Witamina B10 w zasadzie nie jest witaminą, ale tę nazwę umownie zaakceptowano. Tak naprawdę jest to kwas para-aminobenzoesowy, który wchodzi w skład kwasu foliowego (witaminy B9). PABA może spowalniać proces starzenia się skóry, wpływać na regenerację włosów oraz chronić przed promieniowaniem UV. Posiada też inne właściwości, o których warto wiedzieć. Jakie produkty spożywcze zawierają witaminę B10? Czy jej niedobór lub nadmiar może być szkodliwy dla organizmu?
Kwas p-aminobenzoesowy (znany pod wspomnianymi już nazwami PABA, witamina B10, ale też jako kwas para-aminobenzoesowy, witamina B10, witamina Bx i witamina H1) jest substancją chemiczną, którą zalicza się do aminokwasów niebiałkowych. Związek rozpuszcza się w eterze, alkoholu i w wodzie. PABA tak naprawdę nie jest to witamina. Szkielet kwasu p-aminobenzoesowego jest częścią strukturalną kwasu foliowego (witaminy B9), a jego estry (głównie benzokaina oraz nowokaina) mają zastosowanie w lecznictwie jako preparaty przeciwbólowe. W odpowiednich ilościach jest produkowany w organizmie przez mikroflorę jelitową, ale występuje również w niektórych produktach żywnościowych np. produktach zbożowych, mięsie i nabiale. Witamina B10 przyjmowana wraz z kwasem foliowym, biotyną, kwasem pantotenowym, a niekiedy witaminą E, może wpływać na regenerację struktury włosów. Działa jako koenzym w przyswajaniu białek oraz w ich metabolizmie. Posiada również wiele innych właściwości.
|
|
|
Właściwości kwasu p-aminobenzoesowego
Witamina B10 może pomóc w zachowaniu młodzieńczego wyglądu, ponieważ zapobiega tworzeniu się zmarszczek, spowalnia proces starzenia się skóry (poprzez skupianie się w komórkach skóry), a także hamuje siwienie włosów. Ponadto ma właściwości bakteriobójcze, a więc wzmacnia system odpornościowy. Wspomaga redukcję białka i metabolizm aminokwasów, a także pomaga w wytwarzaniu erytrocytów (czerwonych krwinek) i uczestniczy w przemianie żelaza, co może mieć znaczenie dla osób cierpiących na anemię. Ogromną jej zaletą jest to, że przeciwdziała zaburzeniom płodności. Dodatkowo przyspiesza procesy naprawcze po przebytych skręceniach lub złamaniach kończyn. PABA pobudza florę bakteryjną jelit do produkcji kwasu foliowego. Co więcej, witamina B10 pogłębia czynność kortyzonu (hormonu), który przeciwdziała tworzeniu się stanów zapalnych w organizmie. Przypuszcza się, że wpływa również na estrogeny oraz pozostałe hormony. Prawdopodobnie hamuje rozkład metaboliczny różnych hormonów w wątrobie. Kwas p-aminobenzoesowy może także chronić przed zaburzeniami związanymi z płodnością - to składnik witaminy B9, którą rekomenduje się kobietom w ciąży. Odpowiedni poziom kwasu foliowego może zapobiegać powstawaniu wad u płodu.
Konsekwencje niedoboru witaminy B10
- Przyśpieszenie wypadania włosów
- Depresja
- Egzema
- Uczucie zmęczenia
- Nadpobudliwość
- Nerwowość
- Przedwczesne siwienie włosów
- Brak energii
- Wypryski na skórze
Konsekwencje nadmiaru witaminy B10
- Uszkodzenie wątroby
- Nudności
- Niewydolność serca
- Uszkodzenie nerek
- Wysypka bądź inne reakcje alergiczne
- Wymioty
Działanie ochronne
PABA jest obecny w filtrach przeciwsłonecznych. Związek może skutecznie pochłaniać szkodliwe promienie UV.
Działanie na skórę
Poza ochroną skóry przed szkodliwym promieniowaniem UV uważa się, że witamina B10 pomaga w dolegliwościach skórnych. Problemy te obejmują między innymi przebarwienia, mocną koncentrację tkanek, a także ich twardnienie. PABA może pozytywnie wpływać na inne choroby skóry, np. bielactwo nabyte, które charakteryzuje się powstawaniem charakterystycznych białych przebarwień na skórze oraz depigmentacją.
Co poprawia i co pogarsza wchłanianie PABA?
Wchłanianie PABA znacznie poprawiają witamin z grupy B, zwłaszcza kwas foliowy (witamina B9) i witamina C. Wchłanianie PABA mogą pogarszać leki sulfonamidowe oraz alkohol i kawa.
Suplementy z witaminą B10
Preparaty z PABA są przeznaczone dla osób mających problemy ze skórą i włosami. Dodatkowo suplementy mogą wspierać pracę przewodu pokarmowego oraz inne biologiczne funkcje. Prawdopodobnie łagodzą także objawy związane z zespołem jelita drażliwego.
Zapotrzebowanie na PABA
Dotychczas nie ustalono optymalnego dziennego zapotrzebowania na kwas p-aminobenzoesowy. Badacze są zdania, że dzienne zapotrzebowanie nie powinno być wyższe niż kilka miligramów, z tego względu, że organizm człowieka potrzebuje bardzo małych ilości tej substancji. Przyjęto, że dostarczanie adekwatnych dawek witaminy B9 może pokryć zapotrzebowanie na PABA. Przyjmowanie w ilości powyżej 12 gramów dziennie może spowodować poważne skutki uboczne.
Źródła w pożywieniu PABA
Żywność bogata w witaminę B10 to przede wszystkim: wątróbka, jajka, wołowina, drób, drożdże piwne, warzywa liściaste, pełnoziarniste produkty zbożowe, ryż brązowy, kiełki pszenicy, melasa, wieprzowina, mleko, jogurty, produkty z gryki i owsa. Kwas wytwarzany jest też samoczynnie w ludzkim organizmie, a dokładniej w jelicie cienkim, gdzie jest też wchłaniany i w niedużych ilościach przetrzymywany. PABA produkowany jest przez mikroflorę bakteryjną.
Kwas p-aminobenzoesowy może skutecznie pochłaniać szkodliwe promienie UV. Pomaga w dolegliwościach skórnych zapobiec tworzeniu się zmarszczek, spowolnić proces starzenia się skóry (poprzez skupianie się w jej komórkach), a także zahamować siwienie włosów. Ponadto ma właściwości bakteriobójcze. Deficyt PABA występuje bardzo rzadko, ponieważ substancja występuje w wielu pokarmach, które większość osób spożywa na co dzień. Produkty bogate w witaminę B10 to głównie mięso drobiowe i wieprzowe, jajka, produkty z pełnego ziarna. Związek może być też samoczynnie wytwarzany w organizmie przez mikroflorę bakteryjną jelit. Niedobór witaminy może wystąpić w sytuacji długookresowego stosowania antybiotyków (leków sulfonamidowych), wpływających na bakterie jelitowe. Zarówno niedobór witaminy B10, jak i jej nadmiar mogą wywołać skutki uboczne. Im człowiek jest starszy tym biodostępność PABA w organizmie może stopniowo się obniżać.
Konkurs. Wygraj zestaw wartościowych olejów!