Ananas - kalorie, wartości odżywcze i ciekawostki

   O tym, że ananasy są pyszne, wie chyba każdy - zdaje się, że są to jedne z najpopularniejszych owoców egzotycznych w naszym kraju. Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę z tego, jakie wartości odżywcze (i nie chodzi tu tylko o kalorie) maja ananasy, a tych mówiąc z przymrużeniem oka, wiele innych owoców (czy nawet suplementów diety!) może im pozazdrościć.

   Ananasy to, tak naprawdę, zielone rośliny z rodziny bromeliowatych. Słowem tym określa się również owocostany ananasa jadalnego, czyli jednego z jej gatunków - to właśnie one są przez nas z taką chęcią konsumowane. Obecność ananasa na naszych stołach zawdzięczamy Krzysztofowi Kolumbowi. Europejczycy po raz pierwszy usłyszeli o nim, kiedy żeglarz przywiózł ją z Gwadelupy. Z czasem rozszerzono uprawę ananasa o Indie, Afrykę Południową, wyspę Jawę oraz Filipiny. Ananas jadalny (zwany również ananasem właściwym lub ananasem czubatym) jest rośliną uprawną, której największymi producentami są Hawaje, Meksyk, Filipiny i Brazylia. W tym ostatnim ananas występuje w stanie dzikim i to właśnie Brazylijczycy pierwsi przekonali się o tym, jak wartościowymi owocami są ananasy - ciekawostką jest, iż w Brazylii to właśnie od kawałka świeżego ananasa rozpoczyna się mięsne, ciężkostrawne posiłki. Brzmi dziwnie? Przy bliższym przyjrzeniu się właściwościom ananasa okazuje się, iż taka praktyka jest w pełni uzasadniona. Ale po kolei...

Ananas - właściwości odżywcze i lecznicze

   100 gramów ananasa ma około 50 kalorii (kcal), z czego niemal wszystkie pochodzą z węglowodanów (tych ananas zawiera w 100 gramach około 13 gramów, podczas gdy zawartość tłuszczu w ananasie wynosi około 0,12%, a białka około 0,54%).

   Zawartość błonnika w ananasie być może nie jest zbyt wysoka, gdyż wynosi jedynie 1,4%, ale dzięki temu ananas jest przekąską lekkostrawną i błyskawicznie dodająca energii. Warto wiedzieć, iż ananasy są również bogatym źródłem wielu witamin i minerałów, w tym witamin: C, kwasu foliowego, B6 oraz minerałów: miedzi i manganu.

   Składniki mineralne i witaminy to jednak nie wszystko, co ananas ma nam do zaoferowania. Znajduje się w nim (największa koncentracja w rdzeniu) mieszanina pięciu enzymów proteolitycznych nazywanych zbiorczo bromeliną (bromelainą) i to właśnie bromelina odpowiedzialna jest za większość właściwości ananasa. Należy pamiętać, że bromelina jak każdy enzym jest nieodporna na obróbkę termiczną (powyżej 60 stopni), tak więc ginie pod wpływem nawet lekkiego gotowania, nie mam jej również w popularnych ananasach z puszki. 

   Dzięki wysokiej zawartości witaminy C (około 48 mg/100 gramów produktu), ananas jest świetnym wspomagaczem układu odpornościowego. Poza tym, wykazuje działanie antyoksydacyjne, a więc jego spożywanie przekłada się na zdrowy, młody wygląd oraz dobre samopoczucie.

   Naukowcy twierdzą też, iż ananasy redukują ryzyko osteoporozy. Są one bowiem źródłem manganu (który ułatwia przyswajanie wapnia z pożywienia i wbudowywanie go w kości), żelaza (które przeciwdziała łamliwości kości) oraz miedzi (potrzebnej do syntezy kolagenu). Tym samym o jego regularnym spożywaniu powinny pamiętać kobiety w okresie menopauzy, gdyż te szczególnie narażone są na odwapnianie kości. Warto również dawać ananasa do jedzenia dzieciom, gdyż ich układ kostny wciąż się rozwija.

   Ananasy, dzięki zawartości bromeliny, posiadają właściwości lecznicze. Po pierwsze, łagodzą stany zapalne oraz związany z nimi ból (dzieje się tak dlatego, że bromelina hamuje syntezę prozapalnych prostaglandyn). Tym samym, jeśli zdarzyła się nam jakaś kontuzja czy uraz jakiegokolwiek typu, bolą nas stawy czy mięśnie itd., powinniśmy zajadać się (koniecznie!) świeżym ananasem. Spróbujmy również zastąpić nim tradycyjne leki przeciwbólowe, a być może, czeka nas miłe zaskoczenie!

   Sok z ananasa idealnie sprawdza się natomiast jako płyn do płukania jamy ustnej i gardła w przypadku infekcji, szczególnie tych przebiegających z kaszlem. Bromelina łagodzi go oraz rozrzedza flegmę, przez co łatwiej jest ją odkrztuszać.

   Bromelina ma również działanie przeciwzakrzepowe. Tym samym ananasy powinny wprowadzić do diety osoby, które narażone są na związane z tworzeniem się zakrzepów choroby układu krążenia (np. chorobę wieńcową). Bromelina pobudza również wydzielanie soków trawiennych, więc ananas jest idealną przekąską dla osób cierpiących na spowodowaną ich niedoborem niestrawność.



Bromelina a białko

   Bromelina znana jest z tego, iż wspomaga trawienie białka. To właśnie rozwiązanie zagadki dziwnych upodobań kulinarnych Brazylijczyków - zjedzenie porcji ananasa przed mięsnym posiłkiem czyni go bardziej lekkostrawnym.

   Dzięki temu, iż bromelina wspomaga trawienie białka, ananasy okazują się być idealną przekąską dla sportowców. Niepełne trawienie produktów białkowych nie przyczynia się bowiem do nabierania masy mięśniowej (białko musi być rozłożone do aminokwasów, by zostało prawidłowo przyswojone i wykorzystane przez organizm).

   Co ciekawe, bromelina rozkłada białka, ale nie tylko te spożyte. Naukowcy twierdzą, iż jedzenie ananasów jest świetnym elementem profilaktyki chorób nowotworowych, gdyż bromelina wspomaga układ immunologiczny oraz przyczynia się do niszczenia zmutowanych komórek. Co warto podkreślić ze względu na obecność bromeliny, jest on szeroko rekomendowany do spożycia w postaci świeżo wyciśniętego soku w znanych terapiach antynowotworowych - diecie doktora Maxa Gersona i diecie doktor Johanny Budwig.

Kalorie i wartości odżywcze ananasa

Ananasy w kosmetyce

   Właściwości ananasa z powodzeniem wykorzystywane są w przemyśle kosmetycznym. Pamiętajmy jednak, iż kosmetyki na jego bazie możemy przygotować sami w domowym zaciszu. Ananasy warto wykorzystać do przygotowywania:

- maseczek i peelingów enzymatycznych (usuwają martwy naskórek bez podrażniania, poprzez mechaniczne tarcie, skóry
- balsamów, kremów i maseczek rozjaśniających przebarwienia skóry (pozbyć się ich pomaga wysoka zawartość witaminy C w ananasie)
- balsamów antycellulitowych (odżywiają skórę i działają przeciwzapalnie

   By je przygotować, wystarczy połączyć kawałki świeżego ananasa, najczęściej zmiksowane, (te z puszki "odpadają") z oliwą z oliwek, innym nierafinowanym olejem roślinnym, jogurtem naturalnym czy kupnymi kosmetykami - opcji jest naprawdę wiele.

   Ponadto, ananas okazuje się być sprzymierzeńcem w trosce o skórki znajdujące się wokół paznokci - jeśli mamy problem z ich pękaniem, koniecznie powinniśmy wypróbować domowy "krem" z soku z ananasa i oliwy z oliwek (delikatnie podgrzewamy sok z łyżką oliwy, po czym moczymy w powstałym roztworze dłonie przez około pół godziny). Warto również wiedzieć, iż "krem" z soku z ananasa i oliwy z oliwek nie tylko nawilża i odżywia skórę, ale i wspaniale rozjaśnia przebarwione paznokcie.



O czym warto pamiętać

   Jeśli przyjmujemy antybiotyki lub leki uspokajające, pamiętajmy, by nie spożywać ananasa w zbyt bliskich odstępach czasu od połknięcia tabletek - bromelina wchodzi z zawartymi w nich substancjami w specyficzne interakcje, co przekłada się na zintensyfikowaniu ich działania!

   Indeks glikemiczny ananasa wynosi 59, a więc uważać na jego spożywanie powinny osoby chore na cukrzycę. Ananas jest źródłem cukrów prostych, których zjedzenie powoduje nagły wzrost poziomy glukozy we krwi. Nie oznacza to, iż cukrzycy w ogóle nie mogą jadać ananasów - całkowicie wykluczyć z diety muszą jedynie te z puszki czy suszone - wystarczy, by nie przesadzali  z jego ilością. By spowolnić uwalnianie się cukru z ananasa, warto zjeść jego kawałek po uprzednim spożyciu np. bogatej w błonnik sałatki z zielonych warzyw.

   Ananasa nie powinny natomiast jadać osoby uczulone na marchew, seler i pszenicę, gdyż ów słodki owoc również wywoła u nich niepożądaną reakcję autoimmunologiczną.

   Pamiętajmy również, iż bromelina ma właściwości rozkurczowe, a więc kobiety w ciąży, szczególnie w pierwszym trymestrze, nie powinny jadać ananasów.



Jak kupić dobrego ananasa?

   Gdy kupujemy ananasa, szukajmy słodko pachnącego owocu, który nie jest nigdzie obity ani miękki. Jego skórka powinna być żółtozłota z zielonymi "smugami". Ananasy warto jest też ważyć - z dwóch tych samych rozmiarów wybierzmy tego, który jest cięższy, gdyż jego miąższ będzie bardziej soczysty.



Ananasy w kuchni

   Ananasy są bardzo słodkie i soczyste. Stąd idealnie sprawdzają się jako słodka przekąska (zamiennik typowych słodkości jak batoniki czy słodkie bułki) lub składnik owocowych sałatek i koktajli, dodatek do lodów itd. Niemniej, ananasy idealnie komponują się również z ostrymi przyprawami oraz mięsem. Wykorzystuje się je szczególnie do przygotowywania dań kuchni egzotycznej (np. duszonego w mleczku kokosowym kurczaka).



Ciekawostki o ananasach

→ Ananasy osiągają wagę od 1-2 do aż 5 kilogramów
→ W Japonii i na Tajwanie wykorzystuje się bromelinę (enzym występujący w ananasach) do leczenia pacjentów ukąszonych przez insekty czy pogryzionych przez zwierzęta
→ Ananas, trzymany w lodówce, szybciej się psuje
→ Sok ananasowy jest jednym ze składników tradycyjnego karaibskiego drinka zwanego Pina Colada (dodaje się do niej również kokosową śmietankę i biały rum)
→ Ananas jest uznawany jako afrodyzjak
→ Przemysłowo bromelina wykorzystywana jest do zmiękczania mięsa
→ W naturze wytwarzanie przez rośliny bromeliny jest strategią obronną przed larwami owadów, dla których jest ona toksyczna
→ Ananas w języku angielskim to Pineapple, w języku francuskim i niemieckim tak jak w języku polskim - Ananas, w języku hiszpańskim - Piña
→ Najwięksi na świecie producenci ananasów to: Kostaryka, Filipy, Brazylia, Tajlandia i Indie