są po prostu nieświeże. Takich powinniśmy unikać, gdyż nie tylko nie będą tak wartościowe odżywczo jak te świeże, lecz, dodatkowo, nie będą miały równie intensywnego i smacznego smaku.
Jako że rodzynki są bogatym źródłem cukrów, mogą się one na nich wytrącać. Stąd, jeśli zauważymy na nich biały nalot, niekoniecznie oznacza to, iż rodzynki zaczęły pleśnieć. Niemniej, zawsze lepiej jest unikać rodzynek przeterminowanych, a także tych, które sprzedawane są, np. w obniżonej cenie, gdyż ich opakowania uległy uszkodzeniu.
Co z dwutlenkiem siarki?
Większość dostępnych na rynku rodzynków jest konserwowana dwutlenkiem siarki. Niemniej, jeśli tylko mamy taką możliwość, powinniśmy szukać produktów, które są tej substancji pozbawione. Choć spożywana w małych ilościach nie jest szkodliwa (wyjątkiem są tu astmatycy, u których nawet niskie spożycie dwutlenku siarki może doprowadzić do poważnych kłopotów z oddychaniem), w większych okazuje się bardzo toksyczna. Symptomy przedawkowania dwutlenku siarki to m.in. silne bóle głowy, mdłości czy wymioty.
Ciekawostki o rodzynkach
→ Rocznie produkuje się średnio ponad 1 milion ton rodzynek
→ Obie wykorzystywane formy liczby pojedynczej od słowa rodzynki - zarówno rodzynka, jak i rodzynek - są poprawne
→ Rodzynki zwane włoskimi mają zapach gałki muszkatołowej
→ Rodzynki mogą powodować niewydolność nerek po spożyciu przez psy. Przyczyna tego nie jest znana
→ Ciemne rodzynki zawierają więcej prozdrowotnych przeciwutleniaczy zwanych antocyjanami, niż te jaśniejsze
→ W wielu krajach uznawane jako afrodyzjak - wynika to z przypisywanych im właściwości energetycznych, które posiada i aminokwasu argininy, któremu często przypisywany jest wpływ na libido, impotencję i niepłodność
→ Rodzynki w języku angielskim to Raisins, w języku francuskim - Raisins secs, w języku niemieckim - Rosinen, w języku hiszpańskim - Pasas
→ Najwięksi producenci rodzynek na świecie to: Turcja, Stany Zjednoczone, Iran, Grecja, Chile i RPA