Dzisiaj jest: Czwartek, 28.03.2024 Imieniny: Anieli i Sykstusa



Ilość przepisów kulinarnych w serwisie: 5865

Skutki spożywania żywności zanieczyszczonej ołowiem, kadmem i rtęcią


Rozmiar tekstu: AAA
PDFDrukuj


Skutki spożywania żywności zanieczyszczonej ołowiem, kadmem i rtęcią


   Zanieczyszczenie żywności stanowi każda substancja niedodana celowo do produktu, jednak występująca w żywności jako pozostałość preparatów stosowanych w uprawie roślin lub hodowli zwierząt. Są to też związki, które dostały się do żywności w wyniku nieodpowiedniego transportu, przechowywania oraz przetwarzania. Zanieczyszczenia żywności podzielić można na fizyczne, biologiczne i chemiczne.

   Do zanieczyszczeń chemicznych żywności należą przede wszystkim metale ciężkie. Ze względu na duże rozpowszechnienie oraz wysoką toksyczność szczególną uwagę zwraca się na zanieczyszczenia żywności ołowiem, kadmem i rtęcią. Pierwiastki te akumulują się w organizmie człowieka i wykazują działanie toksyczne oraz zaburzają wiele funkcji fizjologicznych. Jakie są więc źródła zanieczyszczeń żywności metalami ciężkimi oraz jakie są skutki zdrowotne spożywania żywności nimi zanieczyszczonej?





Źródła zanieczyszczeń żywności ołowiem, kadmem i rtęcią

   Rozwój cywilizacyjny oraz chemizacja rolnictwa w szczególny sposób przyczyniają się do zanieczyszczenia środowiska. Skażenia powietrza, gleby i wody występują w wyniku działalności człowieka, takiej jak:

- przemysł (hutnictwo, górnictwo),
- gospodarka komunalna,
- komunikacja i transport (emisja spalin),
- rolnictwo (stosowanie pestycydów zawierających metale).

   W zanieczyszczonej glebie metale ciężkie uszkadzają rośliny i przedostają się do wód gruntowych. Do organizmu człowieka trafiają głównie wraz ze zanieczyszczoną żywnością.



Ołów (Pb)

   Źródłem zanieczyszczenia ołowiem jest działalność hut ołowiu, zakładów produkujących kable, druty, baterie ołowiowe i akumulatory oraz przemysł transportowy i chemiczny (produkcja farb, środków wybuchowych). Zawartość ołowiu w produktach spożywczych zależy od stopnia zanieczyszczenia gleby. W rejonach uprzemysłowionych oraz na terenach rolniczych występuje największe stężenie ołowiu w roślinach takich jak ziemniaki, zboża i owoce. W wątrobie, nerkach i kościach zwierząt hodowanych w otoczeniu hut metali, wykazano znaczenie wyższe ilości ołowiu niż u zwierząt hodowanych na terenach nieuprzemysłowionych. Zanieczyszczanie żywości ołowiem może też wynikać z używania związków tego pierwiastka do produkcji puszek i naczyń kuchennych.

   Ołów dostarczany z żywnością wchłaniany jest w przewodzie pokarmowym w ok. 10%. Wysoka podaż wapnia i fosforu ogranicza wchłanianie ołowiu, natomiast obecność kwasu askorbinowego (witaminy C ) i cytrynowego nasila ten proces. Początkowo ołów gromadzi się w sercu, wątrobie, nerkach, następnie w skórze i mięśniach, a końcowo w tkance kostnej.



Wpływ ołowiu na organizm człowieka:

- zaburzenia funkcji układu krążenia - badania wykazały związek wysokiego stężenia ołowiu we krwi z wystąpieniem nadciśnienia tętniczego oraz powstawaniem zmian miażdżycowych
- niewydolność nerek - ołów wykazuje działanie nefrotoksyczne, zaburza przebieg prawidłowego funkcjonowania nerek
- zaburzenia czynności krwiotwórczej (niedokrwistość, leukopenia) - ołów uszkadza szpik oraz komórki immunologiczne
- zaburzenia neurologiczne (neuropatia ołowiowa) - ołów wpływa na działanie neuronów ruchowych kończyn wywołując ból, parestezje, hipotonię ortostatyczną (zawroty głowy i osłabienie po szybkim wstaniu z pozycji leżącej lub siedzącej). Badania potwierdzają wpływ ołowiu na wystąpienie chorób neurodegeneracyjnych - chorobę Parkinsona i Alzheimera
- zaburzenia płodności
- działanie mutagenne - ołów zaburza procesy syntezy i naprawy DNA w komórkach, przez co prowadzi do mutacji i powstawania zmian; nowotworowych
- działanie teratogenne - ołów prowadzić może do poronień, martwych urodzeń i wad wrodzonych u płodów.

   Tymczasowe tolerowane tygodniowe pobranie (PTWI) ołowiu przez człowieka wynosi 0,025 mg/kg masy ciała (dla osoby ważącej 60 kg limit ten wynosi 215 µg / osobę / dzień ) Limity zanieczyszczeń ołowiem wyznaczono dla produktów spożywczych takich jak: mleko i przetwory mleczne, mięso, podroby, ryby, skorupiaki, małże, produkty zbożowe, warzywa i owoce oraz wina.



Kadm (Cd)

   Źródłem zanieczyszczenia kadmem są pożary lasów i erupcje wulkanów. Skażenia środowiska są też skutkiem działalności produkcji przemysłowych (baterie niklowo-kadmowe, akumulatory, opony, barwniki) i stosowania nawozów fosforowych. Oprócz zanieczyszczonej żywności kadm dostaje się do organizmu wraz z dymem papierosowym. Palacze mają nawet pięciokrotnie większe stężenie kadmu we krwi niż osoby niepalące. Kadm gromadzi się w głównej mierze w nerkach i wątrobie. Pierwiastek ten został zakwalifikowany przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (IARC - International Agency for reasearch on cancer) do 1 grupy związków kancerogennych.



Wpływ kadmu na organizm człowieka:

- wykazuje działanie toksyczne nawet w małych dawkach
- powoduje zaburzenia metabolizmu węglowodanów
- uszkadza nerki, wątrobę, układ kostny
- prowadzi do zaburzeń płodności - kadm zaburza czynność gruczołu krokowego i funkcje jąder, przez co prowadzi do upośledzenia płodności u mężczyzn
- wykazuje działanie teratogenne - prowadzi do zaburzeń w rozwoju płodu i skutkuje powstawaniem wad wrodzonych np. wodogłowiem
- wykazuje działanie kancerogenne - indukuje różne typy nowotworów - nerek, prostaty oraz płuc (zwłaszcza u palaczy)
- pierwsze objawy zatrucia kadmem to: metaliczny posmak, brak apetytu, ogólne osłabienie, powstawanie u nasady zębów żółtego "rąbka kadmowego"
- przy przewlekłych zatruciach dochodzi do uszkodzenia nerek, wątroby, odwapnienia kości, anemii oraz niepłodności
- wolne jony kadmu utrudniają metabolizm miedzi, cynku, żelaza, magnezu i wapnia oraz selenu, przez co prowadzą do zmian czynnościowych i morfologicznych narządów (min. osteomalacja, osteoporoza, niedokrwistość)
- wolne jony kadmu wiążą się z białkami i mogą hamować oddychanie tkankowe oraz wpływać na działanie enzymów uczestniczących w transporcie jonów sodowych i potasowych

   Tymczasowe tolerowane tygodniowe pobranie (PTWI) kadmu przez człowieka wynosi 2,5 µg/kg masy ciała (dla osoby ważącej 60 kg limit ten wynosi 21 µg / osobę / dzień ) Limity zanieczyszczeń kadmem wyznaczono dla produktów spożywczych takich jak: mięso, podroby, ryby, skorupiaki, małże, produkty zbożowe, warzywa i owoce oraz wina. Ze względu na szybkie pobieranie kadmu z gleby przez korzenie roślin, szczególnie narażonymi na zanieczyszczenie kadmem są warzywa, owoce i zboża.



Rtęć (Hg)

   Podczas wybuchów wulkanów oraz wymywania powierzchniowych warstw skalnych rtęć uwalniana jest do środowiska. Głównym źródłem zanieczyszczenia jest jednak spalanie produktów węgla i ropy naftowej oraz produkcja farb, lakierów, katalizatorów i środków konserwujących. W środowisku rtęć ulegać może przemianom chemicznym takim jak metylacja czy redukcja. W zależności od formy chemicznej w jakiej występują, związki rtęci różnią się poziomem i właściwościami toksycznymi. Największą toksyczność wykazuje organiczna forma rtęci - metylortęć (MeHg). Najwyższe jej stężenie stwierdzono w rybach i owocach morza.



Wpływ rtęci na organizm człowieka:

- zaburzenia układu nerwowego - rtęć kumuluje się w korze mózgowej i móżdżku, uszkadza neurony, co prowadzi do samoistnego drżenia kończyn i głowy, zaburzeń snu, depresji, utraty wzroku i słuchu, ataksji, utraty pamięci, oraz wpływa na rozwój choroby Alzheimera
- zaburzenia układu krążenia - zatrucia rtęcią prowadzą do podwyższenia ciśnienia krwi, zawału serca, miażdżycy, nieregularnego pulsu. Powodują anemię oraz nadkrzepliwość krwi przez wzrost aktywowania czynników krzepnięcia
- zaburzenia pracy nerek - rtęć wykazuje działanie nefratoksyczne. Prowadzi do martwicy kanalików nerkowych i powstawania zespołu nerczycowego
- zaburzenia płodności - rtęć wpływa na zmniejszenie liczby i ruchliwości plemników, co prowadzi do niepłodności wśród mężczyzn. Zwiększa też ryzyko poronień
- działanie teratogenne - ekspozycja płodu na rtęć prowadzi do ciężkiego uszkodzenia mózgu, porażenia mózgowego, upośledzenia umysłowego, zaćmy, niedosłuchu, problemów z chodzeniem oraz mówieniem, zaburzeń układu sercowo-naczyniowego oraz czynności nerek

   Tymczasowe tolerowane tygodniowe pobranie (PTWI) rtęci przez człowieka wynosi 5 µg/kg masy ciała (dla osoby ważącej 60 kg limit ten wynosi 42 µg / osobę / dzień). Limity zanieczyszczenia żywności rtęcią wyznaczono przede wszystkim dla ryb: do 1 mg rtęci/ 1 kg mogą zawierać: węgorz, halibut, szczupak, jesiotr i tuńczyk.



   Metale ciężkie takie jak ołów, kadm i rtęć nie wykazują biologicznej niezbędności w organizmie człowieka. Wraz z zanieczyszczoną żywnością są pobierane przez organizm. Zarówno zatrucia nimi, jak i przewlekłe oddziaływanie i akumulacja w narządach, prowadzić mogą do szeregu zaburzeń. Ołów, kadm i rtęć wpływają na działanie większości układów w organizmie, prowadząc do zaburzeń funkcji nerek, wątroby, układu krążenia i układu nerwowego. Mogą uszkadzać płód oraz zwiększać ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych (choroba Parkinsona, Alzheimera) i chorób nowotworowych.




Oceń artykuł:

Średnia ocena: 5.00 Ocen: 2


NOWOŚCI PRODUKTOWE

Czereśnie suszone Czereśnie suszone

Producent: Helio


W linii bakalii bez konserwantów firmy Helio pojawiła się kolejna nowość - suszone czereśnie. Produkt jest naturalnie suszony, a nie kandyzowany. Czereśnie to smak lata, który dzięki temu produktowi można t

WIĘCEJ



NOWOŚCI PRODUKTOWE

NOWOŚCI WYDAWNICZE

Jedzenie emocjonalne Jedzenie emocjonalne

Julie M. Simon

Wydawnictwo: Vital


Pudełko lodów po pełnym stresu i niepokoju dniu w pracy. Kilka paczek chipsów naraz, a potem ból brzucha, bo nie radzisz sobie z nawracającymi stanami lękowymi. Przejadasz się, bo desper

WIĘCEJ



NOWOŚCI WYDAWNICZE