Dzisiaj jest: Czwartek, 28.03.2024 Imieniny: Anieli i Sykstusa



Ilość przepisów kulinarnych w serwisie: 5865

Warzywa psiankowate - zdrowe, ale nie dla wszystkich


Rozmiar tekstu: AAA
PDFDrukuj


Warzywa psiankowate - zdrowe, ale nie dla wszystkich


   Warzywa psiankowate (Solanaceae) to rodzina roślin z rzędu psiankowców. Jest to rodzina do której zalicza się niemal 2500 gatunków roślin. Najpopularniejsze rośliny należące do psiankowatych to pomidor, papryka, ziemniak, bakłażan, pepino, miechunka peruwiańska oraz co ciekawe także jagody goji, tytoń i petunia.

   W skład wielu warzyw należących do tej grupy wchodzą nie tylko witaminy i minerały, ale także wyjątkowe substancje, które warto wykorzystać w trosce o zdrowie (np. w profilaktyce antynowotworowej). Rośliny psiankowate posiadają szereg cennych wartości odżywczych (np. likopen w pomidorach, beta-karoten w papryce, czy potas w pomidorach) jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę, że rośliny te obfitują w wiele substancji antyżywieniowych, niekorzystnie oddziałujących na nasz organizm, zwłaszcza u osób cierpiących na choroby autoimmunologiczne.





Pomidory - źródło szkodliwej tomatyny i antynowotworowego likopenu

   Pomidory zawierają dużo witaminy C, A oraz witaminy E. Warzywo jest bogate także w beta-karoten i likopen będące antyoksydantami. W skład pomidorów wchodzą również witaminy z grupy B oraz witamina K1. Pomidory zawierają także potas, magnez, mangan, kobalt i miedź.

   Za najważniejszy antyoksydant uchodzi likopen, który nadaje pomidorom odpowiedni kolor. Likopen znajduje się także w owocach dzikiej róży, arbuzach i czerwonych grapefruitach. Mimo poddaniu pomidorów obróbce termicznej likopen jest lepiej przyswajalny dla organizmu. Wysokie spożycie likopenu zmniejsza ryzyko zachorowania na raka prostaty nawet o 53% i obniża ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej. Poza tym, likopen ogranicza rozwój miażdżycy, ponieważ przeciwdziała utlenianiu się złego cholesterolu LDL.

   Pomidory (zwłaszcza niedojrzałe) zawierają szkodliwy glikoalkaloid - tomatynę, która w dużej ilości może być zagrożeniem dla organizmu, szczególnie negatywnie wpływa na układ pokarmowy, czemu mogą towarzyszyć takie objawy jak: mdłości, wymioty, kolka oraz biegunka. Zielone pomidory zawierają też pewne ilości solaniny, bardziej charakterystycznej dla ziemniaków. W przeciwieństwie do solaniny - tomatyna, pod wpływem wysokiej temperatury, traci swoje właściwości toksyczne.



Papryka - tonizuje i poprawia apetyt

   Papryka zachowuje właściwości pod wpływem obróbki termicznej, a w świeżej papryce znajduje się więcej witaminy C niż w kwaśnej cytrynie. Papryka w postaci przyprawy (w formie sproszkowanej) jest środkiem pobudzającym apetyt i poprawiającym trawienie, zmniejszającym bóle głowy i zapobiegającym zwapnieniu naczyń. Prozdrowotne właściwości papryki były wykorzystywane w medycynie naturalnej Ameryki Środkowej i Południowej - już 6000 lat temu! W 1493 r. papryka została przywieziona do Europy przez Diego Alvaraeza Chanca. Papryka korzystnie wpływa na kondycję cery, ponieważ dostarcza organizmowi dużo witaminy E i beta karotenu. Kapsaicyna zawarta w papryce chili w dużych stężeniach może stać się trucizną. Ale jej pozytywna rola jest taka, że pomaga w walce z nowotworami poprzez wzbudzenie komórki rakowej do apoptozy.

   Papryka - podobnie jak pomidor zawiera dużo likopenu, a przez to witaminę A. Poza tym, omawiane warzywo psiankowate zawiera witaminy z grupy B (zwłaszcza B9 i B6), witaminę E, mangan, potas, magnez i fosfor.



Ziemniaki - najpopularniejsze warzywo psiankowate

   Ziemniak to bardzo częsty gość naszych talerzy. Oprócz typowo spożywanych ziemniaków gotowanych znamy go również z takich mniej zdrowych potraw jak frytki, chipsy, czy placki ziemniaczane. Roślina wywodzi się z Ameryki Południowej, gdzie zaczęto ją uprawiać już tysiące lat temu. Ziemniak został przywieziony do Europy w końcu XVI wieku, do Polski ziemniaki trafiły w XVII wieku wraz z królem Janem III Sobieskim, który przywiózł je z wyprawy wiedeńskiej, jako podarunek dla swej żony królowej Marysieńki. W Polsce istnieje wiele regionalnych określeń ziemniaka, m. in. pyra, kartofel, barabola, bulba, kompera, pyra, czy też grula.

   W ziemniakach znajdziemy minerały: magnez, fosfor, miedź, mangan oraz witaminy C, PP, B1, B5 i B6. Świeżo odcedzony sok z ziemniaków może uśmierzyć lub złagodzić bóle żołądka. Ziemniaki podawane jako puree zalecane są przy wielu chorobach żołądka, jak: zapalenie błony śluzowej żołądka, nadkwasotę, wrzody żołądka i dwunastnicy.

   W bulwach ziemniaka znajdziemy trujące glikoalkaloidy - solaninę i chakoninę. 1 kg bulw ziemniaka zawiera około 20-130 mg glikoalkaloidów. Większość związków toksycznych zgromadzona jest w wierzchniej cześć bulwy do głębokości około 1,5 mm. Większe jej koncentracje występują w pobliżu tzw. oczek, w bulwach niedojrzałych oraz pozieleniałych (rosnących z dostępem do światła). Obieranie zwykle pozbawia bulwy od 60 do 90% glikoalkaloidów. Solanina pod wpływem obróbki termicznej nie ulega degradacji.



Bakłażan - gruszka miłości

   Bakłażan jest fioletowym warzywem o sprężystej skórce i miąższem o charakterystycznym smaku. Warto podawać go jako dodatek do tłustego mięsa, ponieważ wspomaga trawienie. Warzywo jest też bogate w błonnik. Bakłażan bywa nazywany także oberżyną i gruszką miłości (uchodzi za afrodyzjak). W Europie pojawił się w średniowieczu, początkowo we Włoszech. W bakłażanie znajdują się wapń, potas i magnez. Spośród witamin najwięcej w gruszce miłości jest witaminy B9, B5, B6 oraz miedzi, manganu i potasu - inne związki organiczne znajdują się w bakłażanie w stosunkowo niewielkich ilościach.

   Prozdrowotne właściwości oberżyny są związane z poprawą przemiany materii, obniżeniu poziomu cholesterolu i oczyszczaniem organizmu z toksyn. Bakłażan zmniejsza ryzyko zachorowania na schorzenia układu krążenia i nowotwory. Prozdrowotne właściwości wynikają z zawartości związków fenolowych w skórce gruszki miłości. Nadają one skórce fioletowo - granatową barwę oraz działają przeciwutleniająco.

   Bakłażan ma jednak pewną wadę - jest ciężkostrawny. Nie powinno podawać się go dzieciom, kobietom ciężarnym, a także pacjentom zmagającym się z podagrą, reumatyzmem, chorobami nerek i układu trawienia.



Pepino - warzywo rodem z Chile

   Ojczyzną pepino jest Chile. Podaje się, że roślina wywodzi się także z Peru. Warzywo przypomina kształtem awokado. Zanim całkiem dojrzeje posiada wytrawny smak, po osiągnięciu odpowiedniej barwy nabiera słodko - kwaśnego smaku. W świeżym warzywie znajduje się dużo witaminy A i C, kwasów organicznych, składników mineralnych, w tym szczególnie potasu i jodu oraz węglowodanów. Warzywa mogą być spożywane również w przetworzonej postaci - po poddaniu obróbce termicznej i mechanicznej. Dojrzałe owoce pepino są bazą dla przetworów. Pepino znane jest też pod nazwą psianka melonowa.



Miechunka peruwiańska - mało znana jagoda Inków

   Miechunka peruwiańska jest jadalną, egzotyczną rośliną, którą Inkowie zwykli nazywać złotą jagodą. Owoce miechunki peruwiańskiej posiadają wyjątkowe właściwości prozdrowotne ze względu na zawartość witamin A i C oraz witamin z grupy B (B1, B3). W skład miechunki peruwiańskiej wchodzi także żelazo i fosfor. Suszona miechunka jest zdrowym rarytasem - możesz dodać ją do jogurtu, albo musli. Z jagody Inków można przygotować także przetwory, nalewki i galaretki.

   Wiśnia peruwiańska, physalis, rodzynek brazylijski, miechunka jadalna - to określenia oznaczające jeden owoc. Na rynku spożywczym są dostępne także owoce miechunki rozdętej i miechunki pomidorowej. Różnią się od miechunki peruwiańskiej tym, że nie posiadają one tak dobrych walorów smakowych i odżywczych.

   Jagoda Inków przypomina kształtem pomidor koktajlowy, ale ma pomarańczowo - złoty kolor. Owoce miechunki posiadają słodko - kwaśny smak, przypominający trochę połączenie pomidora i pomarańczy. Pestki jagody Inków charakteryzują się łagodnym działaniem oczyszczającym. W medycynie naturalnej owoce miechunki peruwiańskiej wykorzystuje się w roli środka łagodzącego stan zapalny. Mogą być stosowane także jako środki przeciwreumatyczne i moczopędne.



   Opisane warzywa psiankowate zawierają wiele cennych wartości odżywczych, ale również substancje toksyczne (alkaloidy typu solanina, tomatyna czy kapsaicyna) oraz saponiny, a także niestety groźne lektyny (podobnie jak zboża czy warzywa strączkowe). I o ile alkaloidy jeśli nie będą spożywane w większych ilościach nie stanowią zagrożenia dla naszego zdrowia, o tyle lektyny w przypadku osób cierpiących na choroby autoimmunologiczne (np. choroba Hashimoto, reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczyca, choroba Leśniowskiego-Crohna, stwardnienie rozsiane czy toczeń rumieniowaty) już tak. Lektyny należą do grupy związków zwanych glikoproteinami - są to związki, które mają zdolności do przyklejania się do różnych tkanek. Lektyny przyczyniają się m.in. do sklejania (aglutynacji) czerwonych ciałek krwi (erytrocytów), mogą także powodować zmiany w wątrobie, trzustce czy w nerkach. Przyczyniają się do tzw. zespołu nieszczelnego jelita czyli stanu, w którym powstają uszkodzenia w błonie śluzowej jelita, przez które mogą przenikać do krwiobiegu niewielkie cząstki niestrawionych pokarmów, co może stymulować organizm do wytwarzania przeciwciał przeciwko własnym organom i rozwojem choroby. W szczególności, mogą być czynnikiem wywołującym i proklamującym choroby autoimmunologiczne, dlatego też wydaje się być koniecznym, kierując się protokołem autoimmunologicznym wyłączenie warzyw psiankowatych z diety.




Oceń artykuł:

Średnia ocena: 4.50 Ocen: 22


NOWOŚCI PRODUKTOWE

Czereśnie suszone Czereśnie suszone

Producent: Helio


W linii bakalii bez konserwantów firmy Helio pojawiła się kolejna nowość - suszone czereśnie. Produkt jest naturalnie suszony, a nie kandyzowany. Czereśnie to smak lata, który dzięki temu produktowi można t

WIĘCEJ



NOWOŚCI PRODUKTOWE

NOWOŚCI WYDAWNICZE

Jedzenie emocjonalne Jedzenie emocjonalne

Julie M. Simon

Wydawnictwo: Vital


Pudełko lodów po pełnym stresu i niepokoju dniu w pracy. Kilka paczek chipsów naraz, a potem ból brzucha, bo nie radzisz sobie z nawracającymi stanami lękowymi. Przejadasz się, bo desper

WIĘCEJ



NOWOŚCI WYDAWNICZE