Słonecznik - kalorie, wartości odżywcze i ciekawostki

   Któż z nas nigdy nie łuskał słonecznika? Smak ziaren tego symbolu lata znamy dobrze i pamiętamy go, najprawdopodobniej, jeszcze z dzieciństwa. Słonecznik, oprócz walorów smakowych cechuje się również wieloma właściwościami prozdrowotnymi, a jego kulinarne zastosowania, z pewnością, wielu zadziwią...

   Słonecznik to jednoroczna lub bylinowa, okrytonasienna roślina z rodziny astrowatych. Posiada grube i sztywne łodygi, a jej liście są owłosione i najczęściej lepkie w dotyku. Jako pierwsi słonecznik zaczęli uprawiać południowoamerykańscy Indianie, którym udało się wyhodować różne odmiany. Do Europy słonecznik trafił dzięki Hiszpanom, ale swoją popularność zawdzięcza Rosjanom, którzy jako pierwsi zaczęli go uprawiać na masową skalę. Co ciekawe, wyróżniamy ponad 70 różnych odmian słonecznika, w tym min. bulwiasty, jaskrawy, dziesięciopłatkowy, zwyczajny, wierzbolistny, ogórkolistny, kalifornijski etc. Kwitnie od lipca do października. Owocem jest niełupka w zdrewniałej łupinie. Ziarna słonecznika mają zróżnicowaną barwę łupiny od czarnej do szarej. Niektóre z odmian uprawiane są jako rośliny ozdobne. Słonecznik to jedna z ważniejszych roślin oleistych, z którego na masową skalę pozyskuje się olej słonecznikowy.

Wartości odżywcze i właściwości zdrowotne

   Słonecznik jest rewelacyjnym źródłem witaminy E i wszystkich witamin z grupy B, dzięki czemu wspomaga on funkcjonowanie układu nerwowego.

   Witaminy to jednak nie wszystko, co ma nam do zaoferowania słonecznik. Ziarna słonecznika są bogatym źródłem magnezu - królem minerałów, a więc pomagają w walce ze stresem, zarówno z jego natężeniem, jak i wywoływanymi skutkami. Tak więc słonecznik powinien zostać włączony do diety osób żyjących w permanentnym stresie czy tych, które piją dużo kawy, gdyż ta wypłukuje z organizmu magnez. Warto również podjadać ziarna słonecznika np. przed egzaminami czy po prostu wtedy, gdy zmuszeni jesteśmy do wytężonej pracy intelektualnej. Poza tym, dzięki zawartości tego pierwiastka, słonecznik wspomaga serce oraz układ krwionośny, pomaga w walce z migrenami oraz skurczami mięśni. Dzięki dużej zawartości magnezu, który poprawia koncentrację i uspokaja oraz obniża ciśnienie krwi, spożywanie nasion słonecznika korzystnie wpływa na zmniejszenie bólów migrenowych i niweluje ryzyko występowania zawałów serca oraz udarów mózgu. Ziarna to również źródło wapnia, a więc wspomagacz kości. Dostarcza dodatkowo niezbędnego dla prawidłowego dotlenienia tkanek oraz regulującego ciśnienie tętnicze żelaza. Jeśli więc cierpimy na np. anemię, warto, w ramach leczenia, wprowadzić do diety ziarna słonecznika. Dzięki zawartości potasu, słonecznik pomaga regulować gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu. Ziarno dostarcza też dużych ilości: cynku, miedzi, manganu i selenu.

   Ponadto, słonecznik dostarcza nienasyconych kwasów tłuszczowych przede wszystkim z grupy omega 6 (co przy niskiej zawartości kwasów omega 3 w słoneczniku stanowi jego lekką wadę). Kwasy omega są niezbędne do odbudowywania błon komórkowych wszystkich komórek ciała. Nieprażone ziarna posiadają w składzie dużą ilość fitosteroli - roślinnych sterydów obniżających poziom cholesterolu we krwi i chroniących przed chorobami serca i zapobiegających prostacie. Choć ziarna słonecznika mają dużo kalorii (ok. 600 kcal w 100 gramach produktu jadalnego), nie grozi przybieraniem na wadze, gdyż na tą ilość wpływają zdrowe tłuszcze i niskoglikemiczne węglowodany, ponadto tłuszcz ze słonecznika ma dużą wartość sytną, a więc nie zjemy go dużo.



Kalorie i wartości odżywcze ziarna słonecznika suszonego i prażonego

Jaki kupować słonecznik?

   Ze względów odżywczych i zdrowotnych zaleca spożywać się nieprażone ziarna (pestki) słonecznika, a więc świeże, co najwyżej naturalnie podsuszone. Niestety zdecydowana większość paczkowanych i kupowanych luzem ziaren jest prażonych. Jeżeli zależy komuś na spożywaniu nieprażonych ziaren można to sprawdzić wysiewając kilka ziaren na wilgotną bibułę lub watę (jak rzeżuchę) - ziarna nieprażone wykiełkują po 2-5 dniach.

   Przeważnie kupujemy słonecznik niełuskany i jest dobre rozwiązanie, ponieważ łuska chroni ziarno przed utlenianiem kwasów tłuszczowych i niektórych witamin. Oczywiście łuskanie pochłania dużo czasu ale dzięki temu mamy produkt bardziej wartościowy.



W kuchni

   Ziarna słonecznika możemy jeść same, tj. bez żadnej uprzedniej obróbki. Można je jednak również prażyć, z przyprawami lub bez, po czym wykorzystać jako element dekoracyjny, składnik sałatki lub dressingu, dodać je do musli, owsianek, jogurtów etc. Słonecznik pasuje zarówno do dań słodkich, jak i tych obiadowych. Ziarna słonecznika mogą również być dodawane do panierek (szczególnie tych do ryb) oraz domowego pieczywa. Zmiksowane, po dodaniu do nich odpowiednich przypraw, zmieniają się w pyszną pastę słonecznikową, którą można np. smarować kanapki lub wykorzystać jako bazę do innych dań, jak np. słonecznikowa chałwa, hummus etc.



    Pestki słonecznika są produktem niedrogim, zdrowym i pysznym - czego chcieć więcej? Warto wprowadzić słonecznik do codziennej diety. Każdy, z pewnością, znajdzie jego zastosowanie, które najbardziej będzie mu odpowiadać. Zajadajmy się więc słonecznikiem, a zachowamy spokój ducha, urodę i dobre zdrowie!