Dzisiaj jest: Piątek, 29.03.2024 Imieniny: Wiktora i Eustachego



Ilość przepisów kulinarnych w serwisie: 5865

Zaburzenia zmysłu smaku - rodzaje, przyczyny, objawy, leczenie


Rozmiar tekstu: AAA
PDFDrukuj


Zaburzenia zmysłu smaku - rodzaje, przyczyny, objawy, leczenie


   Większość ludzi odnosi się do smaku jak do czegoś zrozumiałego, jednak zaburzenia w jego odczuwaniu mogą w sposób niekorzystny oddziaływać na sferę życia oraz zdrowie człowieka. Ludzie z zaburzeniami odczuwania smaku mogą dużo tracić, jeśli chodzi o delektowanie się smakiem i zapachem dań. Kłopot może dla niektórych wydawać się błahy, ale w rezultacie osoby, które nie wyczuwają smaku, mogą zbyt radykalnie zmniejszyć ilość spożywanych w ciągu dnia pokarmów. Czym są zaburzenia smaku, co je wywołuje i jak je leczyć?

   Zaburzenia smaku jest to grupa objawów, które związane są z niewłaściwym odczuwaniem smaku. Ich patogeneza wiąże się z uszkodzeniem kory smakowej. Defekty mogą występować nie tylko w warstwie śluzowej języka (obejmującej kubki smakowe), ale także w korze mózgowej. Zaburzeń związanych z odbieraniem smaku jest wiele, lecz jednym z najczęściej występujących jest fantomowe postrzeganie smaku, czyli dość częste odczuwanie nieprzyjemnego smaku potraw. Może trwać ono dłuższy czas. Z kolei w hipogeuzji, ludzie mogą doznawać obniżonej zdolności do czucia smaku kwaśnego, słonego, słodkiego, umami oraz gorzkiego. Niektóre osoby twierdzą, że nie mogą wyczuć żadnego z pięciu smaków. W tym przypadku mamy do czynienia z ageuzją. Naturalny i długotrwały brak odczuwania smaku jest natomiast sporadycznie spotykany. Dysgeuzja jest stanem, w którym człowiek czuje w ustach metaliczny bądź zjełczały posmak, który może być lekko słony i niezbyt wyczuwalny. W wielu przypadkach, ludzie nie tracą smaku, tylko węch. Te dwa zmysły są ze sobą silnie połączone. Gdy nastąpi utrata węchu, to i smak potraw wyraźnie się pogorszy. Niemniej jednak choroba ta może dotknąć każdego.





Jak odczuwamy smak?

   Mikrocząsteczki, które uwalniają się w czasie procesów trawiennych, picia czy przeżuwania, pobudzają komórki czuciowe ulokowane w gardle oraz w jamie ustnej. Komórki te odpowiadają za smak oraz są skoncentrowane w kubkach smakowych jamy ustnej. Szereg niewielkich guzków znajdujących się z tyłu języka posiada swoiste kubki smakowe. Każdy człowiek po narodzinach, ma około 10 tysięcy takich kubków, lecz po ukończeniu 50 roku życia, stopniowo zaczynają one zanikać. Gdy komórki odpowiedzialne za smak są pobudzane, wysyłają sygnały przy pomocy trzech nerwów smakowych do mózgu. W nerwach tych rozpoznawane są ściśle sprecyzowane smaki. Komórki smakowe posiadają receptory, które odpowiadają za odbieranie jednego z przynajmniej pięciu głównych smaków: kwaśny, słony, słodki, gorzki oraz umami. W trakcie żucia pokarmu ulatniają są aromaty, które ożywiają zmysł smaku za pomocą specjalnego kanału, który z kolei łączy nos z gardłem. Jeżeli kanał ten będzie zablokowany, (np. podczas kataru), wówczas aromaty nie będą docierały do specjalnych komórek odbierających wrażenia zapachu w jamie nosowej. To sprawi, że zapach i smak będą mniej wyczuwalne.



Diagnoza zaburzeń smaku

   Zaburzenia smaku oraz węchu diagnozuje lekarz otolaryngolog (laryngolog), który zajmuje się leczeniem nosa, ucha, głowy, szyi oraz gardła pacjenta. Specjalista jest w stanie ocenić poziom zaburzenia smaku, wykonując pomiar najniższej kondensacji smaku, którą można wówczas dostrzec albo ustalić. Lekarz może poprosić pacjenta o spożycie składników o różnych smakach i poprosić o porównanie ich między sobą bądź o zapisanie wzrostu natężenia smaków. Eksperci zaprojektowali specjalne testy na smak, których celem jest wzbudzenie u pacjenta określonych reakcji na dane stężenia chemiczne substancji. Precyzyjne określenie utraty wrażeń smakowych będzie obejmować przede wszystkim: badanie dentystyczne, badania: nosa, uszu, gardła, weryfikacja historii zdrowia, a także próby smaku pod kontrolą specjalisty.



Zaburzenia smaku - częste przyczyny

- Zapalenie warstwy śluzowej języka oraz jamy ustnej.
- Wady wrodzone, uwarunkowane w sposób genetyczny. Polegają na niezupełnym uformowaniu kubków smakowych.
- Przebyte operacje otolaryngologiczne (resekcje języka, zabiegi nowotworów jamy ustnej i te obejmujące gruczoły ślinowe, operacje w okolicy jamy bębenkowej).
- Cukrzyca, chroniczna niewydolność nerek, choroby wątroby.
- Nieprawidłowy poziom niektórych minerałów w organizmie, zwłaszcza miedzi i cynku.
- Długookresowe stosowanie wybranych lekarstw.
- Schorzenia endokrynologiczne (niedoczynność kory nadnerczy, zespół złego wchłaniania),
- Deficyt witaminy A oraz witamin z grupy B.
- Obrażenia mózgoczaszki, defekty kory smakowej w mózgu.
- Choroby psychiczne, np. schizofrenia czy depresja.
- Długotrwałe przyjmowanie substancji odurzających i używek.
- Neuroinfekcje, choroby pasożytnicze, wirusy (np. zakażenie koronawirusem).



Jak często występują zaburzenia smaku?


   Według najnowszych ustaleń, każdego roku przeszło 200 tysięcy osób konsultuje się z lekarzami medycyny, dlatego, że miewa problemy z prawidłowym odczuwaniem zapachu albo smaku. Eksperci sądzą, że zaburzenia węchu bądź smaku może mieć blisko 15% osób dorosłych, lecz większość z nich nigdzie nie poszukuje wsparcia. Zarówno smak, jak i węch są ze sobą mocno powiązane. Dużo osób, umawia się na wizytę lekarską, ponieważ przypuszcza, że utraciła smak. Tacy ludzie są zwykle bardzo zdziwieni, kiedy zostają poinformowani o tym, że zamiast zaburzeń smaku mają zaburzenia węchu.



Metody leczenia zaburzeń zmysłu smaku

   Jeżeli przyczyną zaburzenia jest np. wybrany lek albo jego zmiana na inny, to można rozważyć czy ma on wpływ na odczuwanie smaku (np. przeczytać ulotkę). Może to pomóc w usunięciu problemu, ale nie zaleca się przerywać stosowania medykamentów, chyba, że tak postanowi lekarz. Z kolei osoby, które mają problem z wyczuwaniem smaku z powodu alergii bądź zakażeń górnych dróg oddechowych, mogą go znów osiągnąć po ustąpieniu dolegliwości lub zmniejszeniu nasilenia objawów. W celu odzyskania tego ważnego zmysłu oraz jego dalszego sprawnego działania nieodzowna jest odpowiednia pielęgnacja jamy ustnej. W przypadku, gdy nie można efektywnie zniwelować zaburzenia, wskazówki mogą być pomocne jedynie w przystosowaniu się do tego schorzenia. Gdy człowiek częściowo utraci zmysł smaku lub zupełnie nie potrafi go odczuwać, może próbować polepszyć smak swojego pożywienia poprzez stosowanie aromatycznych przypraw i ziół, w celu nadania potrawom głębszego smaku. Należy przyrządzać posiłki o różnych barwach oraz konsystencji. W zależności od indywidualnych preferencji, a także braku przeciwwskazań, można do diety włączyć masło, prażone orzechy (np. nerkowca), nieznaczne ilości sera, oliwę albo bekon. Produkty te nadadzą wyrazistszego smaku daniom i zaleca się je dodawać zwłaszcza do warzyw. Nieraz ludzie mogą samoistnie odzyskać zmysł smaku.




Oceń artykuł:

Średnia ocena: 4.67 Ocen: 3


NOWOŚCI PRODUKTOWE

Czereśnie suszone Czereśnie suszone

Producent: Helio


W linii bakalii bez konserwantów firmy Helio pojawiła się kolejna nowość - suszone czereśnie. Produkt jest naturalnie suszony, a nie kandyzowany. Czereśnie to smak lata, który dzięki temu produktowi można t

WIĘCEJ



NOWOŚCI PRODUKTOWE

NOWOŚCI WYDAWNICZE

Jedzenie emocjonalne Jedzenie emocjonalne

Julie M. Simon

Wydawnictwo: Vital


Pudełko lodów po pełnym stresu i niepokoju dniu w pracy. Kilka paczek chipsów naraz, a potem ból brzucha, bo nie radzisz sobie z nawracającymi stanami lękowymi. Przejadasz się, bo desper

WIĘCEJ



NOWOŚCI WYDAWNICZE