Przegląd serów holenderskich

   Holandia to państwo, które większości kojarzy się z wiatrakami, tulipanami, rowerami, drewnianymi chodakami oraz aromatycznymi, pysznymi i tradycyjnymi serami. Nic dziwnego, ponieważ w każdym mieście skosztować można tradycyjnie wyrabianych serów, w wielu miejscach zobaczyć kręcące się wiatraki, a spacerując ulicami kupić różnokolorowe tulipany. Używane kiedyś przez chłopów chodaki stały się symbolem Holandii, gdzie dziś może kupić je niemal w każdym sklepie z pamiątkami.

   Holandia jest prawdziwą serową krainą. Już w średniowieczu wytwarzanie serów stanowiło tutaj podstawę produkcji rolnictwa. Północna i południowa Holandia jest skupiskiem najlepszych gleb i pastwisk, które stanowią bardzo dobre warunki do hodowli bydła. W każdym napotkanym w Holandii supermarkecie, czy małym sklepiku kupić można tradycyjne wyroby, takie jak sławny ser Gouda, Edam czy Mazdamer. Jak więc produkowane są sery holenderskie oraz z czym smakują najlepiej?

Ser Gouda

   Ser Gouda to jeden z najpopularniejszych holenderskich serów. Jest to gatunek półtwardego, dojrzewającego sera podpuszczkowego produkowanego z mleka krowiego. Pochodzi z rejonów miasta Gouda, któremu zawdzięcza swoją nazwę.

   Historia sera Gouda sięga XII wieku, kiedy lokalni rolnicy wyrabiali ser tradycyjną metodą, która polegała na odlewaniu serwatki z fermentującego mleka i zastępowaniu jej wodą. W 1668 roku zbudowano w mieście Gouda budynek służący do ważenia serowych kręgów. Do dziś zaliczany jest on do największych zabytkowych atrakcji miasta, które co rok odwiedzane jest przez tłumy turystów.

   Do wyprodukowania jednego kilograma sera Gouda potrzeba 10 litrów mleka krowiego. Mleko zaprawia się podpuszczką, a następnie otrzymany skrzep rozdrabnia się w specjalnych mieszadłach, powodując zagęszczenie masy twarogowej. Skrzep wtłacza się do form i prasuje. Po 6 godzinach ser przenosi się do dojrzewalni, gdzie spędza on kilka tygodni (minimum 6). Dojrzewa w postaci 10-15 kilogramowych spłaszczonych kręgów pokrytych warstwą ochronną czerwonego wosku. Zawartość tłuszczu w suchej masie sera Gouda wynosi ok. 49%.

   Ser Gouda ma orzechowy aromat i śmietankowy smak. Z czasem Gouda twardnieje, a jego zapach i smak stają się wyraziste i silniejsze. Idealnie nadaje się jako dodatek do kanapek, sałatek oraz na ciepło do pizzy, zapiekanek, zup i makaronów. Stanowi też wyśmienitą formę przystawki oraz element deski serów z owocami i orzechami.



Ser Eddamer (Edam)

   Ser Eddamer to gatunek półtwardego, tłustego sera dojrzewającego, podpuszczkowego wytwarzanego z mleka krowiego, rzadziej koziego. Produkowany jest na terenach niedaleko miasta Edam, któremu zawdzięcza swoją nazwę.

   Wytwarzany jest w kształcie kul i stanowi jeden z symboli serowych Holandii. Sprzedawany jest w czerwonej otoczce z wosku. Ser Eddamer jest rodzajem szczególnie odpornym na starzenie i dzięki temu łatwym w transporcie. Ta cecha pozwoliła mu stać się najczęściej zabieranym w dalekie morskie rejsy gatunkiem sera pomiędzy XIV i XVII wiekiem.

   Ser Eddamer ma łagodny, maślany, lekko słony smak. Ma lekko żółty, miękki miąższ o elastycznej konsystencji. Oczka sera są wielkości ziaren grochu. Wraz z czasem dojrzewania ser Edam nabiera ostrzejszego aromatu i twardnieje.



Ser Maasdam (Mazdamer, Maazdamer)

   Ser Maasdam to półtwardy ser podpuszczkowy dojrzewający, przygotowywany z pasteryzowanego mleka krowiego. Ma kremowy, słodki, maślany smak i lekko owocowy aromat. Ma półtwardy, delikatny i sprężysty miąższ z dużymi okrągłymi oczkami. Jest formowany i dojrzewa w ok. 13 kilogramowych blokach o kształcie kręgu. Zawartość tłuszczu w suchej masie wynosi ok. 45%. Stosowany jest jako przekąska, dodatek do kanapek, sałatek.

   Ciekawostką jest, że ser Maasdam stworzony był w ostatnim dziesięcioleciu XX wieku i w zamiarze był alternatywą dla drogich serów szwajcarskich.



Ser limburski

   Ser limburski (limburger) to gatunek produkowany z mleka krowiego. Nazwę zawdzięcza Limburgii, gdzie początkowo był wytwarzany. Jest to ser maziowy, podpuszczkowy, półtwardy. Dojrzewa od 3 do 6 tygodni. Ma silny zapach i smak.



Ser Leyden

   Ser Leyden pochodzi z rejonów Lejdy. Pierwotnie produkowany był na terenach wiejskich z odtłuszczonego mleka i maślanki. Jest to podpuszczkowy ser z krowiego mleka. Skrzep z mleka barwiony jest annato i mieszany z nasionami kminku. Leyden dojrzewa w piwnicach lub dojrzewalniach. Wykorzystywany jest do kanapek, sałatek oraz stanowi idealny element deski serów. Ma kremowo-owocowy smak i korzenny aromat.