Tabletki musujące i ich rzeczywisty wpływ na zdrowie

   Musujące tabletki zawierające witaminy lub minerały są w większości suplementami diety. Po rozpuszczeniu w szklance wody powstaje bardzo smaczny napój o owocowym smaku.

   Postać farmakologiczna - musujące tabletki jest dla przyswajalności raczej korzystna, choć przyswajalność jest zależna od zastosowanych form chemicznych związku - a z tym bywa różnie, producenci starają się zazwyczaj "upchnąć" w musujących tabletkach najtańszą formę, jednocześnie charakteryzującą się dobrą rozpuszczalnością, ale nie zawsze jest to równoznaczne z dobrą przyswajalnością w procesie trawienia. Niemniej oprócz witamin i minerałów w skład musujących tabletek wchodzą także cukier i sztuczne słodziki, barwniki, regulatory kwasowości, substancje przeciwzbrylające, dodatki poprawiające smak i aromat.

W musujących tabletkach nie tylko witamina C

   Najbardziej popularne są preparaty zawierające witaminę C wspierającą system odpornościowy. Niemniej na rynku suplementów są dostępne również preparaty wpływające na układ kostny - np. wapń z witaminą D, albo podnoszące poziom energii i dodające witalności (np. magnez z witaminą B6, albo kofeina z tauryną z witaminami), czy też elektrolity, czy popularna multiwitamina. W grupie kobiet coraz większym zainteresowaniem cieszą się preparaty z witaminą B12, witaminą C i żelazem. Według informacji od producenta tego typu środki korzystnie wpływają na układ krwiotwórczy. Szata graficzna, skład produktu, zapewnienia producenta oraz słodki, owocowy smak i aromat tworzą obraz musujących witaminek - skutecznych i smacznych, dobrych dla zdrowia. Obraz ten nie został jednak poparty badaniami klinicznymi, bo pamiętajmy o tym, że suplementy diety nie podlegają takim samym rygorom jak leki.



Etykieta prawdę ci powie

   Suplementy diety nie przechodzą badań klinicznych - skutki działania suplementów diety nie zostały określone w taki sposób, jak w przypadku leków na receptę. Z drugiej strony treść etykiety jest uregulowana prawnie - producenci nie mogą przypisywać produktowi takich właściwości, których nie udowodniono klinicznie. Można wskazywać tylko na te właściwości, które zostały udowodnione naukowo. Na przykład, dla żelaza będzie to "udział w funkcjonowaniu układu krwiotwórczego", a dla witaminy C "wspomaganie prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego".



Musujące tabletki z bioaktywnymi składnikami

   Suplementy diety w postaci musujących tabletek bardzo często zawierają dodatkowo substancje działające bioaktywnie - nie tylko witaminy i minerały, ale również np. antocyjany, żeń-szeń, melisę, taurynę czy karotenoidy (np. zeaksantynę, luteinę). Suplementacja niektórych składników bioaktywnych została potwierdzona. Luteina i zeaksantyna zażywane w postaci suplementów powodują zwiększenie karotenoidów w osoczu i w siatkówce. Utrzymująca się wówczas wyższa gęstość optyczna pigmentu plamki żółtej, może skutecznie poprawić funkcje wzrokowe u pacjentów, którzy cierpią na zwyrodnienie plamki żółtej (np. AMD) i inne choroby oczu. Pigment plamki żółtej jest filtrem chroniącym przed światłem niebieskim, powodującym fotooksydację uszkodzeń siatkówki. Luteina i zeakstantyna chronią również fotoreceptory przed stresem oksydacyjnym.



Stosujemy coraz więcej suplementów

   Współcześnie ludzki organizm jest bardzo narażony na wpływ szkodliwych czynników zewnętrznych. Rosnące tempo życia, stres i prowadzenie siedzącego trybu życia są czynnikami sprzyjającymi niedoborom witamin i minerałów. Poza tym, do obniżonego poziomu witamin i minerałów w organizmie prowadzą także nieprawidłowa dieta i używki. Konsumentom łatwiej jest przyzwyczaić się do stosowania suplementów diety, niż zmienić styl życia. Musujące witaminy są łatwo dostępne, a przy tym smaczne, podobnie jak inne suplementy diety posiadające postać tabletek przeznaczonych do rozpuszczenia w wodzie.



Jesteśmy coraz bardziej świadomi

   Rosnące zainteresowanie musującymi witaminkami wynika także z trendu polegającego na byciu fit i prowadzeniu zdrowego trybu życia. Poza tym, coraz więcej Polaków dostrzega, jak ważna jest profilaktyka przeciw chorobom. Wiele suplementów diety "obiecuje" zarówno dobrą kondycję fizyczną i psychiczną, jak również przeciwdziałanie niektórym chorobom. Polskiemu społeczeństwu brakuje jeszcze pewnej umiejętności - rozpoznania, które suplementy diety naprawdę działają, a które składają obietnice bez pokrycia. Poza tym, mamy problem ze zrozumieniem roli suplementów diety w dbaniu o zdrowie - choć producenci umieszczają na opakowaniach informację, że produkt nie zastąpi zbilansowanego sposobu odżywiania, konsumenci i tak wiedzą lepiej. Nie wolno traktować suplementów diety jako zamienniki zdrowych posiłków, ale jako dodatkowa porcja ważnych dla zdrowia składników odżywczych.



Z suplementami diety trzeba postępować rozsądnie

   Wśród polskich konsumentów niestety jeszcze nie jest praktykowany modelowy standard - witaminy i minerały w postaci suplementów są stosowane bez konsultacji z dietetykiem i lekarzem. Brak takiego standardu wynika poniekąd z obecnej sytuacji w służbie zdrowia. Do lekarza chodzimy tylko wtedy, gdy leczenie domowe nie przynosi rezultatów, a nie żeby skonsultować się z nim, czy wolno stosować suplement diety. Zażywanie preparatów tego typu powinno być poprzedzone analizą dotychczasowego sposobu odżywiania. Suplementy diety są zalecane przede wszystkim kobietom w ciąży, osobom stosującym niskoenergetyczne diety oraz sportowcom i seniorom. Ogólne zalecenie nie oznacza jednak ogólnego i bezwzględnego przyzwolenia - decyzja o zastosowaniu suplementu diety powinna być podejmowana indywidualnie. Tak samo jest w przypadku tabletek musujących - tymczasem wielu konsumentów traktuje je jak cukierki rozpuszczalne w wodzie, tworzące smaczny, owocowy napój.



Tabletki musujące też mogą powodować skutki uboczne

   Tabletki musujące zawierające witaminy, minerały i inne substancje bioaktywne również są źródłem zagrożeń, takich jak przedawkowanie niektórych składników, albo zaburzenie wchłaniania innych ważnych składników czy też interakcje między lekami a zawartymi w nich składnikami odżywczymi. Zażywanie suplementów w postaci musujących tabletek może mieć wpływ na wyniki badań diagnostycznych. Wysokie dawki fluoru pochodzące z kilku tabletek "kompleksowych suplementów diety" w dłuższej perspektywie mogą przyczynić się do fluorozy. Z kolei witamina A w nadmiarze jest szczególnie szkodliwa dla kobiet w ciąży, ponieważ ma działania teratogenne. Jeżeli już decydujemy się na stosowanie suplementów diety, to zażywajmy je zgodnie z zaleceniami producenta i nie zażywajmy kilku preparatów jednocześnie, mających podobny skład.



Jak działają musujące tabletki?

   Żeby musująca tabletka zaczęła działać, musi uaktywnić się substancja czynna. W skład tabletek musujących mogą wchodzić środki buforowe - substancje decydujące o momencie uaktywnienia leku. W przypadku suplementów diety jest nieco inaczej - zamiast substancji czynnych mamy tam substancje bioaktywne, w tym witaminy i minerały. Roztwór wodny szybko przenika do jelit, skąd jest przenoszony do krwi. Niemniej w skład większości preparatów wchodzą dodatkowo sztuczne barwniki, sztuczne aromaty i sztuczne słodziki - takie "musujące witaminki" konsumenci powinni omijać szerokim łukiem. Pamiętajmy, że najlepiej przyswajalne są witaminy i minerały w naturalnej postaci, a musujące tabletki zawierają ich syntetyczne odpowiedniki. Cukier dodawany do tabletek dodatkowo osłabia przyswajalność ich cennych składników. Przy wyborze suplementu diety w takiej postaci warto zapoznać się ze składem oraz z informacją o dawce poszczególnych składników podanej najczęściej w % RWS - referencyjnej wartości spożycia dla dorosłej osoby.



Kilka słów podsumowania

   Musujące tabletki typu "multiwitamina", albo inne, dedykowane dla określonych problemów zdrowotnych (np. przeciw niedoborowi żelaza, przeciw niedoborowi witaminy D i wapnia, dla lepszej odporności itp.) należy traktować tak samo, jak suplementy diety w pastylkach i bardzo restrykcyjnie przestrzegać zasad ich dawkowania. Poza tym, dzieciom można podawać tylko preparaty, które są im dedykowane. Większość "musujących witaminek" zawiera w jednej tabletce dawki witamin i minerałów obliczone na potrzeby dorosłego człowieka. Cukier czy sztuczne słodziki, sztuczne barwniki, sztuczne aromaty dodawane do wielu suplementów diety w postaci musujących tabletek poprawiają ich walory smakowe i wizualne, ale obniżają ich prozdrowotny potencjał. Stosujmy suplementy diety na miarę swoich potrzeb i w trosce o własne zdrowie - nie ulegajmy reklamowej perswazji kształtującej iluzoryczne, sztuczne potrzeby konsumenckie w trosce o portfele koncernów farmaceutycznych.