Dzisiaj jest: Czwartek, 28.03.2024 Imieniny: Anieli i Sykstusa



Ilość przepisów kulinarnych w serwisie: 5865

Sałata - kalorie, wartości odżywcze i ciekawostki


Rozmiar tekstu: AAA
PDFDrukuj


Sałata - kalorie, wartości odżywcze i ciekawostki


   Sałata siewna pochodzi od dzikiego gatunku występującego w Indiach, Iranie i Azji Mniejszej. Sałata była już uprawiana w V i IV wieku p.n.e. w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie. Do Polski została sprowadzona na początku XVI w., przez królową Bonę. Sałata nie od razu zdobyła popularność, ale obecnie należy do najczęściej spożywanych warzyw.

   Istnieje kilka odmian sałaty różniących się kształtem, kolorem, kruchością, smakiem i przydatnością do spożycia. Sałata jest rośliną jednoroczną, różne odmiany sałaty należą do rodziny astrowatych. Większość odmian botanicznych sałaty wytwarza rozety liściowe lub główki osadzone na krótkiej łodydze. Formowanie i wydłużanie się łodyg następuje wraz z rozwojem pędu kwiatostanowego.





   Kupując sałatę, należy wybierać tylko te główki, które nie są zwiędnięte, czarne lub nadgniłe. Liście powinny wyglądać świeżo i nie powinny być zbrązowiałe. Najmniej szkodliwych substancji zawierają sałaty z upraw ekologicznych i gruntowych, z upraw szklarniowych zawierają więcej azotanów i są mniejsze. Azotany są co prawda naturalnym składnikiem roślin, jednak w wyniku redukcji tej grupy substancji powstają szkodliwe dla zdrowia ludzi i zwierząt azotyny. W połączeniu z aminami tworzą bowiem związki rakotwórcze. Azotany ulegają redukcji podczas transportu, przechowywania warzyw w zbyt wysokiej temperaturze lub w naczyniach ze zbyt niską zawartością tlenu, a także już po spożyciu pod wpływem mikroflory przewodu pokarmowego. Generalnie sałata jest warzywem, którego nie można długo przechowywać, dlatego najlepiej zjeść ją jak najszybciej. Twarde sałaty, których nie zamierzamy zjeść w przeciągu kilku kolejnych dnia najlepiej jest nie myć. Jeśli mamy ochotę na listek do kanapki, odrywamy go i dopiero wtedy myjemy. Powinny leżeć w lodówce nie dłużej niż tydzień. Inne delikatne odmiany przechowujemy umyte, osuszone, zapakowane w pojemnik i umieszczone w lodówce na dolnej półce. Zachowują świeżość do paru dni. Sałata nie nadaje się do mrożenia, czy marynowania. Listków sałaty nie powinno się kroić nożem (z wyjątkiem sałaty lodowej), ale rwać rękoma na kawałki. Stal, z której zrobione jest ostrze wchodzi w reakcję z enzymami sałaty, przez co jej liście stają się gorzkie i pogarsza się jej smak. Sałatę jada się świeżą, surową - jako dodatek do kanapek, sałatek, surówek, jako element dekoracyjny półmisków z wędlinami, rybami, jajkami, warzywami czy serami. Liście doskonale komponują się ze smażonymi i pieczonymi mięsami. Ciekawe efekty smakowe przynosi mieszanie różnych gatunków sałaty w połączeniu z sosami: vinegret, jogurtowym czy też majonezowym.



   Sałata swój kolor zawdzięcza chlorofilowi, który ma działanie bakteriobójcze, przyspiesza gojenie, chroni przed zarazkami, pomaga pokonać infekcje. Trzeba dodać, że w ciemnozielonych liściach zewnętrznych, które najczęściej odrzucamy, jest więcej witamin i składników mineralnych aniżeli w jasnozielonych środkowych. Sałata zawiera także przeciwutleniacze takie jak luteina i zeaksantyna. Dostarcza też antynowotworowych indoli. Sałata jest dobrym źródłem witamin: A (beta karotenu), K1, witamin z grupy B (zwłaszcza B9 -> kwasu foliowego), minerałów: potasu, żelaza i manganu.



Najważniejsze i najbardziej popularne odmiany sałaty:

Masłowa
. Najpopularniejsza sałata w naszym kraju. Jej liście mają około 20 cm średnicy i są bardzo rozłożyste. Ma delikatne, wiotkie liście i łagodny smak. Najczęściej podajemy ją ze śmietaną, ale znacznie smaczniejsza jest z sosem vinegret. Świetnie komponuje się z kukurydzą, groszkiem, papryką, ogórkiem, pomidorem.

Lodowa. Ma kruche i soczyste zielone liście, ściśle zwinięte w duże, ciężkie główki. Charakteryzuje się łagodnym smakiem. Wyjątkowo długo zachowuje świeżość. Można przechowywać ją w lodówce nawet kilkanaście dni. Sałata lodowa jest wspaniałym dodatkiem do dań typu fast food, sałatek typu feta (z papryką, pomidorem, ogórkiem, świeżą bazylią, fetą i sosem winegret), a także sosów jogurtowych.

Roszponka. Jej liście mają najmniejsze rozmiary ze wszystkich dostępnych odmian sałat. Są aromatyczne, jasno lub ciemnozielone, o lekko orzechowym smaku. Najlepiej komponuje się innymi warzywami, jako składnik surówek. Można dodać ją do innych sałat, przyrządzić jak szpinak, ugotować zupę.

Dębolistna. Posiada karbowane zielone liście o charakterystycznym bordowym zabarwieniu, lekko powycinane, kruche listki mają charakterystyczny orzechowy smak i są bardzo dekoracyjne. Niestety jest bardzo nietrwała, zachowuje świeżość zaledwie 1-2 dni. Podaje się ją w mieszankach z innymi odmianami jako kolorystyczne urozmaicenie i wzbogacenie walorów smakowych sałatki, a także do dekoracji potraw. Doskonale komponuje się z vinegret i sosem śmietanowym.

Rzymska. Ma wydłużone liście o widocznych nerwach lub gładkie, które tworzą owalną luźną główkę. Mogą być ciemnozielone - zawierają więcej witamin, albo żółtozielone - delikatniejsze w smaku. Jest słodsza niż sałata masłowa i lodowa. Z wyglądu trochę podobna do kapusty pekińskiej. W smaku jest słodsza i delikatniejsza od powszechnie znanej sałaty masłowej. Doskonale smakuje z ciężkimi sosami na bazie majonezu oraz serami pleśniowymi i orzechami.

Rukola. Wygląda trochę jak sałata, trochę jak zioło. Ma nieduże ciemnozielone, wąskie i podłużne poszarpane liście, podobne do listków mlecza albo delikatniejsze, okrągłe, przypominające liście rzodkiewki i zdecydowany smak pieprzowy, chrzanowy i orzechowy zarazem, dlatego z reguły łączy się ją z innymi odmianami sałat lub podaje do mało wyrazistych potraw.

Radicchio. Sałata o bordowych listkach z białym nerwem ma charakterystyczną goryczkę, którą można złagodzić dodając do sosu odrobinę miodu, cukru lub suszonych owoców. Białe zgrubienia liści i głąb są gorzkie. Głąb nie nadaje się do jedzenia i trzeba go usunąć.

Lollo. Ma bardzo dekoracyjne długie, karbowane, zielone lub bordowe liście, luźno zebrane w małą główkę. Przepięknie komponuje się z innymi sałatami, znakomicie nadaje się do dekorowania półmisków z zakąskami i innych potraw. W smaku jest ostra, ale niezbyt wyrazista.



Kalorie i wartości odżywcze sałaty masłowej

Składnik Zawartość w 100 [g]
Kalorie (wartość energetyczna) 13 kcal / 55 kJ
Białko 1,35 g
Tłuszcz ogółem 0,22 g
Kwasy tłuszczowe nasycone 0,029 g
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone 0,008 g
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone 0,117 g
Kwasy tłuszczowe omega-3 31 mg
Kwasy tłuszczowe omega-6 17 mg
Węglowodany 2,23 g
Błonnik pokarmowy 1,10 g
Witamina A 3312 I.U.
Witamina D ~
Witamina E 0,18 mg
Witamina K1 102 µg
Witamina C 3,7 mg
Witamina B1 0,057 mg
Witamina B2 0,062 mg
Witamina B3 (PP) 0,357 mg
Witamina B6 0,082 mg
Witamina B9 (kwas foliowy) 73 µg
Witamina B12 0,0 µg
Witamina B5 (kwas pantotenowy) 0,150 mg
Wapń 35 mg
Żelazo 1,24 mg
Magnez 13 mg
Fosfor 33 mg
Potas 238 mg
Sód 5 mg
Cynk 0,20 mg
Miedź 0,02 mg
Mangan 0,18 mg
Selen 0,6 µg
Fluor ~
Cholesterol 0,0 mg
Fitosterole ~




Oceń artykuł:

Średnia ocena: 5.00 Ocen: 10


NOWOŚCI PRODUKTOWE

Czereśnie suszone Czereśnie suszone

Producent: Helio


W linii bakalii bez konserwantów firmy Helio pojawiła się kolejna nowość - suszone czereśnie. Produkt jest naturalnie suszony, a nie kandyzowany. Czereśnie to smak lata, który dzięki temu produktowi można t

WIĘCEJ



NOWOŚCI PRODUKTOWE

NOWOŚCI WYDAWNICZE

Jedzenie emocjonalne Jedzenie emocjonalne

Julie M. Simon

Wydawnictwo: Vital


Pudełko lodów po pełnym stresu i niepokoju dniu w pracy. Kilka paczek chipsów naraz, a potem ból brzucha, bo nie radzisz sobie z nawracającymi stanami lękowymi. Przejadasz się, bo desper

WIĘCEJ



NOWOŚCI WYDAWNICZE